|
10-Mavzu: Ma’lumotlar bazalari va katta hajmdagi ma’lumotlar bilan ishlash texnologiyalari Reja
|
| bet | 24/44 | | Sana | 10.06.2024 | | Hajmi | 0,95 Mb. | | #262104 |
Bog'liq 10-Mavzu Ma’lumotlar bazalari va katta hajmdagi ma’lumotlar bil
11.2. Hsoblash jarayonlarni turlari.
Barcha hisoblash jarayonlarini uchta sinfga bo'lish mumkin: chiziqli, tarmoqlangan va tsiklik.
Chiziqli hisoblash jarayonida, hisoblash bosqichlari chiziqli ketma-ketlikda amalga oshiriladi, shuning uchun chiziqli hisoblash jarayoni deb ataladi.
Tarmoqlanuvchi hisoblash jarayonida, oraliq ma'lumotlarning xususiyatlariga qarab bir necha yo'nalishlardan birida hisoblashlar sodir bo'ladi. Har bir alohida tarmoq hisoblash tarmog'i deb ataladi. Hisob-kitoblarning u yoki bu sohasini tanlash mantiqiy shartlarning bajarilishini tekshirish orqali amalga oshiriladi. Har bir aniq holatda, jarayon tarmoqlaridan biri bo'ylab amalga oshiriladi12.
Tsiklik hisoblash jarayonlari - tsikl deb, ko`p marta takrorlanadigan bosqichlarni o'z ichiga olgan hisoblash jarayonlariga aytiladi.
Chiziqli hisoblash jarayonini algoritmlashtirish
Chiziqli hisoblash jarayonida hisoblash yo'nalishlari dastlabki ma'lumotlarga yoki oraliq natijalarga bog'liq emas (11.3-rasm).
Vazifa. Geron formulasi bo'yicha A, B, C tomonlari bo'lgan uchburchakning maydonini hisoblash algoritmini yarating:
, p = (A + B + C)/2 ga teng bo`lsa
Algoritmning og'zaki tavsifi quyidagicha bo'ladi:
Kiritish A, B, C.
Hisoblash p = (A + B + C) /2.
Hisoblash .
Chiqarish S.
Tamom.
11.3-rasm. Chiziqli hisoblash jarayoni
Algoritm har qanday kirish ma'lumotlari uchun chiziqli tuzilishga ega. Va har bir keyingi harakat avvalgisidan kelib chiqadi.
Tarmoqlangan hisoblash jarayoni
Tarmoqlangan (tarmoqlanadigan) hisoblash jarayoni - bu ma'lum bir shartni tekshirish natijasiga qarab amalga oshirilgan harakatlar ketma-ketligining tarmoqlanishi ta'minlanadigan jarayon. Ushbu algoritmlarda harakatlarni bajarishning tabiiy tartibi buzilgan13. Tarmoqlangan hisoblash jarayoni og'zaki ravishda quyidagicha tavsiflanadi:
if opеratori qandaydir shartni rostlikka tеkshirish natijasiga ko`ra
programmada tarmoqlanishni amalga oshiradi:
if ( );
Bu еrda har qanday ifoda bo`lishi mumkin, odatda u taqqoslash amali bo`ladi.
Agar shart 0 qiymatidan farqli yoki rost (true) bo`lsa, bajariladi, aks holda, ya'ni shart 0 yoki yolg`on (false) bo`lsa, hеch qanday amal bajarilmaydi va boshqaruv if opеratoridan kеyingi opеratorga o`tadi (agar u mavjud bo`sa).
Tarmoqlangan algoritmda Qaror shartini tekshirish uchun blok mavjud va tekshirish natijasiga qarab u yoki bu harakatlar bajariladi. Agar ikkala harakat ham mavjud bo'lsa, unda to'liq alternativ haqida gap boradi (11.4-rasm).
11.4-rasm. To'liq alternativ
Agar 2-qadam o'rniga "№ bandiga o'ting" ko'rsatmasi mavjud bo'lsa, unda ushbu yozuv shakli to'liq bo'lmagan muqobil deb nomlanadi (9.5-rasm).
11.5-rasm. Muqobil alternativ
|
| |
