1.2 Cisco Packet Tracer. Ushbu dasturiy mahsulot Cisco tomonidan ishlab
chiqilgan va telekommunikatsiya tarmoqlari va tarmoq uskunalarini o'rganish
uchun tavsiya etiladi.
Packet Tracer 4.0 quyidagi funktsiyalarni o'z ichiga oladi:
mantiqiy topologiyani modellashtirish: CCNA murakkablik darajasida
istalgan o'lchamdagi tarmoqlarni yaratish uchun ish maydoni;
real vaqt rejimida simulyatsiya qilish;
simulyatsiya rejimi;
fizik topologiyani modellashtirish: shahar, bino va h.k. kabi
tushunchalardan foydalangan holda jismoniy qurilmalar bilan yanada
tushunarli o'zaro ta'sir qilish;
tarmoqni, qurilmaning ishlash tamoyillarini yaxshiroq tushunish uchun xarur
bo`lgan takomillashtirilgan GUI;
ko'p tilli qo'llab-quvvatlash: ushbu dasturiy mahsulotni foydalanuvchi talab
qiladigan deyarli har qanday tilga tarjima qilish imkoniyati;
turli xil tarkibiy qismlarni qo'shish / o'chirish qobiliyati bilan tarmoq
qurilmasining yaxshilangan displeyi.
Activity Wizardning mavjudligi talabalar va o'qituvchilarga kelajakda tarmoq
shablonlari yaratishga va ulardan foydalanishga imkon beradi. Ushbu dastur
yordamida o'qituvchilar va talabalar tarmoqlarni loyihalash, qurish, sozlash va
muammolarni bartaraf etishlari mumkin.
Packet Tracer eng yangi texnologiyalarni batafsilroq taqdim etish
imkoniyatini yaratadi va shu bilan o'quv jarayonini olingan materialni o'zlashtirish
nuqtai nazaridan juda foydalidir.
1.3 Network Emulator. Network Emulator dasturi 1997 yil boshida
yaratilgan.
Loyiha,
aslida,
o'z
foydalanuvchisiga
turli
darajadagi
texnologiyalarning barcha asosiy sirlarini o'rgatadigan dasturga aylandi: asosiy
tushunchalardan tortib, tarmoq paketlarining alohida maydonlarini qayta
ishlashning o'ziga xos xususiyatlariga qadar. Dastur oddiy "
paketli router" dan
virtual mashinalarning aqlli tashkilotchisiga o'tdi: istalgan kompyuterda haqiqiy
dasturlarga o'xshash bir nechta dasturlarni ishga tushirishingiz mumkin. Ularning
barchasi bir vaqtning o'zida amalga oshiriladi. Keyinchalik Network Emulator-
ning yana bir "kasbi" paydo bo'ldi: talabalarga IP-tarmoqlarni boshqarish
tamoyilini o'rgatish.
Ushbu simulyator quyidagi imkoniyatlar va texnologiyalarni o'z ichiga oladi:
marshrutizatsiya, kanallarni modellashtirish tizimi, IP-filtrlash; paket turlari:
ICMP, UDP, TCP, shuningdek quyit darajadagi ARP so'rovlari; interfeyslar va
soketlar tushunchasi ; haqiqiy TCP / IP tarmog'i orqali bir nechta Network
Emulator bog'lash.
Uzoq va keng tarqalgan bo'lib ishlatiladigan tarmoq modellashtirish
vositalaridan biri ns-2 simulyatoridir. Bu erkin tarqatiladigan ochiq kodli C ++
dasturiy mahsulotidir. Simulyatsiya qilingan tarmoq topologiyasi va simulyatsiya
parametrlari foydalanuvchi tomonidan OTcl tilidagi tashqi skriptlarda tasvirlangan
(Tcl-ning ob'ektga yo'naltirilgan lahjasi). Tarmoq modeli diskret hodisalar asosida
qurilgan. Tarmoqni grafik ravishda namoyish qilish uchun tashqi modul - NAM
(tarmoq animator) ishlatiladi. ns-2 IP tarmoqlari uchun cheklangan qo'llab-
quvvatlashni taqdim etadi, chunki loyiha deyarli muzlatilgan. Buning sababi,
rivojlanish hamjamiyati ushbu simulyatorning yangi, yanada rivojlangan
versiyasini - ns-3-ni ishlab chiqishga va targ'ib qilishga o'tdi.
