|
Toshkent axborot texnologiy
|
bet | 1/3 | Sana | 22.05.2023 | Hajmi | 1.03 Mb. | | #62879 |
Bog'liq 3-Amaliy AJRIM, arxiv, Hujjat, 1 марта Конф, 10 test, 7-amaliy mashgulot, ASOSIY VOSITALAR SOTILISHI VA BOSHQA CHIQIMLARINING HUJJATLASHTIRILISHI VA HISOBI, PPTX Presentation
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI
TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI
“Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi
“Hayot faoliyati xavfsizligi”
fanidan
AMALIYOT
TOPSAIRIQ №3
Bajardi: KI ta’lim yo‘nalishi 211-20-guruh
Talabasi Sobirov Asadbek
Qabul qildi: Sobirjonova Gulnora
Toshkent 2022
“Hayot faoliyati xavfsizligi” fandan
№ 3 T O P SH I R I Q (AMALIYOT)
28 Fuqaro muhofazasining asosiy vazifalari, ularning kuch va vositalari.
58 Ishlab chiqarish binolarida akkumulyator sexlarini joylashtirishga qanday talablar quyiladi?
94 Qonunchilikda mehnatni muhofaza qilishga oid munosabatlar.
1-Savolga javob:
Fuqaro muhofazasining asosiy vazifalari, FM tashkilotining tarkibiy
tuzilishi
Fuqarolar muhofazasi - umumdavlat mudofa siyosatlaridan biri bo`lib, u har
qanday favqulodda holatlarda fuqarolarni, halq ho`jaligi tarmoqlarini
muhofaza qilishda, ularning muttasil ishlashini ta’minlashda hamda qutqarish va tiklash ishlarini bajarishda katta ahamiyat kasb etadi.
FVVning asosiy vazifalari va faoliyat yo`nalishi asosan: favqulodda
vaziyatlarni bartaraf etish, fuqoralar hayoti va salomatligini muhofaza qilish,
87
favqulodda vaziyatlar yuz berganda ularning oqibatlarini tugatish hamda
zararini kamaytirish sohasida davlat siyosatini ishlab chiqish va amalga oshirish,
favqulodda vaziyatlarning oldini olish va bunday hollardagi harakatlarni boshqarishning davlat tizimi (FVDT)ni tashkil etish va uning faoliyatini ta’minlash, fuqaro muhofazasiga rahbarlik qilish, vazirliklar, idoralar, mahaliy davlat organlari faoliyatini muvofiqlashtirib borish, maqsadli ishlab chiqarish va hakozalarga qaratilgan. Fuqaro muhofazasi davlat tizimlari – harbiy davrda ham yuzaga keladigan xavflardan aholini, hududlarni, moddiy boyliklarni muhofaza qilishdamuhim vazifalarni bajaradi.
Fuqaro muhofazasining vazifasi quydagilardan iborat:
1. Aholi va ob’ektlarni harbiy harakatlar olib borish paytida yoki shu harakatlar
oqibatida yuzaga keladigan xavflardan himoyalash harakatlari va usullariga tayorlash.
2. Boshqaruv, xabar berish va aloqa tizimlarini tashkil qilish, rivojlantirish va
doimiy shay holatda saqlab turish.
3. Halq ho`jaligi ob’ektlarining barqaror ishlashini ta’minlash yuzasidan
tadbirlar kompleksini o`tkazish.
4. Aholini, moddiy va madaniy boyliklarini xavfsiz joylarga evakuatsiya qilish.
5. Fuqoro muhofazasi harbiy tizimlari shayligini ta’minlash.
6. Aholini umumiy va shaxsiy saqlovchi vositalari bilan ta’minlash tadbirlari
o`tkazish.
7. Aholini harbiy davrdagi hayot faoliyatini ta’minlash.
8. Radiatsiyaviy, kimyoviy biologik vaziyat ustidan kuzatish va laboratoriya
nazorati olib borish.
