• Elektronika.
  • Fanni o‘qitishda fanlararo va ta’lim turlari o‘rtasidagi bevosita aloqalar




    Download 23,69 Kb.
    bet5/6
    Sana14.05.2024
    Hajmi23,69 Kb.
    #232342
    1   2   3   4   5   6
    Bog'liq
    1-mavzu. “Robototexnika asoslari” faniga kirish. Reja-fayllar.org

    Fanni o‘qitishda fanlararo va ta’lim turlari o‘rtasidagi bevosita aloqalar. 
    Robototexnika ko„plagan ilmiy va muhandislik fanlaridan bo„lgan bilimlarni
    qamrab oladi. SHuning uchun robotlarni ishlab chiqarish va ulardan foylanish
    rejalashtirilayotganda bu borada ba‟zi bazoviy bilimlarga ega bo„lish zarur.
    Robototexnikani tushunish uchun fizika, matematika, eletkronika, informatika
    fanlaridan bilimlar talab qilinadi. Robototexnik qurilma funksional murakkabligi
    va o„lchamlari bu zarur bilimlarning xajmiga ta‟sir qiladi. Masalan oddiy
    funksionnalik (bajariladigan isharning murakkabligi) uncha o„lchamlari katta
    bo„lmagan robotni ishlab chiqarish uchun robototexnikaga doir bilimdlarning o„zi
    etarli bo„ladi, biroq oyoq kiyimi qutisi kattaligidagi robotni loyihalash uchun
    qo„shimcha fizika (qattiq jism mexanikasi bo„limi) elektronika, dasturlashti-rish
    sohasidan qo„shimcha bilimlar talab qilinadi. YUqoridagi fan predmetlaridan
    barcha bilimlarni bilish shart emas, biroq robototexnikaga oid bilimlar bu borada
    yangi faoliyat boshlagan insonga yo„l qo„yadigan xatolarini oldini oladi va u
    tomonidan yaxshi robotlar yaratilishiga zamin yaratadi. Robototexnika uchun
    talab qiltinadigan bilimlarni ko„rib chiqamiz. Fizika fan predmetining qattiq
    jismlar mexanikasi bo„limidan bilimlar zarur bo„ladi. Mexanika (yunoncha –
    mechanike (techne)) –mashinalar haqidagi fan, mashina qurish san‟ati), material
    jismning mexanik harakati va bunda jismlar orasidao„zaro ta‟sir haqidagi fandir.
    Robototexnikada mexanikaga oid bilimlar quyidagi fizik xodisalarni tushunish
    zarur:
    -konstruksiyaning har xil qismlari orasida kuchlarni qanday kuzatilishi



    -og„irlik markazi qaerda joylashganini


    -ishqalanish
    -joylashish, tezligi, tana tezlanishi
    -Nyuton qonunlari
    -inersiya
    -materiallar xususiyatlari
    Mexanikadan bilimlar robotni muvozanatda saqlash jarayonini amalga oshirishda
    yordam beradi. YAna bir mexanik bidimlar talab qilinadigan bo„lim bu
    robotlarning o„qlari hisoblanadi. Masalan katta bo„lmagan robotni
    konstruksiyalashda g„ildirakni bevosita dvigatelning chiqish valiga maxkamlash
    mumkin. Biroq bu katt arobotlar uchun ishlamaydi, chunki bunda dvigatelning
    ichki qismiga katta bosim zo„riqishni hosil qiladi. Eng yaxshi usul – bu
    g„ildirakni o„qqa mahkamlab dvigatelni o„qqa qo„shish uchun shesternyalardan
    foydalanishdir. Mexnikani bilish bunday konstruksiyalarni yaratishga imkon
    beradi. Agar robot katta o„lchamda bo„lmasas uni tyyorlash uchun har qanday
    materialdan foydalanish mumkin. Agar robot bir necha kilogram kelsa , unda
    mustaxkam materiallardan foydalangan ma‟qul. Agar robot inson o„lchamida
    bo„lsa , unda loyihalashda metall yoki kompozit konstruksiyani qo„llash zarur..
    Elektronika. (yunoncha –“elektron”) so„zidan olingan- ishlari zaryadlangan
    zarrachalarni (elektronlarni) vakuumdagi, gazdagi yoki qattiq kristalik jismlardagi
    va boshqa fizik hodislardagi konsentratsiyasini va harakat qilishini o„zgarishga
    asoslangan har xil qurilma va asboblarni yaratish va amaliyotda qo„llash bilan
    shug„ullanadigan texnika va fan sohasi hisoblanadi.Robototexnikada
    eletronikadan bilimlar

    eletron kompoentlarni

    anolog sxemalarni

    sonli mantiqni

    mikrokontrollerlarni ishlashini tushunish uchun zarur hisoblanadi.
    Elektronika bilimlari – bugungi zamonaviy dunyoda busiz amalda yutuqqa
    erishib bo„lmaydi. Robotlar to„liq mexanik bo„lib uni pnevmatik ishlatish orqali
    boshqarishgina bundan mustasno hisoblanadi.

    Download 23,69 Kb.
    1   2   3   4   5   6




    Download 23,69 Kb.

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Fanni o‘qitishda fanlararo va ta’lim turlari o‘rtasidagi bevosita aloqalar

    Download 23,69 Kb.