|
11-amaliy mashg‘ulot shtamp gabaritlarini aniqlash va shtamp texnologik o‘lchamlarini aniqlash va pokovka og‘irligini va tannarxini aniqlash. Uni boshqarish va zarur rejimga rostlash. Umumiy ma’lumotlar
|
| bet | 3/3 | | Sana | 11.12.2023 | | Hajmi | 490,54 Kb. | | #116190 |
Bog'liq 11-amaliyL3= 3, mm
Bu yerda G3- zagatovka massasi, kg, F3 –zagatovkaning kundalang sim yuzasi,mm2.
L3
Keyin sortamentdan l3 uzunligi zarur zagatovkalar kesib olindi. Zagatovkalar zarur temperaturagacha (1000 S) qizdirib,1-rasimda korsatilgan tartibda asboblar yerdamida zarblab pokovka tayyorlanadi.
25-rasm Tirsakli val pokovkasini olish sxemasi
Haqiqiy o‘lchamning namunal o‘lchamdan chetga chiqish chegaralari eng katta va eng kichik cheklik o‘lchamlari deyladi. CHetlashuv chegarasini belgilaymiz kuydagi holatlarga amal kilinadi (rasm -1).
Agar H va S vertikal o‘lchamlar bo‘lib, shtamplangan zagatovkanini kalinligini aniklasa va shtampning ikki tomonlama yeyilitga olib kelsa, unda ular uchun dopusklar jadval 2 bo‘yicha aniklanadi. SHtapovka chizmasi tayyor detal chizmasi ko‘ra ishlanadi. Bunda kuydagilarga rioya kerak;
-arralash tekisligi holatini tanlash va shtampovkaning kaysi kismi pastki va kaysi yuqori shtampda joylanishi aniklash;
-tayyor detal chizmasida gadir-budurlik klassi kursatilgan yuzalarini mexanik (kesib) ishlash uchun kuymini (metall katlamini) belgilash;
-gorizontal, vertikal o‘lchamlar hamda yumoloklik radiuslari uchun dopusklar aniklash;
-ajralish tekisligi bo‘yicha ruxsat etilgan surilishi va tobtashlashi (kiyshayishi,bukilishi) aniklash.
shtamplanish qiyaliklarini belgilash va ular uchun dopusk aniklash.
Mexanik ishlash uchun kuyim o‘lchami zagatovka (xomoshe,materialiga, uning eng katta gabarit o‘lchamiga va talab etiladigon yuza gadir-budurligiga ko‘ra jadval 1 bo‘yicha belgilanadi.
Mexanik ishlash uchun kuym deb detalni chizmada kursatilgan holatga keltirish uchun shtampovkadan ajratilishi lozim bo‘lgan metall katlamiga aytiladi.
Dopusk deb detallning chizmada kursatilgan nominal o‘lchamidan chetga chiqish chegarasini beruvchi kattalikka aytiladi. Tayyorlangan detalni o‘lchash natijasida olingan o‘lcham uning haqiqiy o‘lchami deyladi.
Agar h va h1 vertikal o‘lchamlar bo‘lib, shtamplangan zagatovkaning o‘yiq chuqurligining aniklasa va shtampning bir tomonlama yeylishiga olib kelsa, unda ular dopusklar quyidagi shartlarga ko‘ra aniklanadi;
Agar chukurlik tagi (h) qaysh yoki mexanik ishlash bilan olib taxlanmasa – jadval 2 dan bir tomonlama yeyilish grafisi bo‘yicha;
Agar chukurlik tagi (h1) kiysh yeki mexanik ishlash yuilan olib
Rasm 26.Dopusk belgilash uchun shtamplangan zagatovka o‘lchamlari.
Jadval 1
Shtamplangan zgatovka gabarit o‘lchami (L)
|
Shtamplanadigon zagatovka materiali (M)
|
Po‘lat va titan qotishmalari
|
Alyuminiy, magniy va mis qotishmalari
|
Yuza gadir- budurlik klassi (3)
|
4
|
6
|
8
|
4
|
6
|
8
|
60 gacha
|
1,0
|
1,5
|
1,75
|
0,8
|
1,25
|
1,5
|
60 dan 100 gacha
|
1,25
|
1,75
|
2,0
|
1,0
|
1,5
|
1,75
|
100 dan 160 gacha
|
1,5
|
2,0
|
2,25
|
1,25
|
1,75
|
2,0
|
160 dan 250 gacha
|
1,75
|
2,25
|
2,5
|
1,5
|
2,0
|
2,25
|
250 dan 360 gacha
|
2,0
|
2,5
|
2,75
|
1,75
|
2,25
|
2,5
|
360 dan 500 gacha
|
2,25
|
2,75
|
3,25
|
2,0
|
2,5
|
3,0
|
500 dan 630 gacha
|
2,5
|
3,0
|
3,5
|
2,25
|
2,72
|
3,25
|
630 dan 800 gacha
|
2,75
|
3,25
|
4,0
|
2,5
|
3,0
|
3,5
|
800 dan 1000 gaga
|
3,0
|
3,75
|
4,25
|
2,75
|
3,5
|
4,0
|
1000 dan 1250 gach
|
3,5
|
3,5
|
5,0
|
3,0
|
4,0
|
4,5
|
Shtamplangan zagatovkalarni mexanik ishlash uchun qo‘yim, mm tashlansa 1 –jadval 2 dan ikki tomonlama kyilish grafasi bo‘yicha (teskari ishora bilan).
