|
Texnologiyalari universiteti urganch filiali kiber xavsizlik asoslari fanidan
|
| bet | 1/6 | | Sana | 17.11.2023 | | Hajmi | 35.09 Kb. | | #100599 |
Bog'liq Kibir jinoyat Umumiy biologiya. 10-11 sinf (1990, Yu.I.Polyanskiy), Ochiq dars. 1-sinf O\'qish savodxonligi, 20. MTMda boshlangich kompyuter savod Shuhratov Sh, Yig\'ish tamoili, Mavzu kompyuter buyruqlarining asosiy tizmi, buyruqlar turlari,, 4-mustaqil ish (1), 7-mashgulot (3), Aytbay matematika 5 oz betinshe, ozbt, Tarjima nazariyasi-fayllar.org, MT mavzulari (6), 2-mavzu, 9- ma’ruza O‘quv mashg‘ulotlarini tashkil etish va o‘tkazish me-fayllar.org, Tarbiyaviy ishlar metodikasi” fanini o’qitishda yangi pedagogik -fayllar.org|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VAKOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGIMUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI URGANCH FILIALI
KIBER XAVSIZLIK ASOSLARI FANIDAN
MUSTAQIL ISH
Mavzu:Kiberjinoyat va kiberxuquq.
Bajardi 972-21-guruh talabasi
Normuminov Muhriddin
Mavzu: Kiberjinoyat va kiberxuquq.
REJA:
1.Kiberjinoyat xaqida boshlang’ich tushuncha
1.1 Moliyaviy firibgarlik jinoyatlar
1.2 Kiberterorchilik, kiber tovlamachilik.
1.3 Kiberurush turlari.
2.Asosan kompyuter tarmoqlariga qaratilgan jinoyatlar
2.1 Troya virusu haqida
2.2 Xizmatni rat etish xujimi
2.3 Zararli dasturlar
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar
1.Kiberjinoyat xaqida boshlang’ich tushuncha
Kiberjinoyat — bu kompyuter va tarmoqning birgalikdagi aloqasi ostida sodir etiluvchi jinoyat turidir[. Kompyuter jinoyat paytida maqsadli yoʻnaltirilgan qurol vazifasini bajarib beradi. Kiberjinoyat kimningdir xavfsizligi va moliyaviy saviyasiga zarar yetkazishi maqsadida sodir etiladi.
Maxfiy maʼlumotlar qonuniy tarzda himoyalangan holatda yuz beruvchi kiberjinoyatlar bilan bogʻliq koʻpgina jinoyatlar mavjud. Xalqaro miqyosda hukumat ham, nodavlat ham subyektlar kiberjinoyatlar, jumladan, josuslik, moliyaviy oʻgʻirlik va boshqa transchegaraviy jinoyatlar bilan shugʻullanadi. Xalqaro chegaralarni kesib oʻtuvchi va kamida bitta milliy davlatning xatti-harakatlarini oʻz ichiga olgan kiberjinoyatlar baʼzan kiberurush deb ataladi. Uorren Baffet kiberjinoyatni „insoniyatning birinchi raqamli muammosi“ deb taʼriflaydi va „insoniyat uchun real xavf tugʻdiradi“, deya qoʻshimcha qilib oʻtadi.
2014-yilda chop etilgan hisobotda (McAfee homiyligida) jahon iqtisodiyotiga yetkazilgan yillik zarar 445 milliard dollarni tashkil qilgan[. Cybersecurity Ventures tomonidan 2016-yilgi hisobotda kiberjinoyatlar natijasida yetkazilgan global zararlar 2021-yilga kelib yiliga 6 trillion dollargacha, 2025-yilga kelib esa 10,5 trillion dollargacha koʻtarilishi bashorat qilingan edi
2012-yilda AQShda onlayn kredit va debet kartalaridagi firibgarlik oqibatida taxminan 1,5 milliard dollar yoʻqotilgan2018-yilda Strategik va xalqaro tadqiqotlar markazi (CSIS) tomonidan McAfee bilan hamkorlikda oʻtkazilgan tadqiqot shuni koʻrsatadiki, har yili global YaIMning qariyb bir foizi, yaʼni 600 milliard dollarga yaqini kiberjinoyatlar tufayli yoʻqoladi. Jahon Iqtisodiy Forumi 2020 Global Risk hisobotida uyushgan kiberjinoyatlar idoralari jinoiy faoliyatni onlayn qilish uchun kuchlarni birlashtirayotganini tasdiqladi, shu bilan birga ularning aniqlash va jinoiy javobgarlikka tortilish ehtimoli AQShda 1 foizdan kamroqni tashkil qiladi
|
| |
