|
Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» qánigeligi
|
| bet | 1/2 | | Sana | 18.03.2023 | | Hajmi | 272.95 Kb. | | #45973 |
Bog'liq Reymbayeva Nazira Tayyor ishlangan misoollar, KORRUPSIYAGA QARSHI KURASH, DOIRA, UCHBURCHAK, OVAL, Fazoda mo’ljalga olishni rivojlantirish uchun ta’limiy o’yinlar, Jismoniy mashqlarning xarakteristikasi. Jismoniy mashqlarning paydo bо‘lishi, ilmiy tadqiqot metodologiyasi ma\'ruza
ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ
INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUXAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ
TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI
NÓKIS FILIALÍ
«Kompyuter injiniringi» qánigeligi
4-kurs 301-19 topar studenti
Reymbayeva Naziranıń
«Geoinformatsiya texnologiya»
páninen
1 – LABORATORIYA JUMÍSÍ
Tema: ArcGIS hám PostGIS haqqında maǵlıwmat
Tayarlaǵan: _________________ N.Reymbayeva
Qabıllaǵan: _________________ N.Abdinasirova
Nókis – 2023
ArcGIS dástúri haqqında túsinik
Geoinformatsion sistemalardı jaratıw hám olardan paydalanıwdıń dástúriy konsepsiyası “klient - server” programmalıq támiynatın jaratıwdan ibarat. Server komponentleri retinde iri kólemli maǵlıwmatlar alınadı hám olar menen islew quralları saylanadı. Klienttiń jumıs ornında elektron yamasa baspa kórinisindegi esabatlar nátiyjesin tarqatıw, vizualizatsiya qılıw, redaktorlaw hám qayta islew ushın qurallar kompleksi bolıwı shárt.
Zamanagóy informatsion texnologiyalar sheńberindegi jańalıqlar hám ózgerisler, Internet texnologiyaları, maǵlıwmatlar bazasınan ámeliy hám teoriyalıq paydalanıwdıń jedel rawajlanıwı, túrli mobil apparatlardıń - noutbuk, netbuk, jeke kompyuterleriniń payda bolıwı hám olardıń turaqlı rawajlanıwlasıp barıwı nátiyjesinde zamanagóy GISning jańa ideyaları konsepsiyasınıń payda bolıwına sebep boldı.
Zamanagóy GIS — bul integraciyalasqan, masshtablı platforma bolıp, ol oraylasqan halda maǵlıwmatlardı saqlaw, olar menen islew imkaniyatın beredi. Maǵlıwmatlar menen ámeller orınlawdı GISning jumısshı programmalıq támiynatı - Web-brauzer, mobil apparatlar, GIS-logikasiga ornatılǵan jumısshı programmaları ámelge asıradı. Mobil GISdan islep shıǵarıwdı barlıq tarawlarında, xatto medicina hám dizaynda da paydalanılıp atır.
Usı stilistik qóllanba geoinformatsion sistemalardıń jáhán bazarındaǵı jetekshilerinen biri bolǵan AQSh ERSI kompaniyasınıń ArcGIS programmasın úyreniw ushın mólsherlengen. ArcGIS iri kólem degi statistikalıq maǵlıwmatlardı (cifrlı karta kórinisinde usınıs qılıw) geografiyalıq tárepten oyda sawlelendiriw imkaniyatın beredi.
Bunda barlıq kólemdegi kartalar, jer uchastkalarınıń planınan dúnya kartasına shekem dúziledi hám redaktor etiledi. ArcMap — ArcGIS ESRI kompaniyasınıń tiykarǵı programmalarınan biri bolıp, paydalanıwshılarǵa keń múmkinshiliklerdi usınıs etedi:
• keńislikdegi maǵlıwmatlardı vizuallastırıw;
• keńislikdegi maǵlıwmatlar boyınsha qarar qabıllaw;
• karta jaratıw, onı baspaǵa tayarlaw hám jarıyalaw;
• paydalanıwshılardıń jumısın avtomatlastırıw, jańa qurallar
jaratılıwma múmkinshilik beretuǵın jeke uzatmalarini islep shıǵıw hám
basqalar.
