14-Amaliy mashg’ulot
MAVZU: Logistik axborot tizim va tеxnologiyalari. Axborot oqimlari
I. Ishni maqsadi:
O‘tilgan mavzular bo‘yicha savol va topshiriqlarni seminar shaklida
tayyorlab amaliy mashg‘ulotlarni mazmun va mantiqqa ega bo‘lishi talab etiladi.
II.
Umumiy ma’lumotlar:
Materiallar oqimini boshqarishni uning tashabbuskori bo‘lgan,
uning
yo‘nalishini, intensivligini, mazmunini belgilaydigan va butun harakat yo‘li bo‘ylab
kuzatib boruvchi axborotni qayta ishlashsiz amalga oshirish mumkin emas.
Ma’lumot (lat. Informatio - tushuntirish, taqdimotdan),
Buyuk Sovet
Entsiklopediyasi bu tushunchani sharhlaganidek, ba’zi odamlar tomonidan boshqa
odamlarga (shuningdek, odam va avtomat, avtomat va avtomat o‘rtasida;
signal
almashinuvi) uzatiladigan ma’lumotdir. hayvonlar va o‘simliklar dunyosi) og‘zaki,
yozma yoki boshqa usulda (masalan, an'anaviy signallardan foydalanish,
texnik
vositalardan foydalanish va h.k.), shuningdek, bu ma’lumotlarni uzatish yoki qabul
qilish jarayoni.
1-rasm. Korxonaning axborot infratuzilmasi
Axborot oqimlari hajmi bo‘yicha kichik hajmli, o‘rta hajmli va katta hajmli
bo‘linadi. Axborot miqdori belgilar soni (alifbo, raqamli va xizmatli belgilar) yoki
baytlar bilan o‘lchanadi.
Vaqt birligiga to‘g‘ri keladigan ma’lumot miqdori tegishli axborot oqimining
zichligi deyiladi. Zichlik nuqtai nazaridan axborot oqimi past intensivlikka (1 Mbit
/ s gacha), o‘rta intensivlikka (1-2 Mbit / s) va yuqori intensivlikka (2 Mbit / s dan
yuqori) bo‘linadi.
Axborot oqimidan foydalanish darajasi quyidagilar bilan tavsiflanadi:
• axborotdan necha marta foydalanish (bir martalik, qayta foydalanish mumkin
bo‘lgan axborot oqimi);
• axborotning qabul qilingan va ishlab chiqarilgan ma’lumotlarning
butun
hajmiga nisbati (kam ishlatiladigan va ishlatilmaydigan axborot oqimi).
Ochiqlik darajasiga ko‘ra, axborot oqimlari:
• oqim manbasiga yoki uni oluvchiga zarar yetkazmaydigan uchinchi
shaxslarning ochiq, tasodifiy yoki qasddan tanishishi;
• maxfiy, mazmunini tarqatish istalmagan;
• tijorat sirlarini o‘z
ichiga olgan, ya’ni iqtisodiy manfaatlar va xo‘jalik
yurituvchi sub'ektning ishlab chiqarish -xo‘jalik, boshqaruv,
ilmiy -texnik va
moliyaviy faoliyatining turli jihatlari va sohalari to‘g‘risidagi ma’lumotni ataylab
yashirgan, ularning himoyasi raqobat manfaatlari bilan bog‘liq. tadbirkorlik
sub'ektining iqtisodiy xavfsizligiga tahdid.
Mavzu bo‘yicha quydagi savollarni taqsimot
asosida amaliy dars seminar
tariqasida berilgan savollarga talabalar navbat bilan chiqib amaliy darsda ximoya
qiladilar:
1.Ахbоrоt оqimi vа ungа qo‘yilаdigаn аsоsiy tаlаblаr
2.Ахbоrоt оqimini qаndаy o‘lchаsh mumkin?
3.Ахbоrоt оqimi qаndаy bеlgilаrgа ko‘rа tаsniflаnаdi?
4.Ахbоrоt rеsursi nimа?
5.Trаnspоrtdа ахbоrоt tizimining rоli qаndаy?
6. Axborot oqimi, qoida tariqasida, qanday turdagi hujjatlarda ifodalanadi?
7. Ko‘rsatkichga qarab, axborot oqimi qanday turlarda bo‘ladi?
