bulutning hajmiy manfiy zaryadlarini ta’sir ko‘rsatishi bilan
tushuntiriladi. To‘yinish toki bilan taqqoslaganda
0
a
U
dagi
anod toki
juda kichik bo‘ladi. Elektronlarning boshlang‘ich tezliklari farq qilishi
tufayli tokning kuchlanishiga bog‘liqligi eksponensial oshadi. Anod
tokini to‘liq to‘xtalishi
uchun anodga noldan kichik, berkituvchi deb
nomlanaligan kuchlanish qo‘yish kerak.
2.
Ikkidan uch (3/2) darajadagi bog‘liqlik qonuniyati sohasi.
Anod tokini kuchlanishga bog‘liqligi
2
3
a
gU
j
ifoda bilan yoritadi. Bu
yerda perveans g – elektrodlarning konfiguratsiyasi va o‘lchamiga
bog‘liq bo‘lgan o‘zgarmas son. Sodda
modellarda pereveans katod
tarkibi va haroratiga bog‘liq bo‘lmaydi. Aslida esa uni bir tekisda
qizdirilmaganligi tufayli harorat ko‘tarilishi bilan oshadi.
3.
To‘yinish
sohasi.
Anoddagi
kuchlanishning
keyinchalik
oshirilganda tokning o‘sishi sekinlashadi. So‘ngra
esa tokning oshishi
to‘liq to‘xtaydi. Bunga sabab katoddan uchib chiqqan barcha elektronlar
anodga yetib boradi. Berilgan qizdirish kattaligida anod tokini
keyinchalik oshirishning ilojisi yo‘q. Buning uchun qo‘shimcha
elektronlar kerak bo‘ladi.
Ularni esa, katod emissiyasi to‘liq ishlatib
bo‘linganligi uchun ortiqcha elektronlarni olishning imkoni yo‘qdir.
Mazkur rejimda o‘rnatilgan anod toki to‘yinish toki deb ataladi. Bu soha
Richardson-Deshman qonuni bilan yoritiladi:
kT
e
AT
j
exp
2
(1)
bu
yerda
2
2
3
2
120
4
K
cm
A
h
mek
A
– Zommerfeldning universal
termoelektron doimiysi;
e-elektron zaryadi;
φ-berilayotgan potensial
Anod VAT qizdirish kuchlanishiga bog‘liq bo‘ladi.
Qizdirish
qanchalik katta bo‘lsa, VAT qiyaligi va to‘yinish toki shunchalik katta
bo‘ladi. Qizdirish tokini xaddan tashqari oshirilishi
lampaning xizmat
vaqtini kamayishiga olib keladi.
