Neft va gaz konlarining ishlatishdagi asosiy texnologik ko`rsatkichlar tavsifi

Download 25.59 Kb.
bet	2/4
Sana	07.12.2023
Hajmi	25.59 Kb.
	#113576

Bog'liq
Ma\'ruza №15
5A111801–Ta’lim va tarbiya nazariyasi va metodikasiMaktabgacha ta\'lim, Қосимова М.С, Ходиев Б.Ю, Самадов А.Н, Мухитдинова У.С.Кичик бизнесни бошқариш, kompas, 9-mustaqil ish DESKIRET, 7Документ Microsoft Office Word, 11.сув ресурсидан фойдаланганлик, 8.жисмоний мол мулк солиғи, file, 3 s Ona , 2-Laboratoriya, Futbol о‘yini texnikasi va taktikasining tavsifi va tasnifi, 5, Saf mashqlari, YULDOSHEV G‘OLIB SHAVKAT O‘G‘LI QAYD VARAQA, Murodova Marjona ma\'lumotnoma

18.2. Neft va gaz konlarining ishlatishdagi asosiy texnologik ko`rsatkichlar tavsifi Yuqorida aytib o`tgan loyiha ishlarining barchasida bajariladi­gan asosiy hisoblashlar konning texnologik ko`rsatkichlarga quyi­dagilar kiradi: - neft, gaz, kondensat va suv olish miqdori va ularning ish­lash davridagi o`zgarishi; - suv, gaz yoki boshqa omillarni qatlamga haydash miqdori va ularning ishlash davridagi o`zgarishlari; - neft, gaz olish va suv yoki boshqa omillarni haydash quduqla­ri majmui, ularning konda joylashish turi hamda ishlash davridagi o`zgarishlari; - qatlam bosimi, suvlanganlik, gaz omili, kabi ko`rsatkich­larning o`zgarishi. Bu texnologik ko`rsatkichlarni hisoblash qatlamdagi namoyon etilayotgan energiyani turiga ko`ra har xil usullar bilan bajari­ladi. Asosiy texnologik ko`rsatkichlardan suvlanganlik va gaz omili haqida qisqacha tushuncha berib o`tamiz. Suvlanganlik deb, quduq mahsulotidagi suv miqdorini (Qsk) umumiy suyuqlik (Qsk) miqdoriga bo`lgan nisbatiga aytiladi, ya’ni (Qsuv / Qsk) * 100 = (Qsuv / Qn + Qsuv) * 100, (18.1) Suvlanganlik foiz miqdoriga o`lchanadi. Gaz omili deb, quduqdan olinayotgan neftning bir massa bir­ligidan ajratib olinadigan gaz miqdoriga aytiladi, ya’ni G = Qr / Qн [m3/t yoki m3/m3] (18.2) Texnologik ko`rsatkichlar ichida aniq hisoblanishi shart bo`lgan yana ikki ko`rsatkich ma’lum ahamiyatga ega bo`lganligi uchun ular haqida ham to`xtalib o`tamiz. Quduqlar majmuini yuqori aniqlik bilan hisoblash qolgan barcha hisoblashlarni yuqori aniqlikka ega bo`lishini ta’minlanadi. Quduqlar majmuida har bir turdagi quduqlar alohida hisoblanadi. Neft olish quduqlarining soni tanlangan ishlash usuli bilan bevosita bog`langan bo`lib, quduqlar to`rining zichligi tanlab olingan besh nuqtali, yetti nuqtali va to`qqiz nuqtali quduqlar joylashish tizi­miga hamda kon maydoni va uning zaxirasiga qarab keng ko`lamda o`zgarishi mumkin. Neft olish quduqlarining soni aniqlangandan so`ng ular ichidan zaxira quduqlar ajratiladi. Odatda zaxira quduqlar konning kat­ta kichikligiga qarab umumiy quduqlar sonidan 10-15% qilib ajra­tiladi va ularni kondagi olinishi mumkin bo`lgan neft zaxirasi­ning 70-75% olingandan so`ng burg`ilash ko`zda tutiladi. Zaxira qu­duqlarni ajratib, ularni konni ishlash davrining uchinchi va tur­tinchi davrida burg`ilanishidan maqsad konning neft beraolishlik imkoniyatini uchinchi va to`rtinchi ishlash davrida ham yuqori saqlash, qatlamdagi ba’zi sizdirilishda qatnashmayotgan maydonlarni ishlashga jalb etishdan iborat. Neft quduqlarini soni aniqlangandan so`ng ularni ishga tushish tartibi kam aniqlanishi shart, ya’ni yilma-yiliga qancha neft olish qudug`i ishga tushadi va qanchasi ishlatishdan chiqaziladi. Xuddi shu­ningdek, gaz oluvchi va suv haydovchi quduqlar ham hisoblanishi shart. Bulardan tashqari nazoratchi va pezometrik quduqlarni soni, ularni kon maydonida joylashish nuqtalari aniqlanadi. Texnologik ko`rsatkichlar ichida yana bir asosiy ko`rsatkich qat­lam bosimi bo`lib, uni o`zgarishi neft olish sur’atiga, maxsulot­ning suvlanganligi va gaz omilini o`zgarishiga juda katta ta’sir ko`rsatadi. Shuning uchun qatlam bosimining o`zgarishi ham aniq hi­soblanishi shart. Asosiy texnologik ko`rsatkichlarni hisoblash tenglamalari va umuman hisoblash jarayoni murakkab bo`lib, bu jarayon qatlamdagi suyuqliklarni sizishini, qatlamning geologik xususiyatlarini, su­yuqliklarning fizikaviy-kimyoviy xossalarini hisobga olgan holat­da shaxsiy kompyuterlarda bajariladi. Shuni ham aytish kerakki, hisoblash jarayonlari kondagi hamma holatlarni jamlab turib maxsus model aosida bajariladi. Odatda hozirgi hisoblashlar ikki o`lchamli ko`p komponentli matematik mo­dellarda olib borilmoqda. Uch o`lchamli yoki ko`p o`lchamli, ko`p kom­ponentli matematik modellar ustida olib borilayotgan ilmiy-tadqiqot ishlari hanuzgacha tugallangani yo`q. Download 25.59 Kb.

Download 25.59 Kb.