Marketing tadqiqotlari turlari.
Marketing eksprimenti
Marketing tadqiqotlari marketingning analitik funktsiyasining ajralmas qismidir. Bunday tadqiqotlarning yo'qligi ishlab chiqaruvchi firma uchun eng noqulay oqibatlarga olib kelishi mumkiNarx Marketing tadqiqotlari kompaniyaning marketing faoliyatining shu jihatlari bo'yicha ma'lumotlarni muntazam ravishda to'plash, qayta ishlash va tahlil qilishni, shuningdek qaror qabul qilish zarur bo'lgan tashqi muhit tarkibiy qismlarini tahlil qilishni o'z ichiga oladi. Shu bilan birga, marketing tadqiqotlarida asosiy e'tibor bozor tomonlariga qaratiladi: bozor rivojlanishining holati va tendentsiyalarini (kon'yunkturasini) baholash, iste'molchilarning xulq-atvorini o'rganish, raqobatchilar, etkazib beruvchilar, vositachilar faoliyatini tahlil qilish, marketing aralashmasini o'rganish, shu jumladan mahsulot assortimentini boshqarish, narxlarni belgilash va narx strategiyasini ishlab chiqish, sotish kanallarini shakllantirish. mahsulotlar va imtiyozlardan maqsadli foydalanish. Xorijiy firmalar ko'pincha marketing tadqiqotlarini quyidagi sohalarda olib boradilar: bozorning potentsialini aniqlash va uning xususiyatlarini o'rganish, mahsulotlarni sotish muammolarini va biznes tendentsiyalarini tahlil qilish, raqobatchilarning mahsulotlarini o'rganish, yangi mahsulotga bozor munosabatlarini o'rganish, narx siyosatini o'rganish, tovarlarni sotish ulushi va hududini aniqlash. , bozorni rivojlantirish parametrlarini bashorat qilish. Marketing tadqiqotlarini o'tkazish va ularning natijalari asosida puxta marketing qarorlarini qabul qilish marketingning makro va mikro muhitini tadqiqot ob'ekti sifatida ajratib ko'rsatish zarurligini anglatadi. Ibratli muhit, 1-bobda aytilganidek, firmaning marketing muhiti uni nazorat qila olmaydigan va tartibga solmaydigan qismidir; shuning uchun firma o'z marketing siyosatini makroiqtisodiyot elementlariga moslashtirishi kerak: demografik, iqtisodiy, ijtimoiy, siyosiy, ilmiy-texnik, bozorga ta'sir qiluvchi tabiiy omillar va u orqali - to'g'ridan-to'g'ri firma. Marketing mikro muhiti marketing muhitining tarkibiy qismi bo'lib, unga jismoniy va yuridik shaxslar (iste'molchilar, etkazib beruvchilar, vositachilar, raqobatchilar), shuningdek firmaning marketing faoliyatiga bevosita ta'sir ko'rsatadigan bozor omillari kiradi. Firma mikro muhitning maqsadlariga va vazifalariga asoslanib, ta'sir qilishi mumkin va ma'lum sharoitlarda ular ustidan cheklangan nazoratni amalga oshirishi mumkiNarx Tashqi nazoratsiz muhitdan farqli o'laroq, ichki (intrafirm) muhit firma tomonidan boshqariladi, ya'ni. uning menejerlari va marketing xodimlari. Firmaning yuqori rahbariyati tomonidan qabul qilingan qarorlar uning faoliyat sohasiga, firmaning umumiy maqsadlariga, marketing va boshqa tadbirkorlik faoliyatining roli va korporativ madaniyatiga bog'liq. Marketing tomonidan belgilanadigan omillar maqsad bozorlarni tanlash, marketing maqsadlari, marketingni tashkil qilish, marketing tuzilmalari, ushbu faoliyatni boshqarishdir. Marketing tadqiqotlarining maqsadga muvofiqligi va eng muhimi, ularning natijalaridan amaliy foydalanish darajasi asosan kompaniyaning puxta o'ylangan marketing strategiyasi, marketing dasturlari mavjudligiga bog'liq - bu nafaqat aniq maqsadlarni, balki ma'lum bir davr uchun zarur mablag'larni va ularga