|
I. Siz yoritishingiz kerak bo’lgan masalalar taxminan quyidagilar
|
| Sana | 02.04.2023 | | Hajmi | 37.41 Kb. | | #48198 |
Bog'liq Umumiy pedagogika fanidan 2 topshiriq sirtqilar uchun 1 (2) Muhandislik va kompyuter grafikasi, - MO\' turlsr-TATU, Ma\'ruza SMM, Aytmuratova Kamila menejment, Sarvinoz Mustaqil ish, Abu Abdulloh Muhammad ibn Muso Al-Xorazmiyning didaktik g’oyalar, aniq integralning asosiy xossalari va aniq integrallarni hisoblash, ANDIJON DAVLAT UNIVERSITETI, Bayonnama Yengil atletika — 7 (2), Mirzoanvar dasturlash deadline 2, 140, bbetlik, 8- Informatika I chorak monitoring test, 1702050354
Umumiy pedagogika fanidan 1-kurs sirtqi ta’lim talabalari uchun 2-mustaqil ish topshirig’i
Topshiriq: Jeyms Klirning “Atom odatlar” asarini o’qing va quyida berilgan savollarga javobyozing.
I.Siz yoritishingiz kerak bo’lgan masalalar taxminan quyidagilar:
Yaxshi odatlarni shakllantirishning to’rtoddiybosqichi haqida kitobda qanday mulohazalar mavjud? Atom odatlar kitobi (inglizcha Atomic habits) James Clear tomonidan 2018-yilda nashr etilgan. Kitob oʻzida yaxshi va yomon odatlar kuchi, muvaffaqiyat sabablari, odatlar va muvaffiyatning oʻzaro bogʻliqligi haqida empirik va nazariy taʼlimotlarni aks ettiradi. Kitob New York Times bestselleri hisoblanib, dunyo boʻyicha 8 milliondan ortiq nusxadan ortiq sotilgan va 50 dan ortiq tilga tarjima qilinganAtom - zarra, odat - biror holatga javoban o'ylamasdan avtomatik bajariladigan harakat.
Odat yaqqol bo’lishi uchun intizom siri nimada? Bu boʻlimda muallif odat nimaligi, dastlabki tajribasi va eng muhim boʻlgan nega aynan „atom“ odatlar aslida nimaligi ahaqida soʻz yuritadi. Dastlab, oʻz maqsadiga erishishda toʻgʻri oʻzgaruvchilarni tanlash (funksiyadagi noʻmalumlar), omad kabi boshqaruv boʻlmaydigan oʻzgaruvchilarni ishlatmaslik haqida soʻz boradi. Bundan tashqari, natijaga taʼsir qiluvchi har qanday kichik oʻzgarish yakunda natijada hisashi kattaligi koʻriladi. Bunga yorqin misol sifatida Buyuk Britaniya velosiped federatsiyasida 2003—2008-yillarda yangi tayinlangan murabbiy Dave Brailsford tomonidan amalga oshirilgan kichik taʼsir koʻrsatuvchi omillarni ozgina yaxshilash bir omilga bor fokusni berishgan afzalligi keltiriladi. Yaʼni 1908-2008 yillardagi natijalardan koʻra, 2008-2017 yillardagi natijalar ancha yuqori edi. Buni matematik isboti sifatida kuniga 1 foizga yaxshilanish va kuniga 1 foizga yomonlanish masoli koʻrsatiladi[2]. Unga koʻra kuniga 1 foizga yomonlashish tufayli bir yilda inson yil boshiga nisbatan 97 % qobiliyatini yoʻqotadi (0,99^365=0,03). Aksincha, 1 foizga yaxshilanish 37 barobardan ortiqroq oʻishga sabab boʻladi (1.01^365=37,78). Bu qisqa muddatda arzimas boʻlgan jarayonlar uzoq muddatda oʻrni kattaligi taʼkidlaydi[3][4]. Bu boʻlimda muallif odatning oson, aniq va eng muhimi yaqqol boʻlishi kerakligini taʼkidlaydi. Bunda psixolog Edward Thorndikening hayvonlar bilan oʻtkazgan tadqiqotlari yaqqol misol boʻla oladi[5]. Edward Thorndike oʻz tajribasida mushuklarni maʼlum harakatni amalga oshirsa chiqib ketuvchi qutiga solgan. Qutidan chiqib ketgan mushuklarni baliq kutib turgan. Tekshiruv natijalariga koʻra 10-chi urinishdan soʻng mushuk qutidan 3 barobar tezroq chiqib ketishni uddalagan[