ArcGIS programması haqqında túsinik
GIS menen islew ushın paydalanıwshı serverde Web arqalı hám atız sharayatında tolıq bahalı GIS jaratılıwması múmkin. Onıń quramına bir qatar strukturalıq komponentler kiredi (1-súwret):
ArcGIS Desktop — professional jumısshı GIS;
ArcGIS Engine — GIS programmaların jaratıw ushın jumısshı bólimlerdi ornatıw;
GIS serveri — ArcSDE®, ArcIMS® hám ArcGIS Server;
mobil GIS — ArcPad® hám de Tablet PC ushın ArcGIS Desktop hám Engine.
ArcGIS - bul komponentler ulıwma modeli bibliotekasining programmalıq bólimlerine tiykarlanǵan GIS bolıp, ArcObjects™ dep ataladı. ArcObjects quramına kóplegen programmalıq komponentler kiredi. Ol ápiwayı obiektler (mısalı, bólek turǵan oriyentir obiektler) hám quramalı obiektlerdi (mısalı, ArcMap™ menen islew ushın kartalardı) xarakteristikalaw imkaniyatın beredi. Bul komponentler kompleksde zamanagóy GISning bay funksional múmkinshilikleri menen islep shıǵarıwshılardı támiyinleydi.
Server GIS (ArcGIS Server), GIS (ArcGIS Engine) hám jumısshı GIS (ArcGIS Desktop) GISni usınıs etedi hám ArcObjects tiykarında hár bir ArcGIS ónimdiń arxitekturası dúziledi.
1-súwret. ArcGIS geoaxborot sistemasınıń strukturalıq strukturası
Házirde jumıs stoli GIS - bul professional GIS bolıp, jumıs sapasın baqlaw, modellestiriw hám de geografiyalıq maǵlıwmatlardan paydalanıw kompleksi bolıp tabıladı. Jumıs stoli GISi geografiyalıq maǵlıwmatlardı toplaw, jarıyalaw hám basqarıw, tarqatıw ushın joqarı nátiyjeli qural esaplanadı. ArcGIS Desktop rawajlanǵan GIS qosımshaları kompleksi bolıp, onıń quramına bir qatar jumısshı Windows qosımshaları (ArcMap, ArcCatalog™, ArcToolbox™ hám ArcGlobe) hám paydalanıwshı interfeys komponentleri kiredi. ArcGIS Desktop dıń úsh qıylı dárejedegi funksionallıǵı ámeldegi — Arcview®, ArcEditor™ hám ArcInfo™, bulardıń quramında islep shıǵarılıwshı ArcGIS Desktop Developer Kit paketlerden paydalanıp, bul quramdı keńeytiw hám sazlaw múmkinshiligi bar. Bul qóllanba mazmunı sheńberinde ArcGIS mobil hám server ónimlerinen paydalanıw názerde tutılǵan. Bul haqqında tolıq hám aktiv maǵlıwmatlardı islep shıǵarıw kompaniyası saytınan tabıw múmkin.
ArcGIS for Desktop (keyinirek ArcGIS) – bul ArcCatalog, ArcMap, ArcGlobe hám ArcScene sıyaqlı integrallasqan programmalar kompleksi esaplanadı. Olardıń qosımshaları hám interfeyslerinen birgelikte paydalanıp, hár qanday GISga ta'luqli wazıypalardı orınlaw múmkin, atap aytqanda, kartaǵa alıw, geografiyalıq analiz, maǵlıwmatlardı redaktorlaw, toplaw, qayta islew hám basqarıw, 2 D hám de 3 D vizuallastırıw hám t.b.
1. ArcCatalog - bul hár qıylı daǵı geografiyalıq maǵlıwmatlar menen islew hám olardı basqarıwǵa mólsherlengen. ArcCatalog qosımshası arqalı tómendegi túrdegi maǵlıwmatlardı shólkemlestiriw hám basqarıwı múmkin:
- geoma'lumotlar bazasın jaratıw;
- rastrlı fayllardı bólew;
- hújjetlerdi, globustı, 3 D suwretlerdi hám qatlamlı fayllardı
jaratıw;
- grafiklı qayta islew ásbapları, modelleri, Python skriptleri menen
islew;
- ArcGIS servis ushın baspadan shıǵarılǵan GIS xızmetlerin úyreniw;
- GIS elementleri ushın arnawlı standartlarda metama'lumotlarni kóriw hám t.b.
|
| |
