ma’lumotlar shinasi va manzil shinasidir

Download 0,97 Mb. Pdf ko'rish
bet	2/16
Sana	25.05.2024
Hajmi	0,97 Mb.
	#253098

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16

Bog'liq
11 Mavzui

ma’lumotlar shinasi va manzil shinasidir
. Protsessor shinasi
deganda, ko‘pincha ma’lumotlarni uzatish yoki qabul qilish bog‘lanishlari to‘plami
sifatida ifodalangan ma’lumotlar shinasi nazarda tutiladi. Shinaga bir vaqtning
o‘zida qancha signal ko‘p kelib tushsa, vaqtning aniq bir intervalida, u orqali
shuncha ko‘p ma’lumotlar uzatiladi va u shuncha tez ishlaydi. EHM da
funksional bloklar quyidagi shinalar yordamida birlashtiriladi: EHM bloklari
orasida axborot almashinuvi shinasi, EHM ning turli qurilmalarga murojaat
qilinadigan adreslarni uzatish shinasi va boshqaruvchi signallarni uzatuvchi
boshqarish shinalari. Foydalanuvchining EHM bilan muloqotda bo’lishi uchun
boshqarish pulti bo‘lib, u EHM ni ishga tushirish yoki generatordan
taktlovchi signallarni kelishini to’xtatib, protsessorni kutish holatiga
o’tkazuvchi ya’ni to’xtatish kabi ishlarni bajarishga imkon beradi.
Programmani boshlang’ich adresi programma hisoblagichiga kiritiladi, xotira
yachaykalaridagi va protsessor registrlaridagi axborotlar indikatsiya qilinadi
hamda programmani sozlashda komandalar qadamma-qadam bajariladi. EHM
ga axborotlarni kiritishda egiluvchan magnit diski (EMD), teletayp, klaviatura,
perforator kabi periferiya qurilmalaridan foydalanish mumkin. Jarayon yoki
boshqarish haqidagi ma’lumotlarni bevosita kiritish mumkin. Agar ma’lumotlar
kuchlanish yoki tok kabi analog shaklida berilsa, dastlab bu ma’lumotlar
raqamli shaklga almashtiriladi. Bunday almashtirish analog-raqamli
almashtirgich (ARA) yordamida bajariladi. Huddi shuningdek EHM dan
chiquvchi
jarayonni
boshqarish
haqidagi
ma’lumotlar
raqamli-analog
almashtirgich (RAA) yordamida analog shakliga almashtirilishi mumkin.
Kiritish qurilmasi orqali o’tuvchi ma’lumotlar kiritish porti orqali 8 xonali parallel

yoki ketma-ket kod signallari yordamida shinalarga uzatiladi. Adres selektori
ma’lumotlarni ma’lum paytda kiritish porti orqali ma’lumotlar shinasiga uzatadi.
Mikro-EHM ning shinalar sistemasi.
EHM ning turli bloklarini
birlashtirish uchun "shinalar strukturasi" dan foydalaniladi. Mikro-EHM da uch
xil: adres, ma’lumotlar va boshqarish shinalari mavjud.
Adres shinasi-
shinadagi
chiziqlar soni xotira adresidagi xonalar soni aniqlayadi. Ko’pchilik mikro-EHM
lar 16 yoki 20 xonali adresga ega (KR580 - 16 xonali, KM181 OVM80 - 20
xonali).
Ma’lumotlar shinasi-
chiziqlar soni deyarli doimo 8 xonali bo’ldi ya’ni
ma’lumotlar shinasi sakkizta chiziqqa ega.
Boshqarish
shinasi-Mikro - EHM turiga
mos boshqarish chizig’ini o’z ichiga oladi. Turli bloklarni ishga tushiruvchi
signallar boshqarish shinasi orqali uzatiladi. Mikro - EHM shinalari haqida so’z
yuritganda ichki shinalar ko’zda tutiladi.

Download 0,97 Mb.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 ... 16

Download 0,97 Mb.

Pdf ko'rish