ns-3 - 2006 yil o`rtalarida ns-2 ga alternativa sifatida boshlangan loyiha. Ns-3
simulyatori tarmoqni modellashtirish, tarmoqni tadqiq qilish va o'qitish uchun
ochiq, kengaytiriladigan platformani taqdim etish uchun yaratilgan. Qisqacha
aytganda, ns-3 paketli ma'lumot uzatish tarmoqlari qanday amalga oshirilishini va
ishlashini ko'rsatib beradi. Ns-3-dan foydalanish sabablari talab qilinadigan
holatlar, haqiqiy tizimda amalga oshirish qiyin yoki imkonsiz bo'lgan tadqiqotlar,
yuqori darajada boshqariladigan muhitda, ko'paytiriladigan muhitda tizimning
xatti-harakatlarini o'rganish, shuningdek tarmoqlar qanday ishlashini o'rganish
mumkin.Foydalanuvchilar ns-3-da taqdim etilgan modellar to'plami Internet
protokollari va tarmoqlarining ishlashini taqlid qilishga e'tibor berishadi, ammo ns-
3 faqat Internet tizimlari bilan chegaralanmaydi, ba'zi foydalanuvchilar ns-3-ni
Internetga asoslangan bo'lmagan tizimlarni taqlid qilish uchun ishlatadilar.
GNS3 (Graphical Network Simulator) 2008 yilda Jeremi Grossmann
tomonidan yaratilgan yana bir bepul tarmoq simulyatori. 2015 yilga kelib, ushbu
tizimni yuklab olish soni 11 milliondan oshdi.Ushbu simulyatorning mashhurligi
ko`p tarmoqli murakkab tarmoqlarni simulyatsiya qilishga imkon berishi bilan
bog`liq.
GNS3 bu marshrutizator va virtual mashinalarning virtual tarmog'ini
simulyatsiya qilishga imkon beradigan grafik tarmoq simulyatoridir. O'qitish va
test qilish vositadir. Deyarli barcha platformalarda ishlaydi. GNS3 ishlatiladigan
apparat platformasiga qarab, Cisco, Cisco ASA, Juniper marshrutizatorlaridan,
shuningdek, tarmoq operatsion tizimlarida ishlaydigan serverlardan iborat
murakkab loyihalarni qurish mumkin.GNS3 bir nechta virtual mashinalarni,
jumladan Cisco tarmoq uskunalari uchun Dynamips, marshrutizatorlar uchun
VMWare, VirtualBox, Docker va QEMU hamda kommutatorlari uchun Juniper
kabilarni qo`llab-quvatlaydi. Simulyator taqsimlangan arxitekturaga ega bo`lib, u
virtual va haqiqiy qurilmalarni birlashtirishga imkon beradi, shu bilan ishlash
samaradorligini oshiradi va ushbu modellarni haqiqiy tarmoqlarning modellariga
yaqinlashtiradi. Bundan tashqari, bir nechta kuzatuv fayl formatlari (pcap bilan
birga) qo`llab-quvvatlanadi.
Opnet - bu dastur yaratuvchilariga ilmiy ishlarni topshirish sharti bilan, ta`lim
maqsadlarida bepul foydalanish imkoniyati bo`lgan tijorat mahsulot. Opnet juda
do`stona foydalanuvchi interfeysi va mukammal IP tarmoqlarini qo`llab-
quvvatlashga ega. Konfiguratsiya oyna interfeysi orqali ham, buyruq satridan ham
amalga oshirilishi mumkin. Ko`plab funktsiyalarga ega bo`lgan qurilmalarning
aksariyati qo`llab-quvvatlanadi. Simulyatsiya natijalarini turli xil formatlarda olish
mumkin, ularning eng mashhurlari grafikadir. OPNET oilasi (OPNET
Technologies tomonidan) mahalliy va global tarmoqlarni, kompyuter tizimlarini,
dasturlarni va taqsimlangan tizimlarni loyihalash va modellashtirish vositasi
hisoblanadi.
U o`z foydalanvchilariga quyida keltirilgan imkoniyatlari ochib beradi:
Topologiya va tarmoq trafigi ma'lumotlarini import va eksport qilish
imkoniyati;
Mijoz-server dasturlari va yangi texnologiyalarning tarmoq ishlashiga
ta'sirini tahlil qilish;
Ierarxik tarmoqlarni, ko'p protokoli mahalliy va global tarmoqlarni
modellashtirish;
marshrutlash algoritmlarini hisobga olish;
Ob'ektga yo'naltirilgan yondashuv.
Protokol va ob'ektlarning keng qamrovli kutubxonasi.
Quyidagi mahsulotlarni o'z ichiga oladi:
Netbiz (hisoblash tizimini loyihalash va optimallashtirish),
Modeler (tarmoqlar, kompyuter tizimlari, dasturlar va tarqatilgan
tizimlarning ishlashini modellashtirish va tahlil qilish),
ITGuru (aloqa tarmoqlari va tarqatilgan tizimlarning samaradorligini
baholash).
| 