37
Freymlar tizimi odatda axborotli kidirish tizimi kurinishida takdim etiladi,
ulardan taklif etilayetgan freymni belgilangan vaziyatga mos keltira olinmaganda,
ya‘ni slotlarga ushbu slotlar bilan boglik shartlarni kanoatlantiruvchi ma‘nolarni
berish mumkin bulmaganda foydalaniladi. Bunday vaziyatlarda tarmokdan boshka
freymni kidirish va taklif etish uchun foydalaniladi.
Freymlar - namunalar yeki bilimlar bazasida saklanayetgan timsollar va
kelib tushayetgan ma‘lumotlar asosida xakikiy vaziyatni aks ettirish uchun
yaratiladigan freymlar - nusxalar farklanadi.
Freymning modeli yetarlicha universaldir, chunki dune xakidagi
bilimlarning barcha turli tumanliklarini kuyidagilar orkali aks ettirishga imkon
beradi.
Ob‘ektlar va tushunchalarni aks ettirish uchun freymlar - tuzulmalar
(zayem, gorov, veksel).
Freymlar - rollar (menedjer, kassir, mijoz)
Freymlar - ssenariyalar ( bankrotlik, xisadorlar majlisi)
Freymlar - vaziyatlar (xovotir, avariya, kurilmaning ish tartibi) va
boshkalar.
Freymlar nazariyasining eng muxim xususiyati semantik tarmoklar
nazariyasidan meros xususiyatlarini karzga olishidir. Xam freymlarda va xam
semantik tarmoklarda meros koldirish AKO-alokalar buyicha sodir buladi (A –
kind – of = bu). AKO slot iyerarxiyaning eng yukori darajasidagi freymni
kursatadi, undan yakkol meros olinmaydi, ya‘ni xuddi shunday slotning ma‘nosi
kuchiriladi.
Masalan, 11-rasmda kursatilgan freymlar tarmogida ―Ukuvchi‖ tushunchasi
―bola‖ va ―odam‖ freymlari xususiyatini meros kilib oladi, ular iyerarxiyaning
yukorirok darajasida turadilar.
