Server har doim kutish xolatida bo‘ladi, u mijozlardan so‘rovlar kutgan xolda,
tarmoqni domiy ravishda
eshitib
(listen) turadi.
Mijoz server bilan bog‘lanadi va unga ko‘rsatilishi kerak bo‘lgan xizmatlar,
masalan, kerakli fayl nomi, bayon etilgan
so‘rov
(request) jo‘natadi.
Server so‘rovni qayta ishlaydi va javob (response) jo‘natadi.
Bundan keyin aloqa uzilishi yoki davom etishi mumkin. Bu jarayon
sessiya
(session) deb ataladigan aloqa seansini tashkil etadi.
Dastur-serverlarni bir biridan farqlash uchun dastur-serverga
port nomeri
(port)
beriladi. Bu oddiy musbat butun son bo‘lib, ixtiyoriy bo‘lishi mumkin, ammo keng
tarqalgan protokollar uchun standart raqamlar beriladi.
Masalan, elektron pochta portining standart raqami 25, fayllarni uzatish — 21,
Web-server — 80. Standart raqamlar 0 dan 1023 gacha bo‘lgan oraliqda bo‘ladi.
1024 dan boshlab, 65 535 gacha bo‘lgan sonlarni xususiy portlarni raqamlash
uchun ishlatish mumkin.
Server yukini teng taqsimlash uchun, ko‘p xollarda bir necha portlar bir xil turdagi
dastur serverlar tomonidan tinglanadi. Web-server, 80 raqamli portdan tashqari,
8080, 8001 va boshqa portlarni ham tinglashi mumkin.
