|
1-mavzu. Mediasavodxonlik va axborot madaniyati fanining maqsadi va vazifalari hamda uni rivojlanish evolyutsiyasi
|
| Sana | 05.01.2024 | | Hajmi | 91,35 Kb. | | #130823 |
Bog'liq 1-mavzu Mediasavodxonlik va axborot madaniyati fanining maqsadi va vazifalari hamda uni rivojlanish evolyutsiyasi Reja: Tayanch tushunchalar: Media, media olam, internet, savodxonlik, axborot,axborot madaniyat - «Media» atamasi (lotincha - medium, ya’ni vosita, vositachi, usul) turli ko‘rinishdagi kommunikatsiya va axborot vositasini anglatadi
- Media olam ijodkori va yaratuvchisi shubhasiz inson va uning tafakkuridir.
- Inson bu jarayonda real voqelikka qaraganda birmuncha erkin va keng imkoniyatlarga egadir.
- Zamonaviy jamiyat axborot va bilimlarga tayanadi. Tez tez qo‘llanuvchi “savodxonlik” atamasi bugunda “raqamli” “ komputer” “ vezual” “texnologik” “kommunikatsion” “ media” va “axborot” kabi tushunchlar bilan birga qo‘llanmoqda.
Media tushunchasi mazmuniga axborotni yaratish, nusxalashtirish, tarqatish vositasi hamda mualliflar va ommaviy auditoriya o‘rtasida axborot almashinuvining texnik vositalari kiradi. Bugungi kunda media atamasidan OAV yoki mass-media tushunchalarining sinonimi sifatida foydalaniladi.
Media savodxonlik – mass-mediani qabul qilish va uning faoliyatini baholash bo‘yicha ko‘nikmalar va malakalar majmuini bildiradi. Demokratik jamiyatda medianing roli va funksiyalarini tushunish. Media o‘z funksiyalarini amalga oshirishi mumkin bo‘lgan shartsharoitlarni tushunish Media kontentini uning funksiyalari nuqtai nazaridan kelib chiqqan holda tanqidiy baholash Media vosiasida o‘z fikrini bayon etish va demokratik jarayonlarda ishtirok etish uchun o‘zaro hamkorlik qilish Foydalanuvchi kontentini yaratish uchun kerak bo‘ladigan ko‘nikmalar(shu jumladan, AKT bilan ishlash ko‘nikmalari)ni faollashtirish
Axborot savodxonligi – axborotni tanlash, baholash, qayta ishlash va uzatish borasidagi ko‘nikmalar va malakalar majmuini bildiradi. Axborot savodxonligi axborotga egalik, uni baholash va axloqiy qoidalarga rioya qilgan holda foydalanishning muhimligini e’tirof etadi. Axborot savodxonligi o‘z ichiga quyidagi ko‘nikmalarni oladi.
Media va axborot borasida savodxon insonlar quyidagi ko‘nikmalarga ega bo‘ladilar:
• Medianing va ular orqali taqdim etilayotgan axborot shakllarining ta’sirini yaxshi tushunish;
O‘ylangan mustaqil qarorlar qabul qilish;
• atrof-muxit bo‘yicha yangi ma’lumot olish;
• umumiylik xissining shakllanishiga ko‘maklashish
• jamoaviy diskursni qo ‘llab-quvvatlash;
• xayoti davomida uzluksiz ta’lim olish;
• axborotni yaratish;
• tanqidiy fikrlash;
• mediada o‘zini namoyon qilish va ijodiy maqsadlarda foydalanish;
• mediadan o ‘z xavfsizligini ta’minlagan va ijtimoiy mas’uliyatni xis qilgan holda foydalanish;
• demokratik jamiyat xayotida va global axborot tarmogida faol ishtirok etish
-Axborot ehtiyojlarini aniqlash va shakllantirish -Axborotni izlash va unga egalik qilish -Axborotni baholash -Axborotni tizimlashtirish -Axborotdan axloqiy qoidalarga rioya qilgan holda foydalanish -Axborotni uzatish -Axborotni qayta ishlash uchun AKT bilan ishlash ko‘nikmalaridan foydalanish MAS tarkibini quyidagi asosiy tushunchalar tashkil etadi: – Media savodxonlik; – Axborot savodxonligi; – O’z fikrini erkin bayon etish savodxonligi –Kutubxona savodxonligi; – Yangiliklar savodxonligi; – Kompuyuter savodxonligi; Internet-savodxonligi; – Raqamli texnologiyalar soҳasidagi savodxonlik; – Kinosavodxonlik; – Elektron o’yinlardan foydalanish savodxonligi; –Televizion savodxonlik, reklama sohasidagi savodxonlik. - Axboriy ehtiyojlarni aniqlash va shakllantirish -Axborotni topish va undan foydalanish imkoniyatiga ega bo‘lish -Axborotni baholash -Axborotni tizimga solish Axborotdan foydalanishda ahloq-odob qoidalariga rioya qilish -Axborotni uzatish -Axborotga ishlov berish uchun AKTdan foydalanish ko’nikmalarini qo’llash
-Demokratik jamiyatda ommaviy axborot vositalarining roli va vazifalarini tushunish
-Media o‘z vazifalarini qo‘llay oladigan shartsharoitlarni tushunish
-Ommaviy axborot vositalarining mazmunini
uning vazifalarini inobatga olgan holda
tanqidiy baholash
-Demokratik jarayonlarda o‘z-o‘zini ifodalash
va ishtirok etish uchun ommaviy axborot
vositalari bilan hamkorlik o‘rnatish
Maxsus kontent yaratish uchun zarur bo’lgan
ko’nikmalarni (shu jumladan AKT bilan ishlash
ko’nikmalarini) dolzarblashtirish
Mavzuni mustahkamlash uchun savollar: 1.Medisavodxonlik va axborot madaniyatini deganda nimani tushunasiz? 3.Mediasavodxonlik fanining o‘qitishdan maqsad nima?
|
| |
