|
Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali
|
| bet | 1/26 | | Sana | 25.11.2023 | | Hajmi | 399,83 Kb. | | #105370 |
Bog'liq Kompyuter arxitekturasi MI 2 kis21 05 guruh Yorquljonov sherbek 1lekciya, u9nyqOpts6enYH5CX5u4CyhDlkf5RFOMYFSSapSC
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI
RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
Kompyuter injiniring fakulteti
KIS21-05 guruh talabasi
Yorquljonov Sherbekning Kompyuter
arxitekturasi fanidan bajargan
2-MUSTAQIL ISHLAR TO’PLAMI
Qabul qildi: Murtazayeva U
Samarqand-2023
1.Kompyuter tashqi xotira qurilmalari haqida
Kompyuter elektr manbaidan uzilgandan so'ng, tezkor xotira(ОЗУ)dagi barcha ma'lumotlar o'chib ketadi va kompyuter qayta yuklanganda, o'chgan ma'lumotlarni qayta tiklab bo'lmaydi. Shuning uchun ma'lumotlarni saqlashda, elektr energiyasiga bog'liq bo'lmagan, ma'lumotlarni saqlash qurilmalaridan foydalaniladi. Bu maqolada shu qurilmalar haqida yozmoqchiman.
Barcha tashqi qurilmalar energiyaga bog'liq bo'lmagan holda ma'lumotlani saqlaydi. Hozirgi kunda barcha tashqi xotira qurilmalari quyidagi turlarga bo'linadi:
Magnitli saqlash qurilmasi.
Elektr saqlash qurilmasi.
Endi har bir turiga qisqacha to'htab o'tamiz.
Magnit saqlash qurilmalari kompyuterga o'rnatiladigan asosiy saqlash vositasi hisoblanadi. Bu turdagi xotira qurilmasining asosi, ya'ni barcha ma'lumotlar magnit asosga ega bo'lgan materiallarda saqlanadi. Bu turdagi xotiradan, barcha turdagi kompyuterlar(ishchi kompyuterlar, serverlar, portativ kompyuterlar,..) foydalanishadi.
Bu turdagi xotira qurilmasiga quyidagilar kiradi:
— Qattiq disklar(HDD).
— Egiluvchan disklar(floppi disk).
— Magnit lentalar.
Qattiq diskni(vinchester, HDD), kompyuterning asosiy xotirasi deyish mumkin. Bu qurilma kompyuterga bevosita ATA yoki SATA porti orqali ulanadi. Hajmi ham xar hil bo'ladi(250 Gb, 500 Gb, 1 Tb, 2Tb,..). Hajmi qanchalik katta bo'lsa, narxi ham shunchalik qimmat hisoblanadi. Undan tashqari ma'lumotlarni o'qish va yozish tezligi ham narxiga ta'sir qiladi. Bu xotira turiga yana tashqi qattiq disklar ham kiradi. Ular USB port orqali ulanadi va kompyuterdan elektr manbai oladi. Bu turi katta hajmdagi ma'lumotlarni olib yurish uchun ishlatiladi.
Egiluvchan disklar hozirgi kunda kamayib ketgan. 1.44 Mb hajmga ega bo'lib, ma'lumotlarni bir necha martta o'qib, yozish uchun ishlatiladi. Unchalik ishonchli emas, magnit plyonkalar ham yupqa bo'lib, juda tez ishdan chiqish ehtimoli katta. Tashqi ta'sirlarga umuman bardoshli emas.
Keyingi magniitli saqlash qurilmasi bu – magnit lentalardir. Bular asosan server kompyuterlar bilan ishlaganda kerak bo'ladi. Katta hajmdagi ma'lumotlarni arxivlash yoki nusxasini olish jarayonida ishlatiladi. O'qish va yozish tezligi unchalik katta emas, lekin uzoq vaqt davomida saqlash uchun mo'ljallangan.
Navbatdagi tashqi saqlash qurilmasi bu optik disklar hisoblanadi. Bu disklarga ma'lumotlar lazer nurlari orqali yoziladi va lazer nurlari orqali o'qiladi. Optik disklarni quyidagi turlari mavjud:
— Faqat o'qish uchun mo'ljallangan disklar: CD, DVD.
— Faqat bir marotaba yozish uchun mo'ljallangan disklar: CD-R, DVD-R.
— Bir necha marotaba yozish uchun mo'ljallangan disklar: CD-RW, DVD-RW.
CD disklar 700 Mb atrofida, DVD disklar esa 4.7 Gb atrofidagi ma'lumotlarni o'zida saqlay oladi. Bu optik disklarni o'qish uchun kompyuterga CD-ROM, DVD-ROMqirilmalari ulanadi. Hozirgi kunda yangi DVD disklari paydo bo'lgan, bular Blu-ray deb nomlanadi va ular ko'k rangdagi lazer orqali ma'lumotlarni yozadi(oddiy optik disklarga qizil rangdagi lazer ishlatiladi). Blu-ray disklarning hajmi 25 Gb dan boshlanadi.