erishish usullarini ham aniqlashga imkon beradi. Bunday sharoitda nafaqat o'tkir va dolzarb muammolarni o'rganishga doimiy ehtiyoj mavjud, balki ularni o'rganish ketma-ketligi, chuqurligi va ko'lami oldindan belgilanadi va shunga mos ravishda tadqiqotchilar va tahlilchilarning tegishli xodimlariga, moddiy va moliyaviy manbalarga ehtiyoj paydo bo'ladi. Mavjud xorijiy va rus tajribasi bizga eng qimmat marketing tadqiqotlari bozorga faqat uning talablariga qisman javob beradigan yoki umuman mos kelmaydigan mahsulotlar bilan noto'g'ri ko'rib chiqilishi natijasida yuzaga keladigan yo'qotishlar va noishlab chiqarish xarajatlari bilan taqqoslanmasligini tasdiqlashga imkon beradi. vaqt yomoNarx Rossiyalik ishlab chiqaruvchilarning bozor faoliyatidagi to'plangan tajribasi shuni ko'rsatadiki, marketing tadqiqotlarisiz nafaqat tashqi, balki ichki bozorda ham sotish muammosini to'g'ri hal qilish mumkin emas. Bunday tadqiqotlar eng istiqbolli maqsadli bozorlarni topish, sotilayotgan mahsulotlar turlarini optimallashtirish va ularni vaqtincha o'zgaruvchan bozor (iste'molchi) talablariga moslashtirish, ishlab chiqarish va sotish faoliyati samaradorligini oshirish, sotish shakllari va usullarini takomillashtirish va hk 3.1. Marketing tadqiqotlarining tamoyillari va kontseptual yondoshuvlari Shaklda 3.1 marketing tadqiqotlarini olib borishda amal qilinishi kerak bo'lgan asosiy tamoyillarni - mustahkamlik, har tomonlama, ob'ektivlik, samaradorlik, muntazamlik, samaradorlik, aniqlik, aniqlik. Ushbu tamoyillarning har biri o'z-o'zidan muhimdir, ammo ular birgalikda va o'zaro ta'sirda qabul qilingan bo'lib, ular marketing tadqiqotlarining asosli, puxta o'ylangan boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun ishonchli asos bo'lib xizmat qilishi mumkiNarx Bozor kon'yunkturasi, hal qilinishi kerak bo'lgan maqsadlar va vazifalar tabiati, berilgan harakat strategiyasidan kelib chiqqan holda har qanday ishlab chiqarish korxonasi rahbariyati marketing tadqiqotlarini qaysi tartibda va qanday ketma-ketlikda o'tkazish kerakligini, inson va moliyaviy resurslardan qanday foydalanishni, o'z-o'zidan nima qilish mumkinligini, qaysi tadqiqotni buyurtma qilish foydaliroq ekanligini hal qilishga majburdir. tashqi ijrochilar va boshqalar. Insoniy va moliyaviy resurslarni tejash va shu bilan birga marketing tadqiqotlaridan eng yaxshi natijalarni olish uchun kelajakda ushbu muammoning kontseptual ko'rinishi zarur. Bunday kontseptsiyani ishlab chiqish nafaqat kompaniyaning marketing tadqiqotlarini butun murakkabligi va ko'p qirrali jihatidan aniqlashtirishga imkon beradi, bu juda muhim, ammo eng muhimi, uni eng oqilona usulda hal qilish yo'llarini belgilashdir. Bunday kontseptsiyani ishlab chiqish sxemasi sek. 3.2. Anjir. 3.1. Marketing tadqiqotlarining asosiy printsiplari Murakkab va keng miqyosli marketing tadqiqotlarini o'tkazishda muammoning batafsil ta'rifini, uni eng samarali tarzda hal qilish yo'llari va vositalarini berib, tadqiqot konsepsiyasini ishlab chiqish tavsiya etiladi. Bunday kontseptsiya asosida tadqiqot loyihasini, uni o'tkazish usulini ishlab chiqish, vazifalarni shakllantirish, ma'lumotlarni to'plash, qayta ishlash va tahlil qilish, taklif va tavsiyalar tayyorlash mumkiNarx Shaklda 3.3, 3.4 va 3.5 marketing tadqiqotlarini uning turli ko'rinishlarida o'tkazish jarayonini ko'rsatadi.
