|
1-Tajriba ishi maruza: to‘G’RI BURCHAKLI VA KOAKSIAL to‘lqin o‘tkazgichlarning ish rejimini tadqiq qilish
|
| bet | 1/2 | | Sana | 04.04.2024 | | Hajmi | 7.84 Mb. | | #188108 |
Bog'liq Shohjahon Lab 1 1-amaliy dars (2), 1 Mavzu Kompyuter tarmoqlari. Asosiy tushunchalar (1), 1. Sinxron malumot uzatish. Asinxron malumot uzatish, krosvord
№ 1-Tajriba ishi
MARUZA: TO‘G’RI BURCHAKLI VA KOAKSIAL TO‘LQIN O‘TKAZGICHLARNING ISH REJIMINI TADQIQ QILISH
ISHNING MAQSADI
Koaksiyal chiziq va to'rtburchaklar to'lqin o'tkazgichning xususiyatlari va dizayni, shuningdek, uzatish liniyasidagi to'lqin uzunligini o'lchash usullari va uning ish rejimini tavsiflovchi parametrlarni o'rganish.
QISQACHA NAZARIY MA`LUMOTLAR
Mikroto'lqinli elektr uzatish liniyasi - bu mikroto'lqinli diapazonda elektromagnit to'lqinlarning tarqalish maydonini cheklaydigan va ularning elektromagnit energiyasi oqimini ma'lum bir yo'nalishda boshqaradigan qurilma. Dizayn va materiallarga qarab, uzatish liniyalari alohida turlarga bo'linadi. Ushbu maqola mikroto'lqinli texnologiyada eng keng tarqalgan chiziqlar bo'lgan to'rtburchaklar to'lqin o'tkazgich va koaksiyal chiziqning xususiyatlarini o'rganadi. Ushbu uzatish liniyalari muntazam (ularning xossalari mikroto'lqinli signalning tarqalish yo'nalishi bo'yicha o'zgarmaydi) va yopiq (ularning kesishishi elektromagnit to'lqinning tarqalish mintaqasini qoplaydigan yopiq o'tkazuvchan zanjirga ega).
Elektr uzatish liniyasi ichida tarqaladigan elektromagnit to'lqinlar quyidagilarga bo'linadi:
Elektr to'lqinlari (E-, TM-, TN-to'lqinlar) elektromagnit to'lqinlar bo'lib, ularning elektr maydonining kuchlanish vektori ko'ndalang va bo'ylama komponentlarga ega, magnit maydon kuchlanish vektori esa tarqalish yo'nalishiga perpendikulyar tekislikda yotadi.
Magnit to'lqinlar (M-, TE-to'lqinlar) elektromagnit to'lqinlar bo'lib, ularning magnit maydon kuchlanish vektori ko'ndalang va bo'ylama tarkibiy qismlarga ega, elektr maydonining kuchlanish vektori esa tarqalish yo'nalishiga perpendikulyar tekislikda yotadi.
Transvers elektromagnit to'lqinlar (TEM to'lqinlari) - elektr va magnit maydon kuchlari vektorlari tarqalish yo'nalishiga perpendikulyar tekislikda joylashgan elektromagnit to'lqinlar.
Umumiy holda, ushbu ishda o'rganilgan uzatish liniyalarida, m va n indekslari bo'yicha farq qiluvchi, Emn va Mmn tipidagi to'lqinlar (dispersiv to'lqinlar) cheksiz ko'p bo'lishi mumkin, bu esa yarim to'lqinlar sonini aniqlaydi. uzatish liniyasining kesimiga mos keladi. Ushbu to'lqinlarning har biri bir-biridan mustaqil ravishda mavjud va o'zining kritik to'lqin uzunligi lcr ga ega. Kritik to'lqin uzunligi ma'lum chastotada uzatish liniyasida ma'lum turdagi to'lqinlarning mavjudligini aniqlaydigan asosiy parametrdir. Ish chastotasi lv bo'lgan to'lqin o'tkazgichda elektromagnit to'lqinning tarqalishi sharti lv˂ lcr tengsizlikdir. To'lqin uzunligi kritikdan kattaroq bo'lgan to'lqin uzunliklari diapazoni kesish hududi deb ataladi, chunki to'lqin tarqalishi sodir bo'lmaydi. lcr ning eng katta qiymati bo'lgan to'lqin asosiy turdagi to'lqin deb ataladi.
