Lekin
bunday BTGda I
2
tokning temperatura bo’yicha barqa-rorligi
ta’minlanmaydi,
chunki baza toki I
B2
temperatura o’zga-rishlariga juda bog’liq.
I
2
tokning temperatura bo’yicha barqa-rorligini ta’minlash
uchun murakkabroq
sxemalardan foydala-niladi.
Masalan, 5.3-rasmda BTGning uchta tranzistorli sxemasi (Uilson tok ko’zgusi)
keltirilgan. Unda boshqaruvchi VT1 va VT2 tranzistorlarnig
baza toklari qarama-
qarshi yo’nalgan.
Sxemadan
1
1
2
1
Э
Б
Б
I
I
I
I
,
3
1
2
2
Э
Б
Б
I
I
I
I
ko’rinib turibdi.
VT1 va VT2 tranzistorlar egizak. Ularning ishlash
rejim-lari bir-birinikidan
kollektor-baza kuchlanish bo’yicha farq qiladi. VT1 tranzistorning
kollektor-baza
kuchlanishi VT2 tranzistorning emitter-baza kuchlanishiga teng, ya’ni qiymati kichik.
VT2 tranzistorning kollektor-baza
kuchlanishi esa R rezistordagi va
R
Yu
zanjirdagi
kuchlanish pasayishlari bilan aniqlanadi va sezilarli darajada katta bo’lishi mumkin.
Lekin baza toki kollektor-baza kuchlanishi qiymatiga sust bog’langan, shuning
uchun
I
B1
= I
B2
. Emitter toklari ham 5.2-rasmdagi holat sabablariga ko’ra bir-biriga teng
I
E1
= I
E3
. Natijada,
1
1
2
1
2
)
(
2
I
I
I
I
I
Б
Б
.
Bu ifodadan 5.2-rasmda keltirilgan sxemada kirish
va chiqish toklarining
qaytarilishi 5.3-sxemadagiga qaraganda yuqoriroq-ligi ko’rinib turibdi.
5.3-rasm. Uilson tok ko’zgusi sxemasi.
5.4-rasm. Aktiv tok transformatori.
Qator integral sxemalarda tayanch toki
I
1
(
I
2
<<
I
1
) qiymati katta bo’lgan kichik
tokli BTGlar talab etiladi. Ushbu hollarda sodda BTGning takomillashgan sxemasidan
foydalaniladi (5.3- rasm).
Bu sxema tok transformatori sxemasi deb ataladi. Uning uchun
2
1
2
БЭ
БЭ
Э
Э
U
U
R
I
;
R
I
Е
U
M
БЭ
1
1
(5.3)
ifoda o’rinli.
Ideallashtirilgan o’tish VAX (5.1) dan foydalanib,
)
/
ln(
0
1
1
I
I
U
T
БЭ
;
)
/
ln(
0
2
2
I
I
U
T
БЭ
(5.4)
yozish mumkin.
(5.3) va (5.4) ifodalardan