Marketing tadqiqotlar usullari va protseduralari Marketing tadqiqotlari usullari marketingning metodologik asoslari bilan uzviy bog'liq bo'lib, ular o'z navbatida umumiy ilmiy, tahliliy va bashorat qilish usullariga, shuningdek, ko'plab bilim sohalaridan olingan metodologik yondashuvlar va texnikalarga tayanadi (3.6-rasm). Marketingni tadqiq qilish usullari har qanday bozor sharoitini, uning har qanday tarkibiy qismlarini eng xilma-xil omillar bilan bog'liq ravishda tizimli va har tomonlama tahlil qilish zarurati va majburiyati bilan izohlanadi. Marketing tadqiqotlarini o'tkazishda ko'rsatilgan izchillik va murakkablikning printsiplari tashqi muhitni, birinchi navbatda bozorni va uning parametrlarini o'rganishda nafaqat kompaniya (korxona) ichki muhitining holati to'g'risida ma'lumot, balki kompaniyaning strategik marketing maqsadlari va niyatlari - shundan keyingina olib borilgan tadqiqotlar marketing xarakteriga ega bo'ladi; aks holda, bu faqat bozorni o'rganish, raqobatchilar, innovatsion omillar va boshqalar. Marketing tadqiqotlarining xalqaro axloq kodeksiga (Xalqaro savdo palatasi va ESP MAP tomonidan 1974 yilda qabul qilingan) ko'ra, marketing tadqiqotlari halol raqobat, umume'tirof etilgan printsiplarga muvofiq, shuningdek, umume'tirof etilgan ilmiy asoslarga asoslangan standartlarga muvofiq olib borilishi kerak. Ushbu qoidaga asoslanib, tadqiqotchi: ob'ektiv bo'lishi va qayd qilingan omillarni sharhlashga ta'sir qilmasligi; ma'lumotlaringizning xato darajasini ko'rsating; ijodiy inson bo'ling, izlashning yangi yo'nalishlarini aniqlang, eng zamonaviy usullardan foydalaning; o'zgarishlarni hisobga olish uchun muntazam ravishda tadqiqotlar olib boring. Yuqoridagi sxemalar va jadvallarni hisobga olgan holda marketing tadqiqotlarini o'tkazishning haqiqiy usullari, qoidalari va tartiblariga kelsak (quyidagilarga e'tibor qaratish lozim): 3.6-3.13 va 3.1-3.4-jadvallar. Tadqiqot ob'ektlarining populyatsiyasini tanlash usullari uchta asosiy muammoni hal qilishni ta'minlaydi: umumiy populyatsiyani tanlash, namuna olish usulini aniqlash va namuna hajmini aniqlash. Umumiy aholi (HS) cheklangan bo'lishi kerak, chunki to'liq tadqiqotlar odatda juda qimmat va ko'pincha imkonsizdir. Bundan tashqari, namunaviy tahlil yanada aniqroq bo'lishi mumkin (tizimli xatolarning kamayishi tufayli). Namuna (3.10-rasm) HSning vakili rasmini namoyish etadigan tarzda qilingaNarx Bu ajralmas shart bo'lib, unda namunaning xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, HS haqida to'g'ri xulosalar chiqarish mumkiNarx Ma'lumotlar to'planishi odatda xatolar bilan birga keladi - tasodifiy va tizimli. Tasodifiy xatolar faqat namunaviy tadqiqotda paydo bo'ladi; ular namunaviy xususiyatlarni bir yo'nalishda yo'naltirmaganligi sababli, bunday xatolarning hajmini aniqlash mumkiNarx Tizimli xatolar tasodifiy bo'lmagan omillar (HS ni noto'g'ri tanlab olish, kamchiliklarni