Shuni ta'kidlash kerakki, uzatish liniyasidagi to'lqin uzunligi (lb) bo'sh joy (l0) uchun mos keladigan qiymatlardan farq qilishi mumkin. Uning qiymati munosabatlar yordamida aniqlanishi mumkin:
bu yerda - bo'sh fazodagi to'lqin uzunligi; yer, mr – muhitning nisbiy dielektrik va magnit o‘tkazuvchanligi; lcr - uzatish liniyasidagi kritik to'lqin uzunligi; c - yorug'likning vakuumdagi tezligi.
To'lqinlarni uzatish dizayni birinchi marta 1893 yilda ingliz fizigi Jozef Jon Tomson tomonidan taklif qilingan va uning printsipini eksperimental ravishda sinab ko'rgan birinchi bo'lib 1894 yilda ingliz fizigi va ixtirochisi Oliver Lodj bo'lgan. Metall tsilindrdagi elektromagnit to'lqinlar oqimining birinchi matematik tahlili 1897 yilda ingliz fizigi va mexaniki Lord Reyli tomonidan amalga oshirilgan. Ovoz to'lqinlarini (yuzaki akustik to'lqinlar) sinchkovlik bilan o'rganish jarayonida lord Reyli o'zining "Ovoz nazariyasi" fundamental tadqiqotida ularning tarqalish printsipining to'liq matematik tahlilini nashr etdi. Keyinchalik, 20-asrning 20-yillarida dielektrik to'lqin o'tkazgichlarini (shu jumladan optik tolalarni) o'rganish boshlandi. Bir qancha olimlar, ularning orasida eng mashhurlari ingliz fizigi va mexaniki Reyli, nemis nazariyotchi fizigi va matematigi Sommerfeld va golland fizigi Debay edi. Fundamental tadqiqotlar shuni ko'rsatdiki, 1960-yillarda optik tolalar ma'lumotlarni uzatish va aloqada foydalanish uchun paydo bo'lgan imkoniyatlar tufayli alohida e'tiborni jalb qila boshladi.
Himoyalangan to'lqin o'tkazgichlar unda tarqaladigan to'lqin uchun yuqori aks ettiruvchi devorlarga ega, buning natijasida to'lqin quvvat oqimi to'lqin o'tkazgich ichida to'plangan. Qoida tariqasida, bunday to'lqin o'tkazgichlar maxsus tanlangan parametrlarga ega bo'lgan muhit bilan to'ldirilgan ichi bo'sh quvurlar yoki quvurlar shaklida amalga oshiriladi. Ushbu quvurlarning kesimi aylana, ellips yoki to'rtburchaklar shakliga ega bo'lib, bu ko'proq strukturaviy soddalik bilan bog'liq, garchi maxsus maqsadlar uchun boshqa tasavvurlar shakllariga ega bo'lgan to'lqin o'tkazgichlar ishlatiladi. To'lqin o'tkazgichda tarqalayotganda to'lqinning teskari yo'nalishda aks etishiga yo'l qo'ymaslik uchun to'lqin o'tkazgich muntazam ravishda amalga oshiriladi.
To'g'ri to'rtburchaklar metall to'lqin o'tkazgich ichida tarqaladigan elektromagnit to'lqinning magnit maydon kuchining grafik tasviri
To'lqin ekranlangan to'lqin o'tkazgichning devorlaridan aks ettirilganligi sababli, ko'ndalang yo'nalishda rejimlarning ma'lum tarkibiga ega bo'lgan doimiy to'lqin paydo bo'ladi
|
| |