Keyingi tashqi xotira qurilmasi bu – elektr saqlash qurilmasidir. Bu xotira qirilmasida ma'lumotlar, mikrosxemalar orqali yaratilgan va programmalashtirilgan xotirada saqlanadi. Bunga misol, flesh-xotiralardir(fleshka). Bu qurilmalar kompyuterga USBport orqali ulanadi. Qurilmaning o'lchamlari kichik va hajmi hozirgi kunda 64 Gb dan ham oshdi. Bu qurilmaning asosiy parametri hajmidan tashqari ma'lumotlarni o'qish va yozish tezligi hisoblanadi. Ma'lumotlarni yozish va o'qishda hech qanday dasturlarning keragi yo'q va ishlatish juda soddadir. Flesh xotiralarni sotib olishda pulingizni ayamasdan o'sha paytdagi eng katta hajmliligini sotib olavering, sababi bu xotira qurilmasi juda katta tezlikda o'z hajmini kattalashtirib yubormoqda. Saqlash qurilmasi - bu barcha kompyuter ma'lumotlari saqlanadigan qurilma. Drayvga qo'shimcha ravishda, bu qurilma qattiq disk yoki qattiq disk deb ataladi. Qattiq disk an'anaviy "floppi" diskdan yoki boshqacha qilib aytganda, floppi diskdan farq qiladi, chunki ma'lumotlar alyuminiy yoki keramikadan yasalgan qattiq plitalarga yoziladi va ular ferrimagnit material bilan qoplangan. Qattiq disklar o'qda bir yoki bir nechta plastinalar bilan jihozlangan.
Ma'lumotlarni saqlash qurilmasi (HDD) muhrlangan blok va elektron platadan iborat. Germetik yopilgan qurilma atmosfera bosimi bilan normal, changsiz havo bilan to'ldiriladi va barcha mexanik qismlar bilan jihozlangan. Ma'lumot uzatish moslamasining kinematikasi bir yoki bir nechta magnit disklarni o'z ichiga oladi, ular vosita miliga qattiq o'rnatiladi, shuningdek, magnit boshlarni joylashtirish uchun mas'ul bo'lgan tizim. Magnit bosh harakatlanuvchi magnit diskning bir tomonida joy egallaydi va uning funktsional vazifalari magnit diskning aylanadigan yuzasidan ma'lumotlarni o'qish va yozishni o'z ichiga oladi. Boshlarning o'zlari maxsus ushlagichlar bilan biriktirilgan va ularning harakati diskning qirrasi va markazi o'rtasida joylashishni aniqlash tizimi yordamida amalga oshiriladi. Diskda yozilgan servo ma'lumotlar yordamida magnit boshlarning aniq joylashishiga erishish mumkin. Ushbu ma'lumotni o'qiyotgan joylashishni aniqlash tizimi elektromagnit simning bobidan o'tgan oqimning kuchini aniqlashga qodir, shunda magnit bosh kerakli yo'l bo'ylab o'rnatilishi mumkin.
Подробнее: https://sukachoff.ru/uz/internet/obsluzhivanie-vnutrennih-i-vneshnih-nakopitelei-informacii-rassmotrim-tipy/
Quvvat yoqilgandan so'ng, qattiq disk (disk) protsessori elektronikani sinab ko'rishni boshlaydi, shundan so'ng shpindel motorini to'g'ridan-to'g'ri yoqish jarayonini yoqish uchun buyruq beriladi. Boshlash tugallangandan so'ng, sinov o'tkaziladi pozitsion tizim, uning davomida treklar belgilangan ketma-ketlikda o'tadi. Agar sinov yaxshi o'tgan bo'lsa, qattiq disk ishlashga tayyorligi haqida signal yuboradi. Kompyuter ma'lumotlarini saqlashning ishonchlilik darajasini oshirish uchun qattiq disklar (disklar) o'qish va tahlil qilish dasturi uchun mavjud bo'lgan texnologik parametrlarni kuzatuvchi maxsus proshivka bilan jihozlangan. Agar kompyuter ishdan chiqish xavfi ostida bo'lsa, u holda ushbu dastur yordamida foydalanuvchi bu haqda o'z vaqtida bilib oladi.
Bundan tashqari, ma'lumotlarni saqlash an'anaviy qattiq diskdan tashkil topgan gibrid qattiq disk bo'lib, qo'shimcha flesh-xotira bilan jihozlangan. Ushbu flesh-xotira butunlay o'zgaruvchan emas va eng ko'p ishlatiladigan ma'lumotlar saqlanadigan bufer rolini o'ynaydi. Ushbu qurilmaning faoliyati natijasida magnit diskka kirish kamayadi, bu esa shunga mos ravishda quvvat sarfini kamaytirishga olib keladi. Shuningdek, ma'lumotni saqlashning ishonchlilik darajasi oshadi, tizimni yuklash va uyqu rejimidan uyg'otish uchun zarur bo'lgan vaqt kamayadi va qattiq disk chiqaradigan harorat va akustik shovqin sezilarli darajada kamayadi.
USB interfeysining jozibadorligi uning soddaligida - USB flesh-diskini yoki boshqa xotira qurilmasini ulang va siz ishlashingiz mumkin, hech qanday drayverni o'rnatish yoki boshqa qo'shimcha qadamlar talab qilinmaydi. Interfeysning rivojlanishi va dastlab USB 2.0, keyin esa USB 3.0 ning paydo bo'lishi ushbu kanal orqali ma'lumotlar almashinuvi tezligini keskin oshirdi. Ishlash endi ichki qismdan unchalik farq qilmaydi va ularning o'lchamlari quvonmaydi. Tashqi xotira drayveri kaftingizga osongina joylashadi, shu bilan birga u yuzlab gigabaytlik ma'lumotlarni saqlash imkonini beradi.
Kirish
1. Magnit drayvlar
1.1 Magnit disklar
2. Magnit muhitlarning turlari
2.1 Floppy disklar
3. Optik texnologiyalar
3.1 kompakt disklar
3.2 DVD media
Xulosa
Adabiyotlar ro'yxati
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
Rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti samarqand filiali
|