9. Qutqaruv va boshqa kechiktirib bo`lmaydigan ishlarni o`tkazish.
10. Harbiy davrlarda ham zarar ko`rgan hududlarda jamoat tartibini yo`lga
qo`yish va saqlab turish.
11. Aholini va hududlarni muhofaza qilish yuzasidan boshqa tadbirlarni
amalga oshirish.
Mana shu vazifalarni muvaffaqiyatli olib bormay turib, zararlangan
hududlarda, ob’ektlarda mo`’tadil hayot faoliyatini yaratib bo`lmaydi. Bu
ishlarni
davlat organlari orqali, fuqaro muhofazasi boshchiligida butun halq yordamia
amalga oshiriladi.
1. Aholini favqulodda vaziyat sharoitida himoyalash, shu hodisaning nohush
oqibatiga yo`l qo`ymaslik yoki uni maksimal darjada pasaytirish bo`yicha komples
tadbirlardir. Aholini himoyalashning yuqori samarasi ishlatilayotgan barcha vosita va usullar to`la ishlatilganda va xavfsizlikni ta’minlash printsiplari
to`laligicha anglab etilgan taqdirdagina bo`lishi mumkin.
Xavfsizlikni ta’minlash printsiplarini ularni qo`llash bo`yicha uch guruhga
bo`linadi:
1.Oldindan tayorgarlik ko`rmoq himoya vositalarini to`plash, ularni tayyor
holda saqlash hamda aholini xavfli zonadan evakuatsiya qilish bo`yicha
tadbirlarni tayyorlash va amalga oshirish.
2. Differentsiyalashgan yo`nalish shundan iboratki, bunda himoya tadbirlari
hajmi va xarakteri xavfli va zaharli omillar manbaining turiga va mahalliy
sharoitlarga bog’liq.
88
3. Tadbirlar kompleksi FV oqibatlaridan himoyalanish usullari va vositalaridan
samarali foydalanish, zamonaviy tehnosotsial muhitda hayotiy faoliyat
xavfsizligini ta’minlash bo`yicha tadbirlar bilan birga olib borishni taqoza qiladi.
FV larda aholini himoya qilishning asosiy usullari, aholini evakuatsiya qilish,
himoya inshoatlariga berkitish, shaxsiy himoya hamda tibbiy proflaktik
vositalarni qo`llashdan iboratdar.
Siyosiy-harbiy nizolarni ayniqsa zamonaviy qurol-yarog’lar bilan hal qilishda
qirg’indan saqlab qolish uchun eng samarali usullardan biri aholini himoya
inshoatlariga berkitishdir.Ayniqsa, radioaktiv va kimyoviy moddalardan
saqlanish samarasi yuqoridir. Himoya inshootlari_bular fizik, kimyoviy va biologik xavfli va zararli omillardan himoyalash maqsadidamaxsus qurilgan muhandislik inshootlaridir.
Shaxsiy himoya vositalari-odam organizmining ichki a’zolariga, terisiga va
kiyimiga radioaktiv, zaharlovchi va bakterial vositalarning ta’siridan saqlaydi.
Favqulodda vaziyatlarda hayotiy faoliyat xavfsizligini ta’minlash odam
faoliyatining barcha jarayonlarida sog’ligini va hayotini saqlashga qaratilgan
tashkiliy, muhandis-texnik tadbirlar va vositalar kompleksidir.
Hayotiy faoliyat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan asosiy yo`nalishlar
quydagilardan iborat:
- FV larni va ularning oqibatini oldindan aytish;
- FV paydo bo`lishi ehtimolini yo`qotish yoki kamaytirish tadbirlarini
rejalashtirish, hamda ular oqibatlari ko`lamini kamaytirish;
- FV larda halq ho`jaligi ob’ektlari ishining muntazamligini, uzluksizligini
ta’minlash;
- FV lardagi aholini o`qitish;
- FV oqibatlarini tugatish.
