|
-rasm. Donga intensiv usulda suv bilan ishlov berish ukunasi
|
| bet | 9/13 | | Sana | 15.12.2023 | | Hajmi | 5,02 Mb. | | #119770 |
Bog'liq DON MUSTAHKAMLIGINI AHAMIYATI76-rasm. Donga intensiv usulda suv bilan ishlov berish ukunasi.
Texnik tavsiflari
-
Ishlab chiqarish quvvati, t/s
|
9 gacha
|
Elektrodvigatel, kw
|
11
|
Namlikni ko’tarish, %
|
2-5
|
Uzunligi, m
|
3
|
Og’irlik, kg
|
394
|
Suv sarfi, l/soat
|
250 gacha
|
Qiyalik burchagi
|
23
|
Koroba aylanasi,mm
|
320
|
Don endospermasini yumshatish jarayonining ahamiyati.
Donning namligi oshirilganda uning zichligi kamayadi. Bu esa don endospermiga ta’sir etib, uni yumshatadi, natijada endospermni qobiqdan ajratish yengil kechadi, elektroenergiya sarfi kamayib, uni maydalash, oraliq mahsulotlar va maydalangan zarrachalar sifati o’zgaradi.
Yorma olish texnologiyasida don yadrosi tuzilishining o’zgartirilishi maqsadga muvofiq emas, chunki texnologik jarayonlarda donlar maydalanib, unning chiqishi kamayib ketadi. Texnolog endospermni yumshatish mexanizmining ijobiy tomonlarini o’rganib, dondan un va yorma ishlab chiqarish jarayonida undan samarali foydalanishi kerak. Hozirgi zamon ilmiy ma’lumotlari shuni ko’rsatadiki, endospermni yumshatish natijasida quyidagi hodisalar yuz beradi:
endospermni yumshatish natijasida donda mikrodarz hosil bo’lishi;
dondagi molekulalarning, biopolimer tuzilishi va shaklining
o’zgarishi;
d) biokimyoviy va gidrolitik jarayonlarning yuz berishi.
Endospermni yumshalishida namlik, harorat va jarayonning davomiyligi bosh omillardan hisoblanadi. Birinchi va ikkinchi omillar jarayonning samaradorligini oshiradi, ya’ni harorat ta’sirida jarayonning davomiyligi qisqaradi. Endospermning yumshashi natijasida kichik yoriqlar (mikrodarz) paydo bo’lib, uning tuzilishi o’zgara boshlaydi. Bug’doy donini namlash natijasida, uning namligi 14–17% dan oshib ketgandan so’ng undagi kichik yoriqlar (mikrodarz) tez rivojlana boshlaydi.
26-jadval Donga suv singdirish davri va unda fizikaviy-kolloid va biokimyoviy jarayonlarning ro’y berishi
Donning texnologik
tarkibining
tuzilishi
|
Donning anatomik
tuzilishining o’zgarishi
|
Donning fizikkimyoviy
tuzilishining o’zgarishi
|
Namlik o’tkazish jarayonining xususiyati
|
Namlik singdirish soat
|
Davri
|
O’zgarish sezilmaydi
|
Donning ustki qismi
to’qimalari nam tortadi
|
Donning solishtirma hajmi tez kattalashadi
|
Meva qobig’i suvni shimib, urug’ qobig’i (to’qimasi), aleyron qatlamlari va murtak gidrotatsiyalanadi
|
8 …16
|
Boshlang’ich
(tayyorlov)
|
Muhim o’zgarish
|
Donda mikrodarz paydo
bo’lib, boshlan-
g’ich tuzilishi buziladi
|
Donning salmoq hajmi maksimal darajaga o’zgaradi
|
Donda namlikning sirtqi qatlamlardan endosperma ichiga
o’tishi
|
16 ... 24
|
Asosiy
(endospermni) faol
yumshatish davri
|
O’zgarish sezilmaydi
|
Dondagi molekulalar, biopolimerlarning
konformatsiyasi o’zgaradi
|
O’zgarish (to’xtaydi)
|
Namlikning to’qimalarga barobar taqsimlanishi
|
48... 72
|
Oxirgi (relaksion)
|
|
| |