aniqlash, anketalarni tuzishda xatolar, xatolarni hisoblash, respondentlarning befarqligi) tufayli yuzaga keladi. Ma'lumot olish usullari. Marketingda ma'lumot olish usullari so'rovlarni o'tkazish, kuzatishlar, ma'lumotlarni avtomatik ro'yxatga olishni o'z ichiga oladi (3.2-jadval). Usulni tanlash maqsadga, o'rganilayotgan belgiga va ushbu belgining tashuvchisiga (shaxs, ob'ekt) bog'liq. So'rov odamlarning mavqeini aniqlash yoki muayyan masala bo'yicha ulardan yordam olishni anglatadi. Marketingda so'rov ma'lumot to'plashning eng keng tarqalgan va eng muhim shakli hisoblanadi - og'zaki yoki yozma ravishda. Og'zaki va telefon orqali suhbatlar intervyu deb nomlanadi. Yozma so'rovnomada ishtirokchilar so'rovnomalarni olishadi va ularni to'ldirishadi va manzillariga yuboradilar. Kuzatish bu ma'lumotni olish usuli. tadqiqotning aniq maqsadiga javob beradi; rejalashtirish va muntazamlik bilan tavsiflanadi; hukmlarni umumlashtirish uchun asosdir; ishonchliligi va aniqligi uchun doimiy ravishda nazorat qilinadi. Kuzatuvning ovoz berish bilan solishtirganda foydalari: ob'ektning hamkorlik qilish istagidan, masalaning mohiyatini og'zaki ifoda etish qobiliyatidan mustaqillik; katta ob'ektivlik; ob'ektning ongsiz harakatlarini idrok qilish (masalan, do'konda javonlarda mahsulotni tanlashda); atrofdagi vaziyatni, shu jumladan asboblar bilan kuzatishda hisobga olish qobiliyati. Kuzatishning mumkin bo'lgan kamchiliklari: vakillikni ta'minlashda qiyinchilik; idrokning subyektivligi, kuzatuvning selektivligi; kuzatish effekti (ob'ektni xatti-harakati ochiq ko'rinishda g'ayritabiiy bo'lishi mumkin). Eksperiment - bu bitta (yoki undan ko'p) mustaqil o'zgaruvchining o'zgarishini bitta (yoki undan ko'p) bog'liq bo'lgan o'zgaruvchiga ta'sirini aniqlaydigan tadqiqot. Eksperimentning asosiy xususiyatlari: izolyatsiya qilingan o'zgarishlar (ba'zi qiymatlar tadqiqotchiga qarab o'zgaradi, boshqalari doimiy); ma'lumotni o'zgartirish jarayonida tadqiqotchining faol aralashuvi; sabablar o'rtasidagi munosabatlarni tekshirish (masalan, tovarni sotishga tovarning ta'siri). Tajribalar laboratoriya (sun'iy muhitda o'tkaziladi) va dala (haqiqiy sharoitda o'tkaziladi) ga bo'linadi. Tajribani o'tkazishda odatda kamida ikkita muammo yuzaga keladi: bog'liq o'zgaruvchining o'zgarishi qancha miqdorni mustaqil tomonga bog'lashi mumkin; eksperimental natijalar boshqa atrof-muhit sharoitlariga qanchalik mos keladi (tajribaning vakilligi). Bozor tendentsiyalari dinamikasi, uning konyunkturasi doimo o'zgarib va \u200b\u200brivojlanib bormoqda. Bu individual parametrlar va bozor elementlariga to'liq mos keladi. Shu sababli, masalan, mahsulotni sotishda bir martalik bozorni o'rganish etarli emas. Kerakli ma'lumotni ma'lum vaqt oralig'ida qiziquvchilar guruhini qayta-qayta so'rash yoki ma'lum bir do'konlar guruhidagi savdoni kuzatish orqali olish mumkiNarx
56-mavzu: Bozorni o‘rganish. Iste’molchilarni o‘rganish.
