O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
Ma’lumotlar bazasini boshqarish
fanidan 7 - amaliy ish
Guruh: 216-21: DBM001-2
Bajardi: Xalilov Shahobiddin
Tekshirdi: Gaipnazarov Rustam Taxiritdinovich
Toshkent 2023
MAVZU: Tranzaksiyalar
Reja:
1. Tranzaksiyalar haqida
2. Tranzaksiya yaratish
3.Xulosa
4.Foydalanilgan adabiyotlar
1. Tranzaksiya, ma'lumotlar bazasida bir yoki bir nechta amallarning birlashmasini ifodalaydi va bu amallar birgalikda bajariladi yoki bajarilmaydi. Tranzaksiya ma'lumotlar bazasining bozorga ega bo'lgan barcha tadbirlarni amalga oshiradi yoki ularni amalga oshirmaydi. Tranzaksiyalar boshqa dasturlash sohasida ham o'zini topgan. Ularning asosiy maqsadi, ma'lumotlarning amalga oshirilishini to'liq va xavfsiz qilishdir.
Tranzaksiyalar quyidagi boshqaruv elementlari bilan bog'liq:
Boshlanishi (Begin): Tranzaksiya boshlanishi, ma'lumotlar bazasida amalni boshlamoq uchun belgilangan bosqichdir.
Amal (Operation): Tranzaksiya ichidagi amallar, ma'lumotlar bazasida o'zgarishlarni amalga oshirishni ifodalaydi. Bu o'zgarishlar, yangi qatorlar qo'shish, mavjud qatorlarni o'zgartirish yoki o'chirish, indekslarni yangilash va boshqa ma'lumotlar bazasi operatsiyalarini o'z ichiga olishi mumkin.
Tasdiq (Commit): Tranzaksiya muvaffaqiyatli bo'lganda, barcha o'zgarishlarni ma'lumotlar bazasiga qabul qilish va ularni saqlash uchun "commit" operatsiyasini bajaradi.
Bekor qilish (Rollback): Tranzaksiya xato yuz berib boshqarishi kerak bo'lganda, "rollback" operatsiyasi orqali barcha o'zgarishlarni bekor qilish mumkin. Bu jarayonni amalga oshirish bilan tranzaksiyani avvalgi holatiga qaytaradi.
Saqlash (Savepoint): Saqlash, tranzaksiya ichidagi amallar davomida ma'lum bir nuqtani belgilash uchun ishlatiladi. Bu, tranzaksiyani o'z ichida qism-qism yoki qat'iy vaqt oralig'ida boshqarish imkonini beradi.
Tranzaksiyalar boshqaruvni xavfsizligini ta'minlashda va ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarning integritetini saqlashda juda muhimdir. Ular, ma'lumotlar bazasining muvaffaqiyatli ishlashini ta'minlash va ma'lumotlar bazasidagi ma'lumotlarning to'liq va xavfsiz saqlanishini ta'minlash uchun mustaqil yoki birlashma shaklida amalga oshiriladi.
7.1-rasm
Mahsulotlar jadvaliga yangi mahsulot qo’shilmoqda.
7.2-rasm
Mahsulotlar jadvaliga yangi mahsulot qo’shildi va shunga doir Tranzaksiya yaratildi.
Xulosa
Tranzaksiya - bu qaralayotgan MBBT MB ustida ketma-
ket operatsiyalarni bajarishidir, ya'ni ma'lumotlar bilan
monipulyatsiya qilib ketma-ket operatsiyalar yordamida
MBBTga ta'sir etishdir. Tranzaksiya ma'lumotlar bazasini
bir butun holatdan ikkinchi bir butun holatga o'tkazadi, yoki
agar ma'lum sababga ko'ra tranzaksiyaning biror holati
bajarilmaydigan bo'lsa yoki tizimda biror xatolik yuz bersa,
ma'lumotlar bazasi boshlang'ich holatiga qaytadi. MBning
mantiqiy butunligini quvvatlash uchun tranzaksiya tushun-
chasi kerak bo'ladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1.PostgreSQL rasmiy sayti: https://www.postgresql.org/
2.“Amaliy PostgreSQL” kitobi, Jon Uorsli, Joshua D. Dreyk
3.PostgreSQL hujjatlari: https://www.postgresql.org/docs/
4. Postgresql Vikipediyada: https://ru.wikipedia.org/wiki/PostgreSQL
| 