`
38
AUTOCAD DASTURIDAN FOYDALANIB TALABALARNING IJODIY
IZLANISHLARINI RIVOJLANTIRISH
Muallif: Sindarova Shoxista Maxammatovna
1 assistant, Toshkent toʻqimachilik va yengil sanoat instituti
shohistasındarova@gmaıl.com
tel: +998974490588
https://doi.org/10.5281/zenodo.7858451
Annotatsıya: chizmachilik “texnika tili”, u barcha arxitektorlar, dizaynerlar, konstruktorlar,
muhandis-texnik xodimlar, sanoat, qurilish va qishloq xo‘jaligi sohasida ishlovchi
mutaxasislar va ishchilar uchun yagona tildir. “chizmachilik” fanining muhim mavzularidan
biri bo`lib, proyeksion chizmachilik mavzularini auto cad dasturida
bajarish metodikasi
yoritilgan.
Kalit soʻzlar: grafik axborot, komp'yuter grafikasi, loyiha, operacion dasturlar, disket, autocad
programma, ijodiy imkoniyat, grafik dastur.
Kirish: autocad dasturi yaratilganligiga qariyib 30 yilga yaqinroq, grafik dasturlari orasida
hozirgacha mashhurligicha qolmoqda. Autocad
dasturi ommabop va mukammal, hamda
avtomatlashtirilgan dastur bo'lib, loyihalash ishlari, chizmalar,
madellar va har qanday
turdagi sxema va chizmalarni yuqori aniqlikda, sifatli bajaradi. Shuningdek, bu dastur
foydalanuvchilari ijodiy imkoniyatlarini to'la amalga oshirishga yordam beradi.
Shu boiz,
millionlab olimlar,loyihachi mutaxassislar, talabalar, injener-texniklar va ya'ni har qanday
mamlakatlarning 18 tilda loyihalash ishlarini bajarishda autocad
tizimidan foydalanishlari
odatiy holga aylanib qoldi. Autocad tizimida grafik axborotlarning elementlari, ularga mos
bo'lgan tayyor buyruqlar paketidan foydalanib, berilgan o'lchamlarini
kompyuterga kiritib,
bevosita muloqatlar ketma-ketligi asosida tasvirlar bajariladi.
Muhandislik komp'yuter grafikasi mashg'ulotlarining mavzularini tanlashda talabalarni
chizma primitivlarini komp'yuterda bajarishga o'rgatishdan boshlash, maqsadga muvofiq deb
belgilanadi. Chunki, chizmalarni komp'yuterda bajarishni yaxshi o'zlashtirib olgan o'quvchi
yoki talabalar, har qanday murakkablikdagi tasvirlarni ham komp'yuterda bajara oldilar.
Ma'lumki, har qanday grafik axborotlar nuqta, kesma, to'g'ri chiziq, ko'pburchak, aylana, yoy
va turli usullarda yasaladigan egri chiziqlar to'plamidan iborat bo'ladi. Bu primitivlarni
bo'yash, unga tur berish, yo'g'onlashtirish, aylana chizish
asosida tutashmalar yasash,
ortiqcha chiziqlarni o'chirish, tasvirni surish, ko'paytirish yoki aks-simmetrik tasvirini yasash,
matn yozish, o'lcham qo'yish hamda bajarilgan chizmani, yozilgan matnini taxrir qilish kabi
buyruqlaridan amaliy foydalanishga o'rgatish, shu jumladan, komp'yuterda
chizma bajarish
malakasini oshirish maqsad qilib qo'yilgan.
Dasturlar: sistemali-operacion va amaliy dasturlarga bo'linadi. Operacion dasturlar-
foydalanuvchini komp'yuter bilan muloqot qilishida vositachi bo'lib xizmat qiladi. Ular,
yordamida tezkor xotiradan foydalanish, disketlardagi axborotlarni o'qish, axborotlarni
disketga yozish, amaliy dasturlarni ishga tushirish kabi amallar bajariladi.