Inson shaxsiyatida yaxshi odatlar oson shakllanishi uchun ikki daqiqa qoidasi qanday? muallif yangi odatlarga jozibalilik berish kerak deydi. Masalan, Netflixda podkast koʻrish uchun mashq qilish, darsni qilganda musiqa qoʻyish va uy yigʻishtirishda televizor koʻrish. Bu qilinmayotgan yaxshi odatlarni baribir amalga oshiruvchi, foydasiz ammo jozibali odatlar bilan birga amalga oshirishga undaydi. Inson sotsial mavjudot boʻlganligi sababli, boshqalar bilan aloqalar ham jozibali koʻriladi. 1950-yillarda psixolog Solomon Asch tomonidan oʻtkazilgan tadqiqotlar buni isbotlaydi. Tadqiqotga koʻra 1 odam aktyorlar toʻla xonaga joylashtiriladi va ularga chiziqlar orasidan eng uzun chiziqni tanlash kabi oodiy vazifa beriladi. Dastlab barcha bir xil javobni aytadi, ammo vaqt oʻtgani sari barcha katyorlar xato variantni tanlay boshlaydi. Katyorlar orasidagi yagona ishtirokchi esa bosim ostida ular koʻrsatgan notoʻgʻri variantni tanlashga majbur boʻladi. Unga koʻra, inson toʻgʻri javobni bilsa-da, koʻpchilikni taʼsirida fikrini oʻzgatiradi degan xulosaga kelin
Xulq-atvor o’zgarishining bosh qoidasi deyilganda asarda nimalar ko’zda tutilgan? Muallif bu qoida asosida yangi odatlarni oson boshlash muhim ekanligi aytadi. Yaʼni, biror ishni boshlashda uning eng oson boshlangʻich bosqichini amalga oshirish kerakligini aytadi. Yaʼni, 30 daqiqa kitob oʻqish oʻrniga 1 bet kitob oʻqish, 4 km yugurish oʻrniga sport uchun oyoq kiyimlarini kiyish, uyga vazifani bajarish oʻrniga daftarni ochish. 1966-yilda Terje Lømo tomonidan fanga uzoq muddatli potensiatsiya (Long-term potentiation) atamasi kiritiladi. Bu atama miyadagi neyronlar oʻrtasidagi aloqalarning oxirgi vaqtlarda qilinadi, ular orasidagi bogʻlanishlar kuchayadi[18][19] Odat qoniqarli boʻlishi kerak
Yaxshidan chinakam buyukka aylanish uchun qanday me’yorlarga rioya qilish zarur? muallif odatlarni bajarish insonga ragʻbat olib kelishi kerakligini uqtiradi. Yaʼni, yaxshi odatlarning deyarli barchasi uzoq muddatdagina foyda olib keladi:1 kun mashq qilish sizni ortiqcha vazndan halos qilmaydi, mavzu haqida 1 kitob sizni mutaxassis qilmaydi, 1 kun vaqtli yotish sizning ertalab vaqtli tura olishigizni belgilamaydi. Lekin yomon odatlar darhol foyda olib keladi, uzoq muddatda esa zarari katta boʻladi. 1 dona sigaret odamni oʻldirmasa-da, uzoq muddatda koʻplab kasalliklarni jalb qiladi[20]. Muallif bunga sabab qilib, insonlar ming yillardan beri qisqa muddatlarda ragʻbatga eʼtibor qaratilganinini taʼkidlaydi. Ya;ni yaqin kelajakdagi rohat uzoq kelajakdagi undan-da kuchliroq azobdan ustun koʻriladi, chunki inson miyasi minglab yillar davomida shunga moslashgan
Asardan olgan taassurotlaringiz va fikr-mulohazalaringizni yozib qoldiring.
Siz Jeyms Klirning“Atom odatlar” asarini o’qib chiqdingiz. Asarni o’qiganligingizdan kelib chiqib, tasavvuringizda vujudga kelgan tasvirni topshiriqda aks ettiring. (tasvirni qog’ozga chizib, fotosuratini joylashingiz mumkin.)
III. Topshirish muddati: 29.04.2023. Soat: 23:59.
Barchaga omad yor bo’lsin!
Fan o’qituvchisi: Musharrafxon Imomaliyeva
|
| |