Reja:
Bozor tushunchasi
Xalqaro bozor
Potensial xaridor
Bozor — 1) sotuvchilar bilan haridorlar oʻrtasidagi tovar ayirboshlash munosabatlari; ishlab chiqarish bilan isteʼmolni oʻzaro bogʻlovchi mexanizm. B. obʼyekti nafligi bor tovar va xizmatlar, subʼyekti esa B. ishtirokchilari (sotuvchi va haridorlar) boʻlib, ular firmalar, uy xoʻjaliklari, davlatning tashkilot, idoralari va boshqalardan iborat. B. ishtirokchilari tovar va xizmatlarni pul vositasida ayirboshlash yuzasidan munosabatlarga kirishadilar. B.da tovarlar bilan oldisotdi munosabatlari tovar ishlab chiqarish, tovar ayirboshlash va pul muomalasi qonunlariga binoan amalga oshiriladi. B. ishtirokchilari sotuvchi hamda haridor maqomiga ega boʻladilar. B.da 2 jarayon amalga oshadi: biri — tovarlarni sotish, bunda tovar pulga almashadi, yaʼni T—P; ikkinchisi — tovarni harid etish, pulni tovarga ayirboshlash, yaʼni P—T. Ayirboshlash ixtiyoriy va erkin shakllangan narxlarda olib boriladi. B. iqtisodiyotda ishlab chiqarishni isteʼmol bilan bogʻlash (yaratilgan tovarlar va xizmatlar B.ga chikali, u yerda sotilgach, isteʼmolga kelib tushadi); kiymatning tovar shaklidan pul shakliga aylantirish; ishlab chiqarishning uzluksizligini taʼminlash (yaratilgan tovarlar va xizmatlar B.da sotilgach, tushgan pulga ishlab chiqarish uchun zarur iqtisodiy resurelar, chunonchi asbobuskunalar, mashinalar, yokilgʻi, ish kuchi sotib olinib, ishlab chiqarishni davom ettirish imkoniyati yaratiladi.); iqtisodiyotni tartiblash (nimani, qanday ishlab chiqarish, kim uchun ishlab chiqarish); mamlakatlar oʻrtasida iqtisodiy hamkorlik oʻrnatish singari vazifalarni bajaradi. Bunda talab va taklif, shunga muvofiknarliing oʻzgarishiga qarab ishlab chiqarish yuritiladi. Talab oshib narx oʻssa, ishlab chiqarish koʻpayadi, aksincha, taklif oshib talab kamaysa, ishlab chiqarish qisqaradi.
B. oʻz ishtirokchilari mavqeiga qarab erkin va monopol B.ga ajraladi. Erkin B.da sotuvchilar ham, haridorlar ham koʻp boʻlib, narxlar talab va taklif negizida shakllanadi. Monopol B.da ozchilik sotuvchilarning hukmronligi oʻrnatilgan boʻlib, narxlar faqat shularning manfaatidan kelib chiqqan holda belgilanadi. Bunday B.lar raqobotning sustligi yoki umuman boʻlmasligi bilan ajralib turadi.
Ayirboshlash obʼyektining moddiy shakli jihatidan olganda isteʼmol tovarlari va xizmatlar, resurslar, mehnat, moliya, intellektual tovarlar, qurolaslaha, ishlab chiqarish vositalari, investitsiya, qimmatli qogʻozlar, ilmiy gʻoyalar, texnikaviy ishlanmalar va mehnat (ish kuchi) B.lari mavjud. B. oʻz qamrov doirasiga qarab mahalliy, mintaqaviy, milliy va jahon B.lariga boʻlinadi. Tovarlarning chetdan kelishkelmasligiga qarab ochiq B., yopiq B. (ichki B.) singari turlari uchraydi. Oldisotdi miqdori, yaʼni tovar aylanmasi hajmining oʻzgarishiga qarab kengayuvchi B. vatorayuvchi B.ga boʻlinadi.
Amal qilish tarzi jihatdan tartibsiz (stixiyali), rejali tashkil etilgan va boshqariladigan B.lar mavjud. Stixiyali B.dan tartibli, rejali tashkil etilgan B.ga oʻtish madaniylashgan jamiyatga xos. Hozir hech bir mamlakatda tartibsiz B. hukmron emas, aksincha boshqariladigan B. yetakchi mavqega ega. Iqtisodiyot oʻsgan sari B. turlari koʻpayadi, chunki sotiladigan tovarlar va xizmatlar xilmaxil boʻlib boradi, haridor ham oʻz daromadi, didi, umuman talabehtiyojiga qarab tabaqalashadi, B.da sotiladigan tovarlar va xizmatlar summasi ortib boradi.
