1-Mavzu: Bino inshootlar konstruksiyalarini xisoblash va loyixalash tartibi. Reja
~WRD1054 (1)
Prokat kalinligi buylab kuchlanganlik xolati uchun xisobiy karshilik xam okuvchanlik chegarasidan foydalanib aniklanadi. Rth=0,5 Ryn/gm (2.7) bu yerda: Rth - prokat kalinligi buylab xisobiy karshilik. Konstruksiyaning kirrasidagi yuza bo‘yicha ezilishdagi xisobiy karshiligi Rr vaktinchalik karshilikdan foydalanib, Rr=Run/gm (2.8) formuladan aniklanadi. Maolumki, bino va inshootlar xar xil sharoitlarda ishlaydi. Xisoblarda gs - ish sharoiti koeffitsienti kiritiladi. Binodagi metall elementlar uchun ish sharoiti koeffitsienti gs=0,7-1,1 oralikda kabul kilinadi [1]. Bino va inshootlarning vazifasiga kura ishonch koeffitsienti - gn ularning xalk xujaligidagi axamiyatiga karab belgilanadi. Masoulligi I-toifa binolar uchun gn=1, bir kavatli turar-joylar, omborlar va muvakkat binolarga kiradigan III-toifa binolari uchun gn=0,9, kolgan II-toifa binolar uchun gn =0,95 kabul kilinadi. 6-Mavzu: Metall to‘sinlarni loyixalash va xisoblash Reja: Metall to‘sinli konstruksiyalar. Prokat to‘sinlarni hisoblash tartibi. Alohida elementlardan tayyorlangan to‘sinlarning hisobi. To‘sinlar – jamoat va turar-joy binolarining sinchini tayyorlashda, ishlab chiqarish maydonchalarini qurishda qavatlararo yopmalarini yopishda, ko‘priklarda va boshqa bir qator sohalarda qo‘llaniladi. To‘sinlardan keng ko‘lamda foydalanishning asosiy sabablaridan biri to‘sin konstruksiyasining oddiyligi va undan foydalanishning ishonchliligidadir. Konstruktiv shakli qulay, balandligi uncha katta emas. Statik sxemasi bo‘yicha to‘sinlar bir oraliq va ko‘p oraliqli hamda konsolli bo‘ladi. To‘sinlarga tushadigan yukka va tayanchlar ora masofasiga ko‘ra to‘sinlar yaxlit yoki yig‘ma kesimli bo‘lishi mumkin. Yig‘ma to‘sinlar payvandli yoki boltli bo‘ladi. Metall to‘sinli konstruksiyalar Yopmalarda, ishlab chiqarish maydonchalarida, ko‘prik konstruksiyasining yuk ko‘taruvchi qismini to‘sinlar tizimi tashqil etadi. Har xil to‘sinlardan foydalanib yopilgan yuzni to‘sinli katak deydilar, to‘sinlar joylashtirilishi, ta’sir etayotgan yuk miqdori va tarxdagi o‘lchamlariga qarab, uch xil bo‘lishi mumkin: oddiy normal va murakkab.(16.1-rasm) Oddiy joylashtirishda yopmaga qo‘yilgan yuk to‘shama orqali to‘shama to‘sinlarga, to‘shama to‘sinlari orqali devorlarga uzatiladi. Normal joylashtirish usulida yuk to‘shama to‘sinlari orqali bosh to‘sinlariga uzatiladi, bosh to‘sinlar esa, o‘z navbatida qabul qilgan yukni ustunlarga uzatadi. Murakkab joylashtirishda to‘shama to‘sinlari qabul qilingan yuk birin-ketin yordamchi bosh to‘sinlarga va undan keyin ustunlarga uzatiladi To‘sinlarning o‘zaro tutashishi qavatli bir xil balandlikda va pasaytirilgan bo‘lishi mumkin. (16.2-rasm) Qavatli to‘sinlar tizimi tez va oson yig‘iladi lekin qurilish balandligi katta ustivorligini tekshirish lozim. Bitta balandlikdagi to‘sinlar tizimini yig‘ish uchun ancha vaqt va mehnat sarflash kerak, lekin konstruksiyasi ustivorligini ta’minlaydi. Pasaytirilgan to‘sinli katakda eng past balandlikka ega bo‘lgan to‘sinli katak hosil bo‘ladi ustivorligi ta’minlanadi yig‘ish uchun mehnat sarfi qavatliga qaraganda ko‘proq bitta balandlikdan kamroq sarflanadi. Bosh to‘sinlar odatda ustunlarga tayanadi va ustunlari orasidagi katta masofalari bo‘ylab joylashtiriladi. To‘shamani bevosita ushlab turuvchi to‘sinlar (to‘shama to‘sinlari) bo‘lib ularni orasidagi masofa «a» xarfi bilan belgilanadi va u 0,61,6 m teng qilib olinadi. Ikkinchi darajali to‘sinlarni orasi masofa 2m dan – 5m gacha bo‘lishi mumkin. 16.1-rasm. To‘sinli kataklarni tizimi To‘shamani hisobi To‘shama uchun varaqsimon prokatli po‘latdan qalinligi 6-14mm gacha bo‘lganlari ishlatiladi. To‘shamaning ishlashi kuchlanganli holati tayanch orasidagi masofasini to‘shama qalinligi nisbati lt ga bog‘liq, agar lt50 bo‘lsa cho‘zuvchi kuchlanishlarning miqdori juda kichik bo‘ladi, shu sababli ularni hisobga olmasa ham bo‘ladi. Bu holda to‘shama faqat egilish kuchlanishlarga ishlaydi deb hisoblanadi. 16.2-rasm. Murakkab to‘sinli katakda to‘sinlarni bir – biriga biriktirilishi. Hisoblash tartibi quyidagicha:
To‘sin kesim yuzasining talab qilgan qarshilik momenti aniqlanadi. (16.2) va quyidagi ifodadan foydalanib to‘shama qalinligi topiladi. (16.3) Agar lt300 bo‘lsa, egilishdan paydo bo‘ladigan kuchlanishlarning hisobga olmay faqat gorizontal reaksiyadan xosil bo‘ladigan cho‘zuvchi kuchlanishlar hisobga olinadi. To‘shama qalinligi quyidagicha aniqlanadi: (16.4) to‘shamani 1 p.sm.ga ta’sir etayotgan hisobiy kuch, V – tayanch reaksiyasi (16.5) N – tortqich kuch (16.6) Agar 50lt300 bo‘lsa, egilish ham cho‘zilishdan xosil bo‘ladigan kuchlanishlar hisobga olinishi kerak. Bu holda to‘shamalar uchun lt nisbatini Teloyan A.L. formulasidan foydalanib aniqlanadi: (16.7) Bu yerda: - to‘shama tayanchlar orasidagi masofani solqiligiga nisbati. Ye1 – siljish moduli. Ye1Ye1-2 - Puasson koeffitsienti, po‘lat uchun 0,3 teng - 1m2 – ga ta’sir etayotgan me’oriy yuk. Izlayotgan nisbatni S.D.Leytes grafigidan foydalanib ham aniqlash mumkin. Download 3,12 Mb.
|
Bosh sahifa
Aloqalar Bosh sahifa 1-Mavzu: Bino inshootlar konstruksiyalarini xisoblash va loyixalash tartibi. Reja
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||