|
Saynazarov Mirzohidjon Mavzu bayoni
|
| bet | 1/12 | | Sana | 28.05.2024 | | Hajmi | 285,94 Kb. | | #255821 |
Bog'liq kimyo10 tezis 22.05
10 - sinf
Mavzu : Murakkab efirlar
O‘qituvchi: Saynazarov Mirzohidjon
Mavzu bayoni:
Murakkab efirlar deb, ammiakning vodorodlari uglevodorod radikallariga almashinishidan
hosil bo‘lgan birikmalarga aytiladi. Aminlarning tuzilishiga qarab, ular ammiakning hosilasi ekanligini ko‘rish mumkin. Ammiak molekulasidagi bitta vodorod atomi radikalga o‘rin almashsa – birlamchi, ikkita vodorod atomi ikkita radikalga o‘rin almashsa – ikkilamchi, uchta vodorod atomi uchta radikalga o‘rin almashsa – uchlamchi aminlarni hosil qiladi.
Olinish usullari: Nitrobirikmalarni vodorod atomlari bilan katalizator ishtirokida qaytarilganda
aminlar hosil bo‘ladi: C2H5NO2 + 3H2 → C2H5NH2 + 2H2O
Fizik xossalari. Aminlarning dastlabki vakillari – metilamin, dimetilamin va trimetilamin gaz, qolganlari suyuqlik bo‘lib, yuqori molekulaga ega bo‘lganlari esa qattiq moddalardir.
Kimyoviy xossalari. Tuz hosil qilishi: Aminlarga kislotalar ta’sir ettirib tuzlar olinadi. Bu reaksiyada vodorod ioni azot atomidagi bir juft erkin elektronlarga birikib, musbat zaryadli ammoniy ionini hosil qiladi: CH3NH2 + HCl → CH3NH2 * HCl
Uyga vazifa: 134-138-betlarni o’qish
__________________________________________________________________________________
Mavzu : 7-amaliy mashg’ulot. O’simliklar tarkibidagi murakkab efirlar.
O‘qituvchi: Saynazarov Mirzohidjon
Mavzu bayoni:
Molekulasida amino – NH2 va karboksil – COOH guruhlari bor organik birikmalarga aminokislotalar deyiladi. Aminokislotalarni organik kislotalarning hosilalari deb, ya’ni kislotalar radikalidagi vodorod atomlarining aminogruppaga almashinishining natijasi deb qarash mumkin.
A minokislotalar amino (–NH2) va karboksil (–COOH) guruhlarning soniga qarab uchga bo‘linadi:
Tarkibida bitta amino va bitta karboksil guruh tutgan aminokislotalar monoamino monokarbon kislotalar deyiladi.
Molekulada ikkita amino (–NH2) va bitta karboksil (–COOH) guruhlari bo‘lgan aminokislotalar diamino monokarbon kislotalar deyiladi.
Molekulasida ikkita karboksil (–COOH) va bitta amino (–NH2) guruhlari bo‘lsa, monoamino dikarbon kislotalar deyiladi.
Olinishi. Aminokislotalar oqsillarni gidroliz qilib olinadi. Shuningdek, xlorsirka kislotaga ammiak ta’sir ettirib ham olish mumkin. ClCH2COOH + 2NH3 → NH2 CH2COOH + NH4Cl
21,7 g metilamin olish uchun qancha hajmdagi litr (n.sh. da) vodorod gazi kerak bo’ladi? Javob: 47,04 litr
21,7 g metilamin bilan 43,8 g vodorod xlorid o’zaro ta’sirlashishi natijasida necha gramm tuz hosil bo’ladi va necha gramm qaysi moddadan ortib qoladi?
Javob: 47,25 g tuz hosil bo’lgan; 18,25 g HCl ortgan
3,75 g massadagi noma’lum aminokislotalarning natriy ishqori bilan reaksiyasi natijasida 9 g suv hosil bo’lsa, shu reaksiyaga kirishgan aminokisslotaning nomini aniqlang
|
| |
