Yuvuvchi quvurda kamayib boruvchi suyuqlik oqimining tezligi
(vn, sm/s)
Suyuqlik sarfi, l/s
|
Quvur diametri, mm
|
60
|
73
|
89
|
114
|
1
|
49,5
|
33,1
|
22,0
|
12,6
|
2
|
99,0
|
66,2
|
44,0
|
25,2
|
3
|
148,5
|
99,3
|
66,0
|
37,8
|
4
|
198,0
|
132,4
|
88,0
|
50,4
|
5
|
247,5
|
165,5
|
110,0
|
66,0
|
6
|
297,0
|
198,6
|
132,0
|
75,6
|
7
|
346,5
|
231,7
|
154,0
|
88,2
|
8
|
396,0
|
264,8
|
176,0
|
100,8
|
10
|
495,0
|
331,0
|
220,0
|
126,0
|
15
|
742,6
|
496,6
|
330,0
|
189,0
|
19.3-jadval
Quvur diyametri, mm
|
48
|
60
|
73
|
89
|
114
|
ning qiymati
|
0,04
|
0,037
|
0,035
|
0,034
|
0,032
|
vn IV=3,36 m/s. Ular 19.2-jadval bo’yicha suyuqlik sarfi uchun interpolirovaniya usuli orqali aniqlangan( I,II,III va IV da) 3,16, 4,61, 7,01 va 19,15 l/s ga teng.
Sonli qiymatlarni (19.1) formulaga qo’yib agregatning turli tezligidagi gidravlik qarshilikni h1 aniqlaymiz:
I-tezlik uchun
II-tezlik uchun
III-tezlik uchun
IV-tezlik uchun
Suyuqlik sarfi, l/s
|
Ishlatuvchi quvurkar tizmasi diyametri, mm
|
114
|
141
|
168
|
Nasos kompressor quvuri diyametri, mm
|
60
|
73
|
60
|
73
|
60
|
73
|
89
|
3
|
59,0
|
79,8
|
30
|
34,5
|
29,2
|
22,2
|
26,2
|
4
|
78,8
|
106,4
|
40
|
46,0
|
27,0
|
29,6
|
34,9
|
5
|
98,4
|
133,0
|
50
|
57,5
|
33,8
|
37,0
|
43,6
|
6
|
118,0
|
159,6
|
60
|
69,0
|
40,5
|
44,5
|
52,3
|
7
|
137,8
|
186,2
|
70
|
80,5
|
47,3
|
51,8
|
61,1
|
8
|
157,6
|
212,8
|
80
|
92,0
|
54,0
|
59,2
|
69,8
|
10
|
197,0
|
266,0
|
100
|
115,0
|
67,5
|
74,0
|
87,2
|
15
|
295,0
|
399,0
|
150
|
172,5
|
101,0
|
111,0
|
131,0
|
2.Suyuqlik qum aralshmasi xalqali bo’shliqda harakatlanishida gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi quyidagi formula orqali aniqlanadi
m suv ust., (19.2)
Bu yerda -suyuqlikda qum bo’lishi ta’sirida gidravlik bosim yo’qatilishini ko’payishini hisobga oluvchi koeffisiyent. Bu kattalik 1,1 dan 1,2 gacha o’zgaradi; =1,2 teng deb olamiz; -xalqali bo’shliqda suvning harakatlanishidagi ishqalanish koeffisiyenti 168 mm va 73 mm li quvurlar farqidan aniqlanadi 150-73=77mm (150 mm – diametri 168 mm quvurning ichki diyametri), deyarli 89 mm li quvur bilan mos keladi n=0,034 (19.3-jadvalga qarang); dt -0,073 m 73 mm yuvuvchi quvurning diyametri; oqimi kamayib boruvchi suyuqlik tezligi, m/s (19.4-jadvaldan interpolirovaniya usuli bilan aniqlanadi). Suyuqlik sarfi uchun (I,II,II va IV tezliklarda), 3,16; 4,61; 7,0 va 10,15 l/s ga teng mos ravishda 0,276; 0,399; 0,610 va 9,880 m/s ga teng.
