|
1. Texnologik jarayonlarning mohiyati. Ishlab chiqarish taktlari haqida
|
| bet | 1/3 | | Sana | 22.11.2023 | | Hajmi | 132,74 Kb. | | #103334 |
Bog'liq Abbos
Mexanik ishlov berish texnologik jarayonining me’yoriy xujjatlari . Marshrut xarita . Ishlab chiqarish jarayoni . Operatsion eskizlar . Operatsion xarita .
Reja .
1 . Texnologik jarayonlarning mohiyati .
2 . Ishlab chiqarish taktlari haqida .
3 . Operatsion eskizlar va operatsion eskizlar .
4 . Xulosa .
Texnologik jarayon - bu tizim bir biriga bog'liq harakat bo'lib, bajaruvchi tomonidan kerakli natijalar olingungacha bo'lgan jarayondir. " Texnologik jarayon " - bu ishlab chiqarishning bir qismi bo'lib , mehnat ob'ektining holatini o'zg7artirish va (yoki) aniqlash uchun maqsadli harakatlarni o'z ichiga olgan ishlab chiqarish jarayonining bir qismi. Deyarli har qanday texnologik jarayonni murakkabroq jarayonning bir qismi sifatida ko'rib chiqish mumkin va oddiy (elementar) texnologik jarayonlar to'plami.
Texnologik jarayonlar "texnologik (ishchi) operatsiyalar" dan iborat bo'lib, ular o'z navbatida "texnologik o'tishlar" dan iborat.
"Texnologik o'tish" - texnologik asbob-uskunalarning bir xil vositalari bilan bajariladigan texnologik operatsiyaning tugallangan qismi.
"Yordamchi o'tish" - mehnat ob'ektlari xususiyatlarining o'zgarishi bilan birga bo'lmaydigan, lekin texnologik o'tishni yakunlash uchun zarur bo'lgan inson harakatlaridan va (yoki) jihozlardan iborat bo'lgan texnologik operatsiyaning tugallangan qismi.
Texnik jarayonni amalga oshirish uchun ishlab chiqarish vositalari to'plamidan foydalanish kerak - texnologik asbob -uskunalar, "texnologik asbob-uskunalar" deb ataladi.
"O'rnatish" - ishlov beriladigan qismni yoki yig'ilgan yig'ish moslamasini o'zgarmagan holda mahkamlash bilan amalga oshiriladigan texnologik operatsiyaning bir qismi[1]. Har safar ishlov beriladigan qism yana olib tashlangan va keyin mashinaga o'rnatilganda yoki yangi sirtni qayta ishlash uchun ishlov beriladigan qism istalgan burchakdan aylantirilganda, yangi o'rnatish amalga oshiriladi.
Turli xil texnika va jihozlarning bir xil muammosini hal qilish uchun ishlab chiqarish jarayonida qo'llanilishiga qarab, quyidagi "texnik jarayonlar turlari" ajratiladi:
Yagona texnologik jarayon (YTJ) - ishlab chiqarish turidan qat'i nazar, bir xil nomdagi, o'lchamdagi va dizayndagi mahsulotni ishlab chiqarish yoki ta'mirlashning texnologik jarayoni.
Oddiy texnologik jarayon (OTJ) - umumiy konstruktiv va texnologik xususiyatlarga ega bo'lgan mahsulotlar guruhini ishlab chiqarishning texnologik jarayoni.
Guruh texnologik jarayoni (GTJ) - turli xil dizayndagi, ammo umumiy texnologik xususiyatlarga ega bo'lgan mahsulotlar guruhini ishlab chiqarishning texnologik jarayoni[2].
Sanoat va qishloq xoʻjaligida texnologik jarayonning tavsifi operativ jarayon xaritasi (batafsil tavsif uchun) yoki marshrut xaritasi (qisqa tavsif uchun) deb ataladigan hujjatlarda amalga oshiriladi.
Marshrut xaritasi - ishlab chiqarilgan qismning ustaxonasida harakatlanish yo'nalishlarining tavsifi.
Operatsion karta - o'tishlar, o'rnatishlar va ishlatiladigan asboblar ro'yxati.
Texnologik xarita - bu tavsiflovchi hujjat: qismlarni, materiallarni, loyiha hujjatlarini, texnologik jihozlarni qayta ishlash jarayoni.
Texnologik jarayonlar "tipik" va "istiqbolli" ga bo'linadi.
"Tipik" texnik jarayon umumiy dizayn tamoyillariga ega bo'lgan mahsulotlar guruhi uchun ko'pgina texnologik operatsiyalar va o'tishlarning mazmuni va ketma-ketligining birligiga ega.
Ishlab chiqarish jarayoni quyidagi bosqichlarga bo'linadi:
Detallar zagotovkasini tayyorlash, quyish. bolg'alash, shtampovkalash yoki prokat materiallarga dastlabki ishlov berish.
Kerakli o'lchamli va shakldagi tayyor detal olish uchun zagotovkalarga metall kesish dastgohlarida mexanik ishlov berish.
