13
2. QBMT korxonalarida metrologiya, standartlashtirish va
sertifikatlashtirishning o’rni va ahamiyati.
Sifat
masalasi har bir ishda, u qanday ish bo’lishidan qat’iy nazar, uning
asosiy baholash kriteriyasi (ko’satkichi) bo’lishi kerak. Agarda xar bir inson o’z
ishiga yuqori ma’suliyat bilan qarab asosiy baholash kriteriyasiga munosib ravishda
ish ko’rsa hayotimiz kundan – kunga yaxshilanib borishi turgan gap, bu esa butun
mamlakat bo’ylab sifat masalasini yuqori darajaga ko’taradi.
-
Mahsulot sifati, kishilar hayotining rivoji, uning sifati (yashash darajasi) bu
yurtimizning ilmiy, texnikaviy yuksalishi bilan chambarchas bitilgan sifat
fundamentiga bog’liqdir;
- Sifatning yuqori darajasi bu yurtimizning ilmiy, texnikaviy yuksalishi bilan
chambarchas bog’liqdir;
- Ilmiy texnikaviy yuksalish esa sifatning asosiy uch belgisi bo’lgan –
standartlashtirish, metrologiya va setifikatlashtirish rivojini ta’minlab beradi;
- Sifatning uch asosiy belgisiga dunyoda mavjud bo’lgan va faoliyat
ko’rsatayotgan standartlashtirish bo’yicha xalqaro tashkilotlar: Xalqaro –
standartlashtirish Sifatning yuqori darajasi bu yurtimizning ilmiy, texnikaviy
yuksalishi bilan chambarchas tashkiloti (ISO), Metrologiya sohasida
qonunlashtiruvchi xalqaro tashkilot (MOZM), Xalqaro savdo tashkiloti (VTO)
o’zining ijobiy ta’sirini o’tkazadi va o’tkazib kelmoqda.
Shuning uchun xam ushbu uch qismda (metrologiya, standartlashtirish
sertifikatsiyalash) o’rganish natijasida talabalar metrologiya bo’yicha asosiy
qoidalarni, talablar va me’yorlarni, standartlashtirish
va sifatni boshqarishdagi
davlat bayonnomalari va me’yoriy hujjatlar bilan ishlashni bilishi va mavjud
bilimlarini, tajriba Sifatning yuqori
darajasi bu yurtimizning ilmiy, texnikaviy
yuksalishi bilan chambarchas bog’liqlarini amaliy faoliyatda qo’llay bilishi lozim
hisoblanadi. Bu hozirgi kunda, ayniqsa, jahon andozalariga mos keluvchi
14
mahsulotlarni ishlab chiqish va uning raqobatbardoshligini ta’minlashda o’ta
muhim masalalardan biri sanaladi.
Metrologiya fan sifatida o’lchashlar, ularga bog’liq va tegishli bo’lgan
qator
masalalarni o’z doirasiga oladi. Metrologiya aslida yunonchadan olingan bo’lib, -
o’lchash, o’lcham, nutq, mantiq, ilm yoki fan ma’nolarini bildiradi Umumiy
tushunchasini oladigan bo’lsak, metrologiya-o’lchashlar haqidagi fan.
Inson aql-idroki, zakovati bilan o’rganayotgan, shakllantirayotgan
hamda
rivojlantirgan qaysi fanni, uning yo’nalishini olmaylik, albatta o’lchashlarga,
ularning turli
usullariga, o’zaro bog’lanishlariga duch kelamiz. Bu o’lchash usullari
va vositalari yordamida ularning birligini, yagona o’lchashni talab etilgan aniqlikda
ta’minlash metrologiya fani orqaligina amalga oshiriladi. SHu sababdan hozirdagi
qaysi bir fan, ilmiy yo’nalish, u
hoh tabiiy, hoh ijtimoiy bo’lmasin, albatta u yoki
bu darajada metrologiya bilan bog’liq. Inson qo’li etgan,faoliyati doirasiga kirgan
ammo o’lchashlar va ularning vositalari yordamisiz o’rganilgan, izlangan hamda
ko’zlangan maqsadlarga erishish mumkin bo’lgan birorta yo’nalish yo’q.
