MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
HISOBOT
Guruh : 043- 20
Bajardi : Umarxodjayeva Nazira
Tekshirdi:
TOSHKENT – 2024
MUNDARIJA
KIRISH 3
Texnika xavfsizligi 4
Korxona bilan tanishuv 5
ASOSIY QISM 6
2.1.O’zbektelekom Toshkent transport tarmog’i 6
vazifalari va kimlar uchun 6
2.2.Transport tarmog'idagi malumotlarni tahlil qilish 8
2.3.Hukumat tashkilotlari, koorparativ 10
mijozlar va foydalanuvchilar. 10
2.4.O’zbektelekom Toshkent transport tarmog'i afzalliklari 13
XULOSA 17
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR 18
KIRISH
Toshkent shahridagi “O‘zbektelekom” transport tarmog‘i O‘zbekiston telekommunikatsiya infratuzilmasining asosiy qismi hisoblanadi. Ushbu tarmoq turli toifadagi foydalanuvchilar uchun Internet, telefon va ma'lumotlarni uzatish kabi keng ko'lamli xizmatlarni taqdim etadi. “O‘zbektelekom” AK Toshkent shahridagi transport tarmog‘ining asosiy yo‘nalishlari:
Modernizatsiya va infratuzilmani rivojlantirish: “O‘zbektelekom” tarmog‘ini modernizatsiya qilish, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish va uskunalarni yangilash bo‘yicha faol ish olib bormoqda. Bu katta hajmdagi maʼlumotlarni qayta ishlash va koʻrsatilayotgan xizmatlar sifatini oshirish imkonini beruvchi tarmoq sigʻimini kengaytirishni oʻz ichiga oladi.
Optik tolali texnologiyalardan foydalanish: “O‘zbektelekom” AK transport tarmog‘ida qo‘llaniladigan asosiy texnologiyalardan biri optik tolali aloqa hisoblanadi. Bu yuqori ma'lumotlarni uzatish tezligi va ishonchli ulanishni ta'minlaydi. Toshkent shahrida optik tolali liniyalar asosiy tarmoq tugunlarini bog‘lab, Internet va boshqa xizmatlardan yuqori tezlikda foydalanishni ta’minlamoqda.
5G texnologiyalarini joriy etish: “O‘zbektelekom” AK mobil internet tezligini sezilarli darajada oshiradigan va aloqa sifatini yaxshilaydigan 5G texnologiyalarini joriy qilmoqda. Bu, ayniqsa, Toshkent kabi shaharlarda yuqori tezlikdagi Internetga ortib borayotgan talabni qondirish uchun juda muhimdir .
Xavfsizlik va ma'lumotlarni himoya qilish choralari : Transport tarmog'ining muhim jihati ma'lumotlar xavfsizligini ta'minlashdir. “O‘zbektelekom” shifrlash va kiberhujumlardan himoya qilishning zamonaviy usullaridan foydalanadi, bu esa uzatilayotgan axborot xavfsizligini va ruxsatsiz kirishdan himoya qilishni ta’minlaydi.
Xizmat va yangilanishlar: Tarmoq uskunasiga muntazam texnik xizmat ko'rsatish va yangilash yuqori sifatli xizmatlarni saqlab qolish va mumkin bo'lgan tarmoq nosozliklarining oldini olish imkonini beradi. Toshkent shahrida aloqa sifatini oshirish va infratuzilmani modernizatsiya qilish bo‘yicha davriy texnik ishlar amalga oshirilmoqda.
Texnika xavfsizligi
Toshkent shahridagi “O‘zbektelekom” AK transport tarmog‘ining texnik xavfsizligi tarmoqning ishonchliligi va turli tahdidlardan himoyalanishini ta’minlashga qaratilgan bir qancha asosiy jihatlarni qamrab oladi.
Uskunalarni modernizatsiya qilish va yangilash
“O‘zbektelekom” infratuzilmasini muntazam modernizatsiya va yangilab boradi. Bunga yangi uskunalar o'rnatish va mavjud tizimlarni takomillashtirish kiradi. Bunday chora-tadbirlar tarmoqning tashqi va ichki tahdidlarga chidamliligini oshirish, barqaror ishlashi va xizmatlarning yuqori sifatini ta’minlash imkonini berad.
Monitoring va nazorat qilish tizimlari
Yuqori texnik xavfsizlikni ta’minlash maqsadida “O‘zbektelekom” AK tarmoq holatini real vaqt rejimida kuzatish va har qanday noxush holatlarga tezkorlik bilan javob berish imkonini beruvchi monitoring va boshqaruv tizimlarini joriy etmoqda. Ushbu tizimlar transport tarmog'ining ishlashi ustidan doimiy nazoratni ta'minlaydi, bu muammolarni tezda aniqlash va hal qilishga yordam beradi.
Kibertahdiddan himoya qilish
Kiberxavfsizlik transport tarmog'ining texnik xavfsizligining muhim elementidir. “O‘zbektelekom” AK ma’lumotlarni himoya qilish va kiberhujumlarning oldini olishning zamonaviy usullaridan foydalanadi. Bunga shifrlashdan foydalanish, tajovuzni aniqlash va oldini olish tizimi (IDS/IPS) va muntazam zaiflik sinovlari kiradi. Bunday chora-tadbirlar foydalanuvchi ma'lumotlarini himoya qilish va tarmoqqa ruxsatsiz kirishning oldini olishga yordam beradi.