Agar D gorizontal o‘lchamlar bo‘lib shtamplangan zagatovka yeki uning elementi uzunligi yeki kengligini aniqlasa va shtampning ikki tomondan yoilishiga olib kelsa, unda ular uchun dopusklar jadval 3 bo‘yicha tuziladi.
Agarda gorizontal o‘lchamlar bo‘lib, shtamplangan zagatovkaning o‘yiqo‘lchamlarinianiklasavashtampningikkitomonlamaoyilishigaolib kelsa, undaularuchunjopusklarjadval 3 dakursatilgankiymatlarteskariishorabilankabo‘lkilinadi.
AgarLvalgorizontalo‘lchamlarbo‘lib, bobishkayekiboshqaelementlarningmarkazlaroraligimasofasinianiklassa, undaularuchundopusklarjadval 3 danoyilishgaboglanmagan grafasi bo‘yicha aniklanadi.
Koordinatlashtirlmagan R va R1 raiduslari uchun dopusklar jadval 4 bo‘yicha aniklanadi.
Shtamp ajralish tekisligi boycha surilishi, tob tashlash va shtamplash qiyaliklari uchun dopusklar 5,6,8 jadvallar bo‘yicha belgilanadi.
O‘lchamlarga dopusklar son miqdorladi kuyladi.
Agar shtamplangan zagatovkani ajralish tekisligiga perpendekulyar bolgan kesimi doyra shakliga yega bolsa,unda uning diametri uchun dopusk vertikal (jadval 2) yeki gorizontal (jalval 3) o‘lchamlar xabi aniklanishi mumkun. Kaysi birining dopusk maydoni katta bo‘lsa, Shunisi kabo‘l kilinadi.
Shtamplash qiyaliklari shtamplangan zagatovkaning shtampdan chikrib olishni avgillyashtirish uchun tanladi va qo‘shimcha katlam ko‘rinishida bo‘lib,kuyim ortishiga, yag‘ni shtampovkaning massasini ortipini olib keladi.
Shtamplash qiyaliklari; tashki, shtanpovkaning tashki konturi boycha joylashgan va ikki, uyklar konturi boycha joylashganlarga ajratiladi.
Shtampda o‘yiqlari hosil kilish yengillashtirish hamda keskich, ulchuv asboblari unifikatsiyalash maksadida kuydagi shtamplanish qiyaliklari tavsiya etiladi; 3;5;7;10;12 va 15 .
Po‘lat shtamplar tashki aglari uchun shtamplash qiyaliklari uning shakli va gabarit o‘lchamlariga ko‘ra jadval 7 bo‘yicha aniklanadi(kidirilaetgan qiyalik uchastkadagi balandlik h ni kanglik b ga nisbatiga ko‘ra).
Toblashdan olingan shtampdan qiyaliklarning g‘ikdoriga kuydagi holatlar mufofiq o‘zgarish kiritmoklik lozim.
Jadval 2
Shtamplangan zagatovka vertikal o‘lchamlari uchun dopusklar,mm
Shtamplangan zagatovkaning ajralishi tekiollika proektsiyasi yuzasi, sm2
|
Polat va titan qotishmalari
|
Aluminiy, magniy va mis qotishmalari
|
Shtamp oyilishi
|
Bir tomonlama
|
Ikki tomtnlama
|
Bir tomonlama
|
Ikki tomonlama
|
16 gacha
|
+0,25
-0,2
|
+0,6
-0,18
|
+0,12
-0,18
|
+0,5
-0,25
|
16 dan 25 gacha
|
+0,18
-0,25
|
+0,7
-0,35
|
+0,15
-0,2
|
+0,6
-0.3
|
25 dan 40 gacha
|
+0,2
-0,3
|
+0,85
-0,4
|
+0,18
-0,25
|
+0.7
-0.35
|
40 dan 80 gacha
|
+0,3
-0,4
|
+1,1
-0,6
|
+0,25
-0,3
|
+0.9
-0.5
|
80 dan 160 gacha
|
+0,35
-0,5
|
+1,4
-0,7
|
+0,3
-0,4
|
+1.1
-0.6
|
160 dan 320 gacha
|
+0,45
-0,6
|
+1,8
-0,9
|
+0,35
-0,5
|
+1.4
-0.7
|
320 dan 480 gacha
|
+0,55
-0,7
|
+2,1
-1,1
|
+0,45
-0,65
|
+1.8
-0.9
|
480 dan 800 gacha
|
+0,65
-0,85
|
+2,5
-1,3
|
+0,65
-0,75
|
+2.1
-1.1
|
800 dan 1250 gacha
|
+0,7
-1,0
|
+2,8
-1,4
|
+0,65
-0,9
|
+2.5
-1.3
|
1250 dan 1700gacha
|
+0,8
-1,15
|
+3,2
-1,6
|
+0,7
-1,0
|
+2.9
-
|
|
|
Bosh sahifa
Aloqalar
Bosh sahifa
11-amaliy mashg‘ulot shtamp gabaritlarini aniqlash va shtamp texnologik o‘lchamlarini aniqlash va pokovka og‘irligini va tannarxini aniqlash. Uni boshqarish va zarur rejimga rostlash. Umumiy ma’lumotlar
|
