tortim  deyiladi. Xulosa: Gravimetrik tahlilning tub moxiyati reaksiya muxsulotini aniq tortish va uning

торти

кул

m

m

кулнинг
100

0
0

⋅

=
HNO

3
MgCl

2
NH

4
HNO

3
NH

4
OH

1.

Ajratib olish usulida

– aniqlanuvchi modda (masalan o‘simlikning kuli) tahlil

etiluvchi (dorivor o‘simlik) dan miqdoran ya’ni to‘liq ajratib olib aniq
tortiladi. Tortimning qolgan tarkibiy qismlari kuydirib, cho‘g‘latib haydaladi. Natija
quyidagicha hisoblanadi.

2. 

Haydash usuli

a)

Bevosita haydash usulida

namunadan haydalgan mahsulot tutqichga yutdirilib, tutqich

massasini ortishiga ko‘ra aniqlanuvchi moddaning miqdori hisoblanadi. Masalan uglevodorod 
tarkibidagi C va H miqdorini aniqlash uchun, namuna yondiriladi hosil bo‘lgan H
2
O bug‘i va 

CO
2

gazi kalsiy xlorid va o‘yuvchi natriy to‘ldirilgan tutqichlarga yutdirib tortiladi.

Natija quyidagicha hisoblanadi.

m(H
2
O) M

H
· 100 mCO

2
M

C

· 100
% H = ------------------------ % C = ---------------------
MH
2
O

· a MCO
2

· a

m(H
2

O) = m

2
– m

1
mCO
2
= m

2
– m

1
a – tortimning massasi; m
1
va m

2
tutqichning avvalgi va keyingi massasi. 

b)