Yangi texnologiyalarni joriy etish
Texnik xavfsizlikni ta’minlashda 5G va optik tolali tarmoqlar kabi ilg‘or texnologiyalarning joriy etilgani ham muhim ahamiyat kasb etmoqda. Bu texnologiyalar nafaqat ma’lumotlarni uzatish tezligi va hajmini oshiradi, balki tashqi ta’sirlardan yuqori darajada himoyalanish darajasiga ega bo‘lib, tarmoqni turli tahdidlarga nisbatan chidamliroq qiladi.
Kadrlar tayyorlash va tayyorlash
Transport tarmog‘ida ishlaydigan xodimlarni muntazam ravishda o‘qitish va malakasini oshirish texnik xavfsizlikni ta’minlashning muhim chora-tadbirlaridir. Bu xodimlarga eng yangi texnologiyalar va xavfsizlik usullaridan xabardor bo‘lish imkonini beradi, bu esa tarmoqni yanada samarali boshqarish va himoya qilishga yordam beradi.
Shunday qilib, “O‘zbektelekom” AKning texnik xavfsizlikni ta’minlashga kompleks yondashuvi infratuzilmani modernizatsiya qilish, ilg‘or texnologiyalar, monitoring va boshqaruv tizimlarini qo‘llash, shuningdek, kibertahdidlardan himoyalanish va xodimlarni tayyorlash bo‘yicha chora-tadbirlarni o‘z ichiga oladi. Bu sa’y-harakatlar Toshkent shahri va O‘zbekistonning boshqa hududlarida ishonchli va xavfsiz transport tarmog‘ini yaratishga qaratilgan.
Korxona bilan tanishuv
Men amaliyot o’tagan korxona "O’ZBEKTELEKOM AK TTT filiali’’ asosiy faoliyati Uzbektelecom Toshkent transport tarmoqi o'z navbatida Toshkent shahridagi transport tizimining avtomatlashtirilgan tarmoq bo'lib, o'zbekistonning poytaxti bo'lgan Toshkent shahridagi transportni boshqarish va monitoring qilish uchun xizmat ko'rsatadi. Ushbu tarmoq transport vositalarini, masalan, avtobuslar, metro, trolleybuslar, tramvaylar va boshqa transport turlarini birlashtiradi va ularga alohida kabi tez-tez va qulay xizmatlarni taqdim etadi. Yanada batafsilroq aytadigan bo’lsam, bu korxona internet uzilishlari, xavfsizligini tarmoqdagi switch routerlarni boshqarish va shular bilan ishlash shuningdek, korxonaga biriktirulgan aloqa obonent liniyalari sifatini yaxshilash boyicha, radioaloqa tarmoqlarini loyihalashtirish bo'yicha va tarmoqdagi yuzaga kelishi mumkin bolgan xatarlarni oldini olish bo'yicha shug'ullanadi. Bunda men tarmoq administratorligi va xavfsizligi bo'yicha, tarmoq protokollari, server va signallar bilan ishlash, internet uzilishlari va xavfsizligi, tarmoqda switch, routerlar bilan ishlash bo'yicha amaliy konikmalarga ega boldim. Amaliyot o'tash jarayonida tashkilotning texnik xavfsizlik qoidalari, tashkilot tomonidan korsatiladigan xizmat turlari, tashkilotdagi barcha texnik qurilmalar va ularga masul xodimlar bilan tanishdim.
ASOSIY QISM
2.1.O’zbektelekom Toshkent transport tarmog’i
vazifalari va kimlar uchun
Uzbektelecom transport tarmoqi o'rtasida yig'ilgan ma'lumotlar bir nechta manbalardan kelib chiqadi, masalan, transport vositalari, yo'llar ustida o'rtacha sensorga ega bo'lgan qurilmalar, yo'l yo'riqlari va ishoratlar, avtomobil va yo'l tashuvchilari, va boshqalar. Ma'lumotlar o'rganish, yani ularni yig'ish, saqlash, tahlil qilish va taqdim etish jarayonini o'z ichiga oladi. Bu, yo'l holatlarini, trafik yo'qotishlarini, transport tashuvchilarining harakatlarini, yo'l tashuvchilarining takliflarini, va boshqalar kabi ma'lumotlarni o'rganishni o'z ichiga oladi. Ma'lumotlar tahlili, Uzbektelecom transport tarmog'ining o'rtasida yig'ilgan ma'lumotlarni analiz qilish va bu ma'lumotlardan foydalanib, transport tizimining samaradorligini oshirish va yangi yordamchi xizmatlarni o'rnating. Masalan, trafik yo'qotishlarini kamaytirish, yo'l holatlarini optimallashtirish, va boshqalar.
Toshkent shahridagi “O‘ztelekom” transport tarmog‘i odatda shaharda aloqa va ma’lumotlarni uzatish bilan bog‘liq bir qator funksiya va vazifalarni bajaradi.
|
