|
Ma’ruza. Gaz aralashmasi tarkibini o‘lchash vositalarining montaji va
|
| bet | 1/3 | | Sana | 03.11.2023 | | Hajmi | 115.25 Kb. | | #93792 |
Bog'liq Gaz aralaspasi Yo’nalishga kirishish 7, KIMYOVIY MUVOZANATNING SILJISHI, Mavzu, sabo2, 6-tajriba, 1-Maruza, металларга босим остида ишлоу бериш, avtomatika1, Joba KOMPYUTER SISTEMALARI, 3 mustaqil ish I (3), 1-курсларга Оз бетинше жумыслар (2), 12-mustaqil ish, 5-o\'z betinshe 1a EE Djanabayev Diyorbek, sultan (2), Bеta-yemirilish turlari
21-MA’RUZA. GAZ ARALASHMASI TARKIBINI O‘LCHASH VOSITALARINING MONTAJI VA SOZLASH ISHLARI
Reja:
Gaz aralashmalari tarkibini analiz qilishning usul va asboblari.
Gaz analizatorlarini montaj oldi tekshirish.
Gaz analizatorlarini montaj kilish.
Gaz analizatorlari tekshirilayapgan gaz aralashmasidagi biron bir komponent konsentratsiyasini o‘lchaydigan asbobdir. Ishlash prinsipiga binoan gazlarning tarkibini analiz qiluvchi asboblar kuyidagi usullarga asoslangan:
Termokonduktometrik - bunda gaz aralashmasining issikdiko‘tkazishi o‘lchanayotgan gaz konsentratsiyasiga bog‘likligigaasoslangan;
Termomagnit - kislorodning paramagnit xususiyatiga, ya’niuning magnit maydopiga tortilishi qobiliyatiga asoslangan;
Absorbsion - optik - gaz aralashmasining zichligi, sindirishkoeffitsienti va boshqa optik \ossalari asosida ishlaydi;
Konduktometrik - o‘lchanayotgan gazni yutuvchi eritmalarningelektr o‘tkazuvchanligining o‘zgarishiga asoslangan.
Gazoanalizatorlarni montaj qilganda gazni olish qurshshasini,tozalash apparatlarini, kuritish, shuningdek datchik va ikkilamchi asboblarni o‘rnatish kabi ishlar kyalinadi. Agarda gaz aralashmasining xarorati ZOO^Sdan kam va toza bo‘lsa, u holad filьtr va suv sovutgachi o‘rnatilmaydi. CHangli gaz aralashmasi uchun keramik filьtrlar o‘rnatilishi lozim. Gaz olish trubkasini texnologik ob’ektga gorizontalga nisbatan 15-30° burchak ostida o‘rnatiladi. Gazoanalizator datchigi va asosiy komplektga kiruvchi apparatlari olish qurilmasiga yaqinroq kilib montaj qilinadi. Aializ uchun olinadigan gazlar diametri 8-9 mm bo‘lgan po‘lat va mis trubalar orqshsh datchikka ulanadi. Datchik o‘rnatilgan joyning harorati 15-^50°S atrofida va tebranish, ashaddiy bug‘ va gazlar ta’siridan holi bo‘lishi kerak. Gaz aralashmasini sovutish u-chun suv trubasi o‘rnatilib, uning bosimi 0,06-0,3 MPa bo‘lishi lozim.
Analsh qilinayapgan gaz tarkibida mexannk iflosliklar 0,001 g/m dan ortmasligi, hamda unda xlor, ishqor va kislotalarning bug‘lari bo‘lmasligi lozim. Montajdan oldin gazoanalizatorlarning barcha bloklarining texnik pasportga muvofikdi ko‘rib chiqiladi. Gazoanalizator iqsiz yaqinlashish imkoniyatini beruvchi shchitlarga o‘rnatilib, edektr o‘tkazishlari MKSH 2xO,75mm2 va KNR 4x1mm2 kabe.’lari O(shan amalga oshiriladi.
Mabodo gazoanalizator ko‘rsatishi kimyoviy analiz natijasiga to‘gri kelmasa, u holda asbobning yuqori ulchash chegarasi sozlanadi. Buning uchun asbobning ishchi kamerasi orqali azot o‘tkazilib, shkalaning nul darajasi o‘rnatiladi. SHundan so‘ng ishchi kameraga o‘lchanayotgan gaz komponentining (70±3)%ga mos keluvchi nazorat aralashmasi yuborilib, ko‘rsatgach shu belgiga keltiriladi. Sistema yana azot bilan to‘ldirilib, ko‘rsatgich shkalaning nul darajasiga to‘g‘rilanadi. Bu operatsiya asbob to‘g‘ri ko‘rsatguncha bir nacha marotaba qaytarilishi mumkin. SHundan so‘ng asbobning yukori o‘lchash chegarasining 25, 50 va 100%ga mos keluvchi nazorat aralashmasi bilan tekshiriladi.
Odatda nazorat aralashmasi gazoanalizator bilan birga komplektlashadi. Mabodo nazorat aralashmalari bo‘lmasa. u qolda laboratoriya sharoitida tayyorlanadi. Aralashma tayyorlashning bir necha usuli bor:
1. Gaz aralashmasini tayyorlashning xajmiy usuli. Buida tarkibima’lum bo‘lgan gazlar atmosfera bosimiga yaqin sharoitdaaralashtirilali. Komponent qajmi ma’lum bo‘lgan idishgao‘tkazilib, so‘ng aralashmaga gaboriladi. Komponent hajmi Ukochk>1Nshagi formula bilan xisoblanadi:
U=U Gkoch/100, Bu erda S,.OCH|-lozim bo‘lgan gaz konientratsiyasi:
V - aralashma hajmi.
Mabodo aralashma hosil kilish uchun 100%li komponent bo‘lmasa. uxolda SK(11| hisobi kuiidagicha bo‘ladi:
G -V S /V
Umumiy xolla tayyorlangan gaz aralashmasadagi komponentnipg konsentratsiyasi quyidagi formuladan top^chadi:
2. Gaz aralashmasini parsial bosimlar usuli bilan tayyorlash.Ballon komponent bilan ma’lum Rkom bosimgacha to‘ldiriladi;
So‘ngra ballonga komponent bo‘lmagan gaz aralashmasi yuboriladi. Gaz aralashmasining bosimi quyidagi formula bilan hisoblanadi:
bunda. Rkoch-toza komprnentni ballonga kiritilgandagi bosim;
|
| |
