~ 8 ~
ning kichik qiymati bilan);
δ
─ bimetall elementning summar qalinligi;
l
─ uning uzunligi;
τ
─ bimetall element haroratining muhit haroratiga nisbatan ortishi.
Issiqlik relelarida invar (
α
-ning kichik qiymati) va xrom-nikelli po’lat (
α
-ning
kichik qiymati) keng tarqalgan.
Issiqlik relesining asosiy xarakteristikasi ─ ishlash
vaqtining yuklama tokiga
bog’liqligi (vaqt-tok xarakteristikasi).
Energetik jihozlarning ishlash muddati davomliligi ularga ish vaqtida to’g’ri
keladigan yuklamalarga bog’liq. har qanday ob’ektga ishonchli va uzoq muddat ishlashi
uchun oqayotgan tokning mumkin bo’lgan qiymatiga bog’liqligini topish mumkin (16-
rasmdagi 1-egri chiziq). Tok nominaldan ortsa qo’shimcha
tarzda harorat ortadi va
izolyatsiya eskirishiga olib keladi. SHunga ko’ra o’ta yuklama qancha katta bo’lsa, ish
davomliligi shuncha kam bo’ladi. 16-rasmda ko’rsatilgan 1-egri chiziq jihozning ishlash
muddatidan kelib chiqqan holda belgilanadi. Xizmat muddati qancha kam bo’lsa, o’ta
yuklanishlar mumkin bo’ladi.
Himoya effektivligini baholash uchun himoyalanuvchi ob’ektning
va issiqlik
relesining
bimetall
elementi
vaqt-tok
xarakteristikalari
quriladi.
Himoya
xarakteristikalarini qurish uchun pasport yoki hisoblangan ma’lumotlar olinadi. Relening
o’rtacha toki
I
o’rt
= (1,2 ─ 1,3)
I
nom
. Bimetall elementning himoya xarakteristikasi
ε
= 0
va
ε
= 1 uchun quriladi. Rele to’g’ri
tanlanganda uning
ε
= 0
uchun xarakteristikasi
himoyalanuvchi ob’ekt xarakteristikasi yaqinida yo uning pastrog’idan o’tishi kerak.
SHundagina nominal tok bilan qizdirilganda rele ishonchli himoya qiladi. 16-rasmda 1-
chiziq dvigatelniki, ikkita turli nominal tokli issiqlik relelariniki ko’rsatilgan.
Bitta
relening ishlash toki (2-chiziq) dvigatelning nominal tokiga to’g’ri keladi, ikkinchisiniki
29% katta 3-chiziq). Dvigatelь va rele xarakteristikalari ikkinchi holatdagina bir-biriga
mos keladi.
Inertsionligi katta bo’lgani sabab, issiqlik relelari
zanjirlarni qisqa tutashuv
toklaridan himoya qilishga yaramaydi. Qisqa tutashuv paytida
bimetall elementning
qizishi issiqlikni muhitga tarqatmaydi va qizdiruvchi elementlar rele ishlaguncha yonib
ketishi mumkin.
