• Minerallarning tiniqligi
  • 1-amaliy ishi jins hosil qiluvchi minerallarning fizik xossalarini o`rganish ishning maqsadi




    Download 214.77 Kb.
    Pdf ko'rish
    bet2/4
    Sana07.06.2022
    Hajmi214.77 Kb.
    #23138
    1   2   3   4
    Bog'liq
    1-amaliy ish
    9543, 2 5332384081906765285, 2 5380101370428790361, Listening mock, Mustaqil ta\'lim mavzulari Pedagogik texnologiya va pedagogik mahorat, Axmedjanova Diloromning Ta’lim texnologiyalari , 0cf577a3-2fa7-4c26-be33-a50099944ffc, 7 DARS ISHLANMA ALGEBRA 7 Natural daraja Abdullayeva M oxirgi
    1.1. Minerallarning fizik xossalari 
     
    Minerallarning fizik xossalariga ularning rangi, tiniqligi, yaltiroqligi, shaffofligi
    sinishi, qattiqligi, solishtirma og’irligi va boshqa xossalari kiradi. 
    Minerallarning rangi ularning kimyoviy tarkibi, tuzilishi va ba’zi rang beruvchi organik 
    moddalarning turiga bog’liq bo’lib oq kulrang, yashil, sariq, qizil, qora, qoramtir, ko’k, 
    jigarrang, pushti va boshqa tuslarda uchraydi. 
    Tabiy birikmalarning rangi kelib chiqishiga ko’ra uch xil bo’ladi: 
    1. Idioxromatik (doimiy), 
    2. Alloxromatik (o’zgaruvchan), 
    3. Psevdoxromatik (qalbaki). 
    Minerallarning o’ziga xos rangi idioxromatik deb yuritiladi. Minerallardarangning paydo 
    bo’lishi uning tarkibidagi xromofor, ya’ni rang beruvchi kimyoviy elementlarning borligiga 
    bog’liq. 
    Alloxromatiya grekcha tashqi, chet va boshqa demakdir. Bir meneralning bir necha xil 
    rang va tuslarda bo’lishini ko’plab uchratish mumkin.


    Psevdoxromatizm (qalbaki)-ayrim shaffof minerallar tovlanib turadi, bu ulanish tekisligi
    darzlarining ichki yuzasidan yoki qandaydir aralashmalar yuzasidan tushayotgan nurning 
    qaytishi-interferensiyasi bilan bog’liq. 
    Minerallarning tiniqligi – plastinkalardan nurni o’tkazishga qarab tiniq tog’ xrustali, 
    gips, osh tuzi, va tiniqmas bo’ladi. 
    Minerallarning yaltiroqligi. Minerallarning sirti yorug’lik nurini ma’lum darajada 
    qaytaradi. Ba’zi minerallarning sirti xira, boshqa minerallarning sirti esa yaltiroq bo’ladi. 
    Minerallarda shishasimon metalsimon, sadafsimon va och kulrang tusdagi yaltiroqlik ko’proq 
    tarqalgan. 
    Mineralning yaltiroqligi uning sindirish ko`rsatikichga (p) bog`liqdir u qo’yidagicha 
    bo`linadi: 
    metaldek - pirit, galenit; 
    yarim metaldek - magnetik, il'menit; 
    metaldek yaltiramaydigan; 
    A) olmosdek – kassiterit, sfalerit; 
    B) sadafdek – talk, slyuda; 
    V) shishadek – dala shpatlari, kaltsit; 
    G) yog’dek – nefelin, kvarts (sinishida). 
    Mineral donalaridan tashkil topgan agregatlarning yaltiroqligi donalarning joylanish formasiga 
    va uning katta – kichikligiga bog’liqdir va u qo’yidagicha bo’ladi: 
    ipakdek-gips, selenit, asbest; 
    mumdek-serpentin, xaltsedan; 

    Download 214.77 Kb.
    1   2   3   4




    Download 214.77 Kb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    1-amaliy ishi jins hosil qiluvchi minerallarning fizik xossalarini o`rganish ishning maqsadi

    Download 214.77 Kb.
    Pdf ko'rish