O`rtnatilgan tizimlar arxitekturasi

Mikrokontrollerlar
Primova X.A.

RЕJА
• Mikrokontrollerlar
• Arduino Uno kontrollerlari
• “IKM”-Impuls Kengligi Modulatsiyasi

Kirish
1976 yilda [1] Amerikaning Intel kompaniyasi i8048 mikrokontrollerini
ishlab chiqdi.
1978 yilda Motorola ilgari chiqarilgan MC6800 mikroprotsessorining
buyruq tizimiga mos keladigan o'zining birinchi MC6801 mikrokontrollerini
ishga tushirdi. Texnologiya nuqtai nazaridan, i8051 mikrokontroleri o'z davri
uchun juda murakkab mahsulot edi - kristalda 128 ming tranzistorlar ishlatilgan,
bu i8086 16-bitli mikroprosessordagi tranzistorlarning sonidan 4 baravar ko'p.

Mikrokontroller
•
Mikrokontroller (ing. Micro Controller Unit, MCU) - elektron
qurilmalarni boshqarish uchun mo'ljallangan chip.
•
Oddiy
mikrokontroller
bitta
chipda
protsessor
va
periferik
qurilmalarning funksiyalarini birlashtiradi, tezkor xotira (RAM) yoki
doimiy xotira (ROM) ni o'z ichiga oladi. Aslida, bu sodda ishlarni
bajarishga qodir bitta chipli kompyuter.
•
An’anaga ko`ra, mikroprotsessorlar minimal o`rnatilgan xotira va
kiritish/chiqarish komponentlaridan, mikrokontrollerlar esa chipda
o`rnatilgan ko`proq tizimli xotira va kiritish/chiqarish komponentlaridan
tashkil topgan.

Mikrokontrollerlar 68HC12 i oilasi CMOS texnologiyasi asosida ishlab 
chiqariladi (CMOS - qo'shimcha oksidili yarimo'tkazgich). Ushbu 
texnologiya maxsus rejimlarda ishlashda mo`ljallangan kam energiya 
yo'qotishlariga ega bo'lgan tranzistorli tuzilmalarni yaratishga imkon 
beradi. 
Shuning uchun, 68HC12 oilasi mikrokontraler kichikligi bilan ajralib 
turadi energiya iste'moli, bu bizga o'z-o'zidan ishlaydigan mahsulotlarda 
(akumliyator yoki batareyalardan) foydalanish uchun tavsiya qilishga 
imkon beradi. Biroq, yarimo'tkazgichli CMOS tuzilmalari uchun 
sarflanadigan energiya kommutatsiya chastotasiga to'g'ridan-to'g'ri 
mutanosib ekanligini unutmaslik kerak.