~ 3 ~ gacha) va yakorь yurishining kichikligi (bir necha millimetr) tufayli erishiladi. Rele ishlashi tokining qiymati U

Download 0,78 Mb. Pdf ko'rish
bet	3/8
Sana	20.05.2024
Hajmi	0,78 Mb.
	#245559

1 2 3 4 5 6 7 8

Bog'liq
07 - ma’ruza

~ 3 ~
gacha) va yakorь yurishining kichikligi (bir necha millimetr) tufayli erishiladi. Rele
ishlashi tokining qiymati
U
nom
ning
30—65 %
chegaralarida o’zgaradi. Prujina siqilishi
orttirilganda ko’chish boshlanishi kuchlanishi
U
ko’ch b
ortadi va tenglamaga mos ravishda
ko’chish vaqti ham ortadi
bunda
L
r
─ rele chulg’am zanjirining induktivligi;
R
r
rele chulg’am zanjirining qarshiligi;
U
─ chulg’amga qo’yilgan tarmoqning kuchlanishi.
Ko’chish boshlanishi kuchlanishi
U
ko’ch b
ortishi bilan qaytish koeffitsienti ham
o’zgaradi.

4. Gerkonli elektromagnit rele. Gerkonli yo’l uzgichlari, ferritlar.
Gerkonli elektromagnit rele
. Elektromagnit relelarning eng kam ishonchli qismi ─ bu
kontakt sistemasi. Kontaktlar uzilganda yoki ulanganda hosil bo’ladigan yoy yoki uchqun
ularning tez yemirilishiga olib keladi. Bunga (emirilishga) yana oksidlanish jarayonlari
va kontaktlar sirtlarining chang, nam va iflosliklar bilan qoplanishi qo’shimcha omil
bo’ladi. Elektromagnit relelarning muhim kamchiligi ─ bu o’zaro ishqalanadigan
mexanik detallarning borligidir. Ularning yeyilishi ham ishlash qobiliyatiga salbiy ta’sir
qiladi. Kontaktlar va elektromagnit mexanizmni inert gazli germetik hajmga joylash
bo’yicha urinishlar katta texnologik va konstruktiv qiyinchiliklarga ko’ra ijobiy
natijalarga olib kelmaydi, hamda yana bir sabab ─ bu holda kontaktlar yeyilish (emirilish)
hosilalari va izolyatsion materiallarning eskirishi ta’siridan himoyalanmaydi.
Elektromagnit relelarning yana boshqa kamchiligi ular harakatchan detallari massasining
birtalayligidan kelib chiqqan inertsionligi. Zarur ishlash tezligi olish uchun maxsus
tezlatish sxemalarini qo’llashga to’g’ri keladi, bu esa ishonchlilikning pasayishiga va
iste’mol quvvatining ortishiga olib keladi. Elektromagnit relelarning sanab o’tilgan
kamchiliklari magnitli boshqariladigan germetik kontaktlar (gerkonlar)ning yaratilishiga
olib keldi.

12-rasm
12-
a
rasmda kontaktlari (ulanadigan) tutashadigan eng sodda gerkonli rele
ifodalangan. Kontakt o’zaklari (1 va 2) magnit singdiruvchanligi yuqori bo’lgan
ferromagnit material (permalloy)dan tayyorlanadi va germetik shisha ballon (3)ga

~ 4 ~
payvandlab qo’yiladi. Ballon inert gaz ─ toza azot yoki biroz (3 % atrofida) vodorod
qo’shilgan azot bilan to’ldiriladi. Ballon ichidagi gazning bosimi (0,4 ÷0,6)∙10
5
Pa
-ni
tashkil qiladi. Inert muhit kontakt o’zaklari oksidlanishining oldini oladi. Ballon
boshqaruvchi chulg’am (4)ga o’rnatiladi. CHulg’amga tok berilganda
Φ
magnit oqimi
hosil bo’ladi, u kontakt o’zaklari (1 va 2), ishchi zazor (tirqish)
δ
orqali havo bo’yicha
chulg’am (4) atrofida tutashadi.
13-rasm
14-rasm
Magnit maydonining soddalashtirilgan kartinasi 13-rasmda ko’rsatilgan.
Φ
oqimi
ishchi zazor orqali o’tishda tortuvchi elektromagnit kuch

Download 0,78 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8

Download 0,78 Mb.

Pdf ko'rish