2). Savdo-sotiqqilinadigan muayyan joy, maydon. B.lar qad. Rim va Yunonistonning Milet, Pergam va boshqa shaharlarida toʻgʻri toʻrtburchakli maydonda 3 yoki 4 tomoni qator ustunli savdo rastalari va omborlar, ibodatxonalar, ustaxonalar va boshqalardan iborat boʻlgan. B. maydonlari shahar majmua (agora, forum)larining bir qismi hisoblangan. Har bir mamlakat B.larining meʼmorligi va qurilishi iqlim sharoiti, iqtisodi, geografik oʻrni va savdo sohasidagi anʼanalar bilan bogʻliq boʻlgan. Oʻrta Yer dengizi havzasida qadimda ochiq maydonlarda, Sharqda esa usti yopiq B.lar rivojlangan ("suq", "asvok", "chorsu"; Turkiya va Eronda "xon", "bediston" nomi bilan yuritilgan).
Xalqaro bozorni o’rganish kabinet tadqiqotlari va dala tadqiqotlaridan foydalanishni nazarda tutadi. Kabinet tadqiqotlari ikkilamchi axborot (spravochniklar, maxsus jurnallar va statistika ma‘lumotlari) asosida amalga oshiriladi. Ular jahon tovar bozorining holati va rivojlanishi, ayrim mintaqalar bozorlarining rivojlanish tendensiyalari, shuningdek, ishlab chiqarishning asosiy tarmoqlari, bojxona qonunchiligining o’ziga xosliklari, turli xil transportlar yordamida xalqaro yuk tashish qiymati va hokazolar haqida umumiy tasavvurga ega bo’lishga yordam beradi. Bunday tadqiqotlar nisbatan arzon bo’lib, asosan korxonaning o’z kuchlari bilan eng qisqa muddatlarda amalga oshiriladi. Biroq axborot umumiy xarakterga ega bo’lishi sababli uni muayyanlashtirish uchun dala tadqiqotlari – bozorni o’rganishning eng murakkab va qimmat, biroq eng samarali usuli amalga oshiriladi. Uning afzalliklari potensial xaridorlar bilan shaxsiy muloqot o’rnatish, talab yuqori bo’lgan mahsulot namunasini o’rganish, asosiy raqobatchilarning xususiyatlarini aniqlash va hokazolardan iborat.
Bu yerda bozor haqidagi birlamchi va muayyanlashtirilgan axborotni olish imkoniyati bor bo’lsada, biroq katta xarajatlar va yuqori malakali xodimlar talab qilinadi. Xalqaro bozorni o’rganish natijasida korxona marketing bo’limi xodimlari yordamida quyidagi tizimlashtirilgan ma‘lumotlarga ega bo’ladi:
• importchi mamlakatning ishlab chiqarish va demografik bazasi haqidagi;
• bozorni tartibga solish vositalari (bojxona qoidalari, boj va soliqlar, import cheklovlari) haqidagi; • eksport qilinuvchi tovarga kutilayotgan talab haqidagi;
• narx darajasi haqidagi;
• tovar taqsimoti kanallari haqidagi;
• reklama faoliyati haqidagi;
• mahsulotning o’rami haqidagi;
• tovarni yetkazib berish xarajatlari va shartlari, raqobatchilik va konyunktura haqidagi. Bu ma‘lumotlarning barchasi eksportchi korxonaga marketing rejasini yanada asoslangan holda tuzish va unda xalqaro bozorni yoki uning potensial segmentini aniqlash, mos keluvchi marketing-miks, sotuvni amalga oshirish muddatlari, mahalliy vositachilar, kutilayotgan foyda va xarajatlar hajmi, moliyaviy va boshqa tavakkalchiliklar darajasini aniqlashga imkon beradi
57-mavzu: Bozor konsepsiyasi, tadqiqoti, strategiyasi.
