|
Mavzu: Kutubxonaning tarkibiy tavsifi: asosiy elementlar va quyi tizimlar
|
| Sana | 14.05.2024 | | Hajmi | 80,16 Kb. | | #231374 |
Bog'liq kutubxona dars
Mavzu: Kutubxonaning tarkibiy tavsifi: asosiy elementlar va quyi tizimlar.
Har qanday kutubxona tarkibiy qismlari turli tomonlama, muayyan barqaror munosabatlarda, aloqadorlikda boʻlgan murakkab tizim sifatida oʻrganilishi maqsadga muvofiqdir. Tizim (yunon tilidan - qismlardan tashkil topgan yaxlitlik, birikma) - bir- biri bilan munosabatlarda va aloqada boʻlgan, ma'lum bir yaxlitlikni, birlikni tashkil etadigan koʻplab elementlardir. - Har qanday kutubxona tarkibiy qismlari turli tomonlama, muayyan barqaror munosabatlarda, aloqadorlikda boʻlgan murakkab tizim sifatida oʻrganilishi maqsadga muvofiqdir. Tizim (yunon tilidan - qismlardan tashkil topgan yaxlitlik, birikma) - bir- biri bilan munosabatlarda va aloqada boʻlgan, ma'lum bir yaxlitlikni, birlikni tashkil etadigan koʻplab elementlardir.
- Tuzilma har qanday kutubxona qismlarining oʻzaro joylashuvi va oʻzaro aloqadorligini ifodalaydi. Kutubxonani har tomonlama bilish uchun, avvalo, uning ichki tuzilishini oʻrganish kerak
Har bir kutubxonada quyidagi elementlar ajralib turadi, ularsiz kutubxona faoliyat koʻrsata olmaydi.
hujjat(kitob,nashr)
foydalanuvchi
kutubxonachi
moddiy-texnik baza
Hujjat - Kutubxona ma'lum bir usulda tizimlashtirilgan bosma va boshqa qog'ozda aks ettirilgan hujjatlar to'plami muayyan tartibga keltirilgan va joylashtirilgan makondir.
- Hujjat - bu inson ongi tomonidan yaratilgan, muayyan makonda va vaqtda qayd etilgan har qanday ma'lumotdir. "Hujjat" atamasi muayyan ma'lumotni o'z ichiga olgan va uni uzatish va foydalanishga mo'ljallangan moddiylashtirilgan obyekt sifatida izohlanadi.
"Hujjat" elementi "kitob", "bosma mahsulot" tushunchalari bilan bir qatorda quyidagi axborot tashuvchi vositalarni o'z ichiga oladi:
Hujjat
Mikro
fishka
video tasmalar
gologrammalar
elektron kitoblar
yorug'lik optik disklari
Kutubxona fondi - bu bir xil boʻlmagan mavjudlikdir. U statik va dinamik rivojlanishda boʻlgan tematik va turlarning tuzilishi, axborot tashuvchilarning miqdoriy va sifat tarkibi va boshqalar bilan ajralib turadi. Asosiy maqsadiga muvofiq fondlar asosiy, yordamchi, ma'lumotnoma va bibliografik, ayirboshlash, zahira va boshqalarga ajratiladi. - Kutubxona fondi - bu bir xil boʻlmagan mavjudlikdir. U statik va dinamik rivojlanishda boʻlgan tematik va turlarning tuzilishi, axborot tashuvchilarning miqdoriy va sifat tarkibi va boshqalar bilan ajralib turadi. Asosiy maqsadiga muvofiq fondlar asosiy, yordamchi, ma'lumotnoma va bibliografik, ayirboshlash, zahira va boshqalarga ajratiladi.
- Foydalanuvchilar bilan munosabatiga koʻra, fond ishlatilgan (dinamik) va ishlatilmagan (statik) qismlardan iborat bo'lishi mumkin.
Majburiy hujjatlar nusxalari tizimi asosida to'ldirilgan, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi xalqlarining madaniy merosi tarzida milliy ahamiyatga ega toʻplamlardan iborat bo'lgan kutubxona fondlari muhofaza qilish, saqlash va foydalanishning alohida rejimida mavjud boʻladi. "Hujjat" elementi kutubxonaning boshqa elementlari bilan chambarchas bogʻliq. Kutubxona fondining tarkibi, tuzilishi, hajmi, maqsadi kutubxona foydalanuvchilarining asosiy xususiyatlarini belgilaydi. Boshqa tomondan, foydalanuvchilar tarkibi ularning axborot so'rovlari fondning tematik - tipologik va miqdoriy xususiyatlarini belgilab beradi. - Majburiy hujjatlar nusxalari tizimi asosida to'ldirilgan, shuningdek, Oʻzbekiston Respublikasi xalqlarining madaniy merosi tarzida milliy ahamiyatga ega toʻplamlardan iborat bo'lgan kutubxona fondlari muhofaza qilish, saqlash va foydalanishning alohida rejimida mavjud boʻladi. "Hujjat" elementi kutubxonaning boshqa elementlari bilan chambarchas bogʻliq. Kutubxona fondining tarkibi, tuzilishi, hajmi, maqsadi kutubxona foydalanuvchilarining asosiy xususiyatlarini belgilaydi. Boshqa tomondan, foydalanuvchilar tarkibi ularning axborot so'rovlari fondning tematik - tipologik va miqdoriy xususiyatlarini belgilab beradi.
E’tiboringiz uchun raxmat
|
| |