Uzellar va agregatlarni yig'ish, ya'ni alohida detallarni uzellarga, uzellarni agregatlarga biriktirish, yakka tartibli ishlab chiqarish sharoitida chilangarlik ishlov berish va detallarni yig'ish joyiga tashish ishlari bajariladi, ommaviy va yirik seriyali ishlab chiqarish sharoitlarida qo'llanilmaydi. Ushbu ishlab chiqarishlarda metall kesish dastgohlarida detallarga ishlov beriganda chegaraviy kalibrlar qo'llanilib, detallarni o'zaro almashuvchanligiga erishiladi.
Yaxlit mashinani umumiy yig'ish.
Mashinani sozkash va sinash.
Mashinani bo'yash, Bo'yash ishlari bir nechta jarayondan iborat bo'lib, texnologik jarayonning turli bosqichlarida bajariladi, masalan, shpaklyovka, gruntovka, birlamchi bo'yash, ishlov berilgan detallarni bo'yash va yaxlit mashinani yakunlovchi bo'yash ishlari.
Ishlab chiqarish jarayonlarini loyihalashda, jihozlarni joytashtirish rejasini ishlab chiqishda va ish joylarini tashkil qilishda mehnatni ilmiy tashkil qilish va texnik estetika asoslariga amal qilish zarurdir va ular ishlab chiqarish unumdorligini oshishiga hamda ishchilarga qulay ish joyi yaratishga olib keladi. Mehnatni tashkil qilishda dastgohning doimo to'xtovsiz ishlashini ta'mirlash uchun ish joylarini ratsional ravishda tashkil qilish kerak. Buning uchun ishlov berish joyiga detalni, zagotovkani, kesuvchi asbobni va moslamalarni o'z vaqtida uzatilmasligini, materiallar va asboblarning noqulay joylashishini hamda bevaqt ta'mirlashni, ortiqcha harakatlarni, yurishlarni bartaraf etish kerak.
Ish joylarini tashkil qilish va xizmat ko'rsatish quyidagicha bajarilishi kerak:
1 . Materiallar, zagotovkalar, asboblar, moslamalar ish joyiga ish boshlanishiga qadar uzatilishi kerak.
Dastgohni sozlash yirik seriyali va ommaviy ishlab chiqarishda ish boshlanguniga qadar bajariladi. Sozlashni maxsus sozlovchilar tomonidan bajariladi. Yakka tartibli va mayda seriyali ishlab chiqarishlarda esa dastgohchi tomonidan bajariladi.
Ishlash davomida asboblarni ish joyiga yetkazish, asboblarni almashtirish va charxlash, ishni to'xtatmaslik maqsadida, alohida ishchilar tomonidan bajariladi.
Instruktaj ishchilar uchun ish boshlagunga qadar o'tkazish.
Ishlov berilgan detallar dastgohga xalaqit bermasligi uchun doimiy ravishda, o'z vaqtida olib ketilishi kerak.
Detal o'lchamlarini nazorat qilish ishchini ishdan qoldirmay, alohida amalga oshirilishi kerak.
Dastgohlarning ko'rikdan o’tkazish, tekshirish va ta'mirlash oldindan ko'rsatilgan vaqt ichida amalga oshiriladi.
Ish joyini ratsional rejalashtirish, ya'ni ishchi, dastgoh, material, asboblar, zagotovka va moslamalarni o'zaro joylashtirish ishning mazmuni va ishni tashkil qilish shakliga bog'liq, u quyidagi shartlarni qoniqtirishi kerak:
Ish jarayonida ishchi ortiqcha harakatlanmasligi kerak.
Ish joyi tarkibiga kiruvchi barcha elementlarning o'zaro noratsional joylashuvi oqibatida ishchj charchamasligi va vaqtni behuda yo'qotmasligi kerak.
Ishlash vaqtida turli harakatldrni bajarishda ishchi noqulayliklarga duch kelmasligi kerak.
Ishchini ishdan qoldirmaslik uchun asboblar, chizmalar va instruktaj kartasi ishchi qo'li ostida bo'lishi kerak.
Barcha asboblar guruhlarga ajratilgan bo'lishi kerak, har bir asbobga alohida joy bo'lishi kerak.
Detallarni dastgohdan dastgohga partiya bilan uzatishni tashkil etishda dastgoh oldida detallarning vaqtinchalik turishi uchun yetarli maydon bo'lishi kerak.
Ish joyining barcha elementlarining o'zaro joyiashuvi tegishli qurilmalar yordamida ishchini ishlash davrida xavfsizligini ta'minlanishi kerak.
Ko'p dastgohli xizmat ko'rsatishda bir vaqtning o'zida xizmat ko'rsatiluvchi dastgohlar shunday joylashtirilishi kerakki, bunda bir dastgohdan ikkinchi dastgohga o'tish uchun oz vaqt sananishini ta'minlash zarur.
|
| |