Reja:
Strategiyaning umumiy ilmiy uslubiyoti
Konkret usullar
Marketing-bozor ҳolati
Bozor munosabatlarining rivojlanishi
Strategiyaning umumiy ilmiy uslubiyoti boshqaruv usullari murakkab binosining poydevorini tashkil etadi.Turli xil boshqaruv ishlarida qo`llaniladigan yondashuvlar, priyomlar, usullar konkret usullar deb ataladi. Ular menejmentechadigan boshqaruv masalalarining ko`pligi, turli murakkabligi va tarkibini aks etuvchi xilma-xillikni tansiflaydi.
Konkret usullar quyidagi uchta yo`nalish bo`yicha tavsiflanadi:funktsional kichik tizimlarni boshqarish usullari:menejment funktsiyalarini boshqarish usullari: boshqarish echimlarini qabul qilish usullari.
«Marketing» kichik tizimida bu usullar quyidagilardan iborat:
-maҳsulotlar bozorida korxona ҳolatining diagnostikasi;
-potentsial bozorlarda korxona imkoniyatlarining taҳlili;
-ҳayotiy davri poғonalarni ҳisobga olgan ҳolda maҳsulotni ishlab chiqarish dinamikasini aniqlash;
-yangi turdagi maҳsulotlar va bozorlarga eҳtiyojni aniqlash;
-marketing kontseptsiyasini ishlab chiqish va boshqalar.
Marketing-bozor ҳolatini asosli o`rganish va oldindan baҳolash bilan tovarlarni ishlab chiqarish va sotishni tashkil etish ҳamda shu yo`sinda yaxshi foyda topishni uyushtirish bo`lib bozor iqtisodiyotining muҳim unsuri bo`lib ҳisoblanadi.Marketing ishi maҳsus marketing dasturlari orqali amalga oshiriladi.
Ularda xaridorlarni va raqiblarni o`rgantish asosida tovarlar sifatini yaxshilash, tovar narxini o`zgartirish, reklama o`tkazish,tovarga talabni o`rganish,tovarlarni o`z vaqtida etkazib turish,xaridorlarga ma`qul tushadigan xizmat ko`rsatish kabi chora-tadbirlar nazarda tutiladi.Ishlab chiqarish marketing vositasida ғoyat tez o`zgarib turadigan bozor talabiga moslashadi va samaraga erishadi .Tovar ishlab chiqaruvchilar marketing tufayli bozor bilan uzviy boғlanadilar,ishlab chiqarish manbalarini bozor talab tovarlar yaratishga qaratiladilar,soҳibkorlik va tijorat ishlarini rejalashtiradi.
Bozor munosabatlarining rivojlanishi reaktiv boshqaruvdan strategik boshqaruvga o`tishni talab qiladi.Bu faqatgina konkret boshqaruv tizimlariga taalluqli bo`libgina qolmasdan,marketingni qo`llashda boshqaruv modellarini, baҳolash va tanlash ҳamda kontseptual yo`nalishlarni aniqlash jarayonlariga ҳam tegishlidir.Marketingni boshqarish tizimi va modellarini ishlab chiqishda nafaqat marketing tizimini qo`llashning bugungi imkoniyatlarini baҳolash,balki marketingni boshqarishning o`zgaruvchan iqtisodiy muҳitga moslashish imkoniyatlarini ta`minlashni ҳamda rivojlangan bozor sharoitida potentsial imkoniyatlarni amalga oshirishga imkon beruvchi marketing elementlarini boshqaruv tizimiga kiritishni ҳam baҳolash muҳim aҳamiyatga egadir.
Firma strategiyasi eng istiqbolli maҳsulot turlarini, ularning bozordagi strategik o`rni,strategik quvvatlashning yo`nalishlari va turli zonalar uchun strategiyaning ko`rinishlarini,optimal strategik maҳsulotlarni belgilaydi.
Strategiya marketingli faoliyatni yoki marketing rejasi firma strategiyasini belgilaydi.
Maҳsulotning xarakteri va bozordagi o`rniga qarab marketing strategiyasini tanlash amalga oshiriladi. Marketingni siyosat talab va taklif nisbatining xarakteriga moslashadi.
|
