• Kriptologiya - (Kriptos - yashirin, logos - fan) ma’lumotnim himoya qilishni asrlar davomida yig
  • Brandmauer — ikki va undan ortiq qismlarga ajratilgan tarmoqdagi qismlar orasida axborotlar paketini o‘tish qoidalari yaratilgan majmuaviy tizimdir




    Download 11,79 Mb.
    bet110/131
    Sana21.05.2024
    Hajmi11,79 Mb.
    #248105
    1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   131
    Bog'liq
    11-sinf-informatika-dars-ishlanma

    Brandmauer — ikki va undan ortiq qismlarga ajratilgan tarmoqdagi qismlar orasida axborotlar paketini o‘tish qoidalari yaratilgan majmuaviy tizimdir.
    Odatda, ushbu chegara lokal tarmoq bilan Internet orasida qo‘yiladi. Brandmauer kelayotgan barcha ma’lumotlami qaysi birini o‘tkazish yoki o‘tkazmasligini hal qiladi:
    Barcha brandmauerlami ikki xil turga ajratish mumkin:

    • m arshrutizator filtri orqali IP paketlami saralab o‘tkazuvchi vositalar;

    • lokal tarmoqda aniqlangan himoya strategiyasi doirasida axborotlar paketining o‘tishini ta’minlovchi amaliy darajali serverlar.

    Axborot xavfsizligini ta’minlashning eng samarali usullaridan biri, bu ma’lumotlami shifrlashdir.
    Kriptologiya - (Kriptos - yashirin, logos - fan) ma’lumotnim himoya qilishni asrlar davomida yig6ilgan manbalari va usullariga xos qonuniyatlarni o‘rganadi.
    Kriptologiya fani kriptografiya va kriptotahlil tarkibiy qismlaridan tashkil topgan.
    Kriptografiya boshlang‘ich matnni yashirish, ya’ni shifrlash orqali maxfiy ko‘rinishga keltirish,
    (shifrogrammalar hosil qilish) usullari bilan shug‘ullanadi.

    Kriptotahlil maxfiy ma’lumotlami ruxsat etilmagan vaziyatlarda ham ochish imkoniyatlarini, boshqacha qilib aytganda, deshifrogrammalar olish usullarini o‘rganadi.
    Shifrlash tizimlari. Buyuk Rim imperatori Gay Yuliy Sezar choparlari orqali jo‘natilayotgan xabamoma mazmunini yashi­rish uchun quyidagi shifrlash tizimidan foydalangan: abcdefghijklmnopqrs- tuvwxyz 26 lotin alifbosi ketma-ketligini, masalan, 5 ta harf o‘ngga surib yangi shifrlash alifbosi fghijklmnopqrstuvwxyzabcde ni hosil qilgan va ular- ni ostma-ost j oylashtirgan

    Uzatilayotgan ochiq matn birinchi satrdagi harflardan tashkil topadi. Masalan, Yuliy Sezaming mashhur vine vide vice - keldim ко ‘rdim yengdim iborasidagi harflar yuqoridagi jadvalda ko‘k rang bilan ajratilgan.

    Download 11,79 Mb.
    1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   131




    Download 11,79 Mb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Brandmauer — ikki va undan ortiq qismlarga ajratilgan tarmoqdagi qismlar orasida axborotlar paketini o‘tish qoidalari yaratilgan majmuaviy tizimdir

    Download 11,79 Mb.