|
1. savol kriptolllogiya
|
| bet | 4/10 | | Sana | 09.01.2024 | | Hajmi | 28,1 Kb. | | #132999 |
Bog'liq 1. savol kriptolllogiya-fayllar.orgOchiq kalit – bu hammaga ma`lum bo`lgan kalit bo`lib shifrlash algoritmining maxfiy qismi hisoblanmaydi uning yordamida ixtiyoriy xohlovchilar xabarlarni shifrlashlari mumkin.
Yopiq kalit- shifrlash algoritmining bir qismi bo`lib maxfiy kalit hisonlanadi. Faqat shu kalit yordamida ochiq kalit va kriptografik o`zgartirishlar yordamida olingan xabarni deshifrlash mumkin.
RSA (Rivest, Shamir, Adleman) – asimmetrik shifrlash algoritmi. 1978-yil RSA nomli ochiq kalitli shifrlash algoritmi paydo bo`ldi. RSA algoritmi shifrlash va deshifrlash uchun har xil kalit qo`llaydi. Bunda shifrlash uchun ochiq kalit ishlatilsa, deshifrlash uchun maxfiy kalit ishlatiladi.
10. CI A triadasi
1.Maxfiylik (ing.confidentiality)-axborot xususiyati bolib tizimga kirmagan shaxslar yoki jarayonlarni axborotga bolgan murojatlarni inkor etish yoki berkitish 2.Butunlik(ing.Integrity)-ma'lumotlarning togriligini va butunligini saqlash xususiyati. 3.Murojaat qila olishlik xususiyati(ing.Availability)-tizimdan ro'yxatdan o'tgan subyektlarning so'rovi bo'yicha axborotlarni yoki resurslarni qo'llashga ochiqlilik xususiyati.
11. biometrik Autentifikatsiya
Autentifikatsiya -xaridorlar va sotuvchilar ikkala tomon ham haqiqiy ekanligiga ishonch hosil qilishlari shart. Autentifikatsiya protokollariga bo’ladigan asosiy xujumlar quyidagilar: - maskarad (impersonation). Foydalanuvchi o’zini boshqa shaxs deb ko’rsatishga urinib, u shaxs tarafidan xarakatlarning imkoniyatlariga va imtiyozlariga ega bo’lishni mo’ljallaydi Autentifikatsiya jarayoni quyidagi xizmatlar uchun qo’llaniladi: Elektron pochta; Web forum; Umumiy tarmoqda; Internet-bank tizimida; To’lov tizimlarida; Korparativ tarmoqlarda; Internet magazinda;
Autentifikatsiyani tanitishning asosan ikki xil yo’nalish mavjud: Onlayn tanish usullari ; 2) Offlayn tanish usullar Biometrik autentifikatsiyada foydalanuvchini tasdiqlovchi shaxsiy ma’lumotlar xavfsiz kanallar orqali uzatilishi lozim. Chunki kanalda uzatilayotgan ma’lumotlarni(login, parol) ushlab qolish xavflarini kamaytirish lozim. Buning maxsus vositachi dasurlardan, kriptografik algoritmlardan va virtual kanallardan foydalanish lozim.
Foydalanuvchini autentifikatsiyalashda faol ishlatiladigan biometrik usullar quyidagilar: barmoq izlari; qo’l panjasining geometrik shakli; yuzning shakli va o’lchamlari; ovoz xususiyatlari; ko’z yoyi va to’r pardasining naqshi; elektron imzo orqali Biometrik autentifikatsiyalash usullari an’anaviy usullarganisbatanquyidagiafzalliklargaega:
biometrik alomatlarning noyobligi tufayli autentifikatsiyalashning ishonchlilik darajasi yuqori; biometrik alomatlarning sog’lom shaxsdan ajratib bo’lmasligi; biometrik alomatlarni soxtalashtirishning qiyinligi.
|
| |
