• Diod qurilmasi va uning ishlash prinsipi
  • 1-amaliy mashg‘ulot. Termoelektron emissiya tok zichligini haroratga bog‘liqligini hisoblash Termoelektron emissiya




    Download 10 Kb.
    bet1/3
    Sana15.05.2024
    Hajmi10 Kb.
    #235751
      1   2   3
    Bog'liq
    1-amaliy mashg‘ulot. Termoelektron emissiya tok zichligini haror-fayllar.org


    1-amaliy mashg‘ulot. Termoelektron emissiya tok zichligini haroratga bog‘liqligini hisoblash




    1-amaliy mashg‘ulot. Termoelektron emissiya tok zichligini 

    haroratga bog‘liqligini hisoblash 

    Termoelektron emissiya qizdirilganda elektrodga uzatiladigan
    issiqlik energiya hisobiga yuz beradi. Emissiya elektronga uzatilayotgan 
    qo‘shimcha chiqish ishiga teng yoki katta bo‘ladigan haroratda yuz
    beradi. Qizdirish hisobiga elektronlarni chiqaruvchi elektrod termokatod 
    deb ataladi. Birlik vaqtda katod tomonidan chiqarilayotgan elektron
    oqimi elektron emissiya tokini hosil qiladi. Termoelektron emissiya toki 
    katodni qizdirishish haroratiga bog‘liq bo‘ladi. Termoelektron emissiya
    elektron lampa (diod) da ishlatilgan. 


    Diod qurilmasi va uning ishlash prinsipi. Katod va anodga ega
    bo‘lgan ikki elektrodli lampani diod deb atashadi.
    a
    b

    1 – rasm. Lampali diodning shartli grafik belgilanishi (a) va uning volt-amper


    tavsifi (b) 
    Elektr vakumli diod yuqori vakuum hosil qilingan ballon bo‘lib, 

    unga ikkita elektrod – katod va anod joylashtirilgan bo‘ladi. Bevosita


    qizdiriladigan katod, qizdirish toki bilan isitilgan to‘g‘ri yoki W-
    shakldagi simdir. Bilvosita qizdiriladigan katod – uzun silindr bo‘lib,
    uning ichiga elektr jihatdan izolyasiya qilingan qizdirgichning spirali 




    joylashtiriladi. Katod silindr yoki qutili anod ichiga joylashtirilgan


    bo‘ladi. Katta quvvatli diodlarda issiqlik olib ketilishi uchun anod 
    qovurg‘alarga ega bo‘ladi. Katod, anod va qizdirgichlar (bilvosita
    qizdirilagan lampalarda) tashqi chiqishlar bilan ulangan bo‘ladi (lampa 
    oyoqchalari bilan). Lampali diodning shartli grafik belgilanishi 1a –
    rasmda ko‘rsatilgan. 
    Katod qizdirilganda elektronlar termoelektron emissiya hisobiga
    katod sirtini tark etadi. Sirtni tark etgan elektronlar boshqa elektronlarni 
    chiqishiga to‘sqinlik qiladi. Buning natijasida katod atrofida elektronlar
    buluti hosil bo‘ladi. Kichik tezliklarga ega bo‘lgan elektronlarning bir 
    qismi bulutdan katodga qayta tushadi. Berilgan katod haroratida bulut
    turg‘unlashadi: katodga undan qancha elektron uchib chiqqan bo‘lsa, 
    shuncha elektron tushadi.
    Katodga nisbatan anod kuchlanishi nol bo‘lganida (masalan, 
    anodni katodga qisqa tutashtirilganda) lampada, katoddan anodga
    elektronlar toki oqib o‘tadi. Nisbatan tezkor bo‘lgan elektronlar fazoviy 
    zaryadning potensial o‘rasini yengib o‘tadi va anodga tortiladi. Tok
    oqishini to‘xtatishi, anodga -1V va undan pastroq berkituvchi manfiy 
    kuchlanish berilgan yuz beradi. Anodga musbat kuchlanish berilganda
    diodga tezlashtiruvchi maydon hosil bo‘ladi va anod toki oshadi. Anod 
    toki katod emissiya darajasining qiymatiga erishganida tokning oshishi
    sekinlashadi va anod toki turg‘unlashadi (to‘yinadi). 



    Download 10 Kb.
      1   2   3




    Download 10 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    1-amaliy mashg‘ulot. Termoelektron emissiya tok zichligini haroratga bog‘liqligini hisoblash Termoelektron emissiya

    Download 10 Kb.