Ushbu yo`nalishlarning qisqacha mazmunlari quydagilardir.
FV ni ularning oqibatlarini oldindan aytish va baholash.
Bu tabiiy ofatlar, avariyalar va falokatlar tufayli yuzaga kelgan vaziyatini
tahminiy aniqlash va baholash usulidir. Hozirgi vaqtda seysmik rayonlar,
tuproq siljishi mumkin bo`lgan, sel oqimlari yo`nalishlari, plotinalar buzilganda, suv toshqini bo`lganda, odamlarga va hududga zarar keltirishi mumkin bo`lgan zonalar chegaralari aniqlangan.
HFX bo`yicha prognoz qilish masalalariga FV larning sodir bo`lish vaqtinitahminiy aniqlash ham kiradi. Bu prognoz bo`yicha aholining xavfsizligini
ta’minlash bo`yicha operativ choralar ko`riladi.hozirgi vaqtda ko`pgina olim va
mutahasislarning fikri FV larning boshlanishi va rivojlanishi oldindan aytib
berishga qaratilgan.
2. Ko`rilayotgan muammoni ushbu sharoitda hal qilishda FV larga odamning
xavfsizligini ta’minlash bo`yicha xavfning oldini olish va paydo bo`lish
ehtimolini kamaytirish, hamda uning oqibatlari masshtabini kamaytirish
masalalarini qamrab oladigan sistemali yondoshish kerak.
Ushbu metodologik asosda o`zimizning va chet el amaliy tajribasini hisobga
olgan holda samaradrligi tabora ortib boruvchi tadbirlar kompleksi oldindan
tayorlash, boshqacha qilib aytganda zamonaviy tehnosotsial muhitda odamning
HFH ni ta’minlashning ko`p tabaqali sistemasini joriy qilish kerak. FV lar
oqibatida
89
Ko`riladigan zararlarning oldini olish tadbirlarini quyidagi guruhlarga bo`lish
mumkin:
Doimiy o`tkaziladigan tadbirlar. Ular uzoq muddatli prognoz asosida tuziladi:
Standart talablarini hisobga olgan holda qurilish-montaj ishlarini olib borish,
aholini xavf-hatar haqida xabardor qilishning ishonchli sistemasini
yaratish. Aholini SHHV bilan ta’minlash va himoya inshoatlarining etarli fondinituzish, nurlanish, kimyoviy va bakteriologik kuzatuv ishlarini tashkil etish,
aholini FV chog’ida o`zini qanday tutish va faoliyati haqida umumiy
o`quvlvrini tashkil etish, epidemiyaga qarshi va sanitariya-gigiyena
tadbirlarini o`tkazish. FV vaqti aytib berilgach, ko`rilishi kerak bo`lgan himoya tadbirlari: prognoz uchun zarur bo`lgan razvedka va kuzatish sistemasini
jonlantirib yuborish. Aholiga FV haqida xabar beruvchi sistemani tayor holgakeltirish, iqtisodiy va jamoat hayotini maxsus qoida asosida qayta qurish,
hattoki favqulodda holatgacha, yuqori xavfli manbalarni FV holatida
neytrallash ular ishini to`htatib qo`yish, qo`shimcha mustahkamlash yoki
demontaj qilish, avariya qutqaruv xizmatini tayor holga keltirib qo`yish,
aholini qisman evakuatsiya qilish.
3. FV da hFH ni ta’minlashda rejalashtirish asosiy omillardan biridir. U
maqsadga erishish borasida vaqt, mablag’ va ijrochilarni aniqlashtiradi. U
sharoitni ilmiy asosda prognoz qilish, har tamonlama tahlil qilish, moddiy vama’naviy resurslarni baholash va aholini FV holatida himoya qilishning
zamonaviy, nazariy va amaliy tadbirlarga asoslanadi.
2-Savolga javob
|
| |