3
TOSHKENT - 2006
Mazkur qo‗llanmada ―Ona tili va adabiyot‖ bo‗yicha noan‘anaviy dars ishlanmalari
berilgan.
Qo‗llanma, asosan, ―O‗zbek tili va adabiyoti‖ ta‘lim yo‗nalishi bo‗yicha o‗qiyotgan
talabalarga mo‗ljallangan. Shuningdek, undan ―Ona tili va adabiyot‖ fani o‗qituvchilari
hamda
magistrlar ham foydalanishlari mumkin.
Mas’ul muharrir:
filologiya fanlari doktori, professor
Boqijon To‘xliyev
Taqrizchilar:
pedagogika fanlari doktori, professor Sаfo Matchonov,
pedagogika fanlari nomzodi, dotsent Ra’no Inog‘omova
Qo‗llanma Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Ilmiy kengashining
2005-yil 29-dekabrdagi 5-sonli qarori bilan nashrga tavsiya etilgan.
4
Xalqning boy intellektual merosi va umumbashariy qadriyatlar asosida, zamonaviy madaniyat,
iqtisodiyot, fan, texnika va texnologiyalarning yutuqlari asosida kadrlar tayyorlashning
mukammal tizimini shakllantirish O‘zbekiston taraqqiyotining muhim shartidir.
(«Kadrlar tayyorlash milliy dasturi»dan)
SO‘ZBOSHI
Ma‘lumki, «Ona tili va adabiyot» darslariga noan‘anaviy darslarni olib kirish va uni ta‘lim
mazmuniga
singdirish, dars o‗tishning yangi-yangi usullarini topish Davlat ta‘lim standartlari
talablarini bajarishga zamin yaratadi. Inson shaxsini har tomonlama kamol toptirish, o‗sib
kelayotgan yosh avlodda umuminsoniy va milliy qadriyatlarga hurmat tuyg‗usini uyg‗otishda,
milliy tilga, o
‘z xalqining an‘analariga iftixor hissini kamol toptirishda «Ona tili va adabiyot»
darslarining o‗rni beqiyosdir.
Shunday ekan, biz ham o‗z darslarimizni tashkil etishda aynan shu
maqsadlarni ko‗zlagan holda ish olib boramiz.
Dars o‗tish qulay va jonli bo‗lishi uchun turli ko‗rgazmali qurollar ishlab chiqamiz. Ulardan o‗z
vaqtida va o‗rnida foydalanishga harakat qilamiz. Murakkab mavzuni o‗quvchilar ongiga osongina
etkazish uchun «Aqliy hujum», «Zakovat», «Modul dars», «Zigzak», «Interfaol», «Uyin dars»,
«Munozarali-bahsli dars», «Sayohat dars», «Musobaqa dars» kabi usullardan foydalanamiz.
Darslarda o‗zimiz o‗rgatgan manbalardan, savollar yoki testlardan unumli foydalanamiz. Ta‘lim har
doim takomil va yangilanishga mushtoqdir. Shuning uchun,
ilojini boricha, ta‘limning yangi
usullari ustida izlanishimiz talab etiladi. Chunki o‗quvchilarga ham bir xil qolipdagi darslar
yoqmaydi, ularni zeriktiradi. Natijada o‗quvchi darsni yaxshi o‗zlashtira olmaydi. Har bir usuldagi
darslar ikki-uch marta o‗tilganda o‗zini oqlaydi. Me‘yoridan
oshmasligi, o‗quvchilarni
zeriktirmasligi uchun usullarning turlicha bo‗lishi darsning samaradorligini yanada oshiradi. Dars
jarayonlarida notiqlik, suhbat, hikoya, mustaqil ish,
yozma ish, zamon bilan bog‗lash, mustaqil
fikrga tayanish shakllariga katta e‘tibor berishimiz lozim. Har bir o‗tilayotgan darsga o‗quvchilar
tomonidan berilayotgan baho biz uchun qadrlidir.
Ushbu qo‗llanma, asosan, ―O‗zbek tili va adabiyoti‖ ta‘lim yo‗nalishi bo‗yicha bitiruvchi
kurs talabalariga mo‗ljallangan. Undan talabalar pedagogik amaliyot davrida keng foydalanishlari
mumkin.