Sonli qiymatlarni (19.2) formulaga qo’yib agregatning turli tezligidagi gidravlik qarshilikni h2 I aniqlaymiz:
I-tezlik uchun
II-tezlik uchun
III-tezlik uchun
IV-tezlik uchun
3.Yuvuvchi quvur va xalqali tizimda turli xil zichlikdagi suyuqlik ustunini muozanatlashda bosim yo’qotilishini K.A.Apresova formulasi orqali aniqlash mumkin:
(19.3)
Bu yerda m-qum tiqini o’tkazuvchanligi; F-ishlatuvchi quvurlar tizmasi kesimi yuzasi, sm2; l- bir martada yuvilgan qum tiqini balandligi, m (ikki quvur uzunligi); f-xalqali bo’shliq kesimi yuzasi, sm2; qum- qum zichligi, kg/m3; suv- suvning zichligi, , kg/m3; vkr- qum zarrachalarining erkin tushish tezligi, sm,s (kritik tezligi), 19.5-jadvaldan aniqlanadi; vsuv-pasayib boruvchi suyuqlik oqimi tezligi, sm,s.
Bizning misolda bu kattaliklar quyidagiga teng: m=0,3; F=177 sm2(168 mm ishlatuvchi quvurlar tizmasi); l=12 m; f=135 mm2 (168 mm va 73 mm li quvurlar oralig’i); qum=2600 kg/m3; suv=1000 kg/m3; vkr=9,5 sm/s (19.5-jadvalga qarang).
Shunday qilib (19.3) formula bo’yicha agregat ishlashida h3 qiymatlariga ega bo’lamiz:
I-tezlikda
19.5-jadval
Qum zarrachalarining tushush kritik tezligi vkr
Zarrachani maksimal o’lchami, mm
|
Erkin tushish tezligi, sm/s
|
Zarrachani maksimal o’lchami, mm
|
Erkin tushish tezligi, sm/s
|
Zarrachani maksimal o’lchami, mm
|
Erkin tushish tezligi, sm/s
|
0,01
|
0,01
|
0,17
|
2,14
|
0,45
|
4,90
|
0,03
|
0,07
|
0,19
|
2,39
|
0,50
|
5,35
|
0,05
|
0,19
|
0,21
|
2,60
|
0,60
|
6,25
|
0,07
|
0,36
|
0,23
|
2,80
|
0,70
|
7,07
|
0,09
|
0,60
|
0,25
|
3,00
|
0,80
|
7,89
|
0,11
|
0,90
|
0,30
|
3,50
|
0,90
|
8,70
|
0,13
|
1,26
|
0,35
|
3,97
|
1,00
|
9,50
|
0,15
|
1,67
|
0,40
|
4,44
|
1,20
|
11,02
|
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
4.Shlag va vertlyugda suv harakatlanishida gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi 19.6-jadvalda keltirilgan sinov natijasi orqali aniqlanadi.
Agregat ishlashida shlang h4 va vertlyugda h5.bosim yo’qatilishi ularnig yig’indisiga teng:
I-tezlikda –(h4+h3)I=4,7 m suv ust.;
II-tezlikda–(h4+h3)II=10,4 m suv ust.;
III-tezlikda–(h4+h3)III=22 m suv ust.;
IV-tezlikda–(h4+h3)IV=31 m suv ust.;
5.diyametri 73 mmli haydovchi chiziqda nasosdan shlangacha oraliqda gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi. Bu chiziqning uzunligi lh=40 m. Agregat ishlayotganda h6 ni (19.1) formula orqali topamiz:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
19.6-jadval
Shlang va vertlyukda gidravlik bosim yo’qatilish
Suv sarfi, l/s
|
Bosim yo’qatilishi, m suv ust.
|
Suv sarfi, l/s
|
Bosim yo’qatilishi, m suv ust.
|
3
|
4
|
7
|
22
|
4
|
8
|
8
|
29
|
5
|
12
|
9
|
36
|
6
|
17
|
10
|
50
|
8.Qum tiqinni yuvish kerak bo’ladigan quvvat, quyidagi formula bo’yicha aniqlanadi
(20.7)
Bu yerda a=0,65 –agregatning mexanik FIK.
Agregat ishlash vaqtidaa N (kVt da) ni (19.7) formu;a bo’yicha aniqlaymiz:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
9. AzINMASh-35 agregati dvigatelining maksimal quvvati 110 kVt, shuning uchun uni IV –tezlikda ishlatish mumkin emas.
Yuvuvchi agregatning maksimal quvatidan foydalanish koeffisiyenti K quyidagi formuladan aniqlanadi
K=N/Nmax 100, % (19.8)
Agregat ishlayotganda (19.8) formuladan K koyfisiyentni aniqlaymiz:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
10.Yuvilgan qumni ko’tarilish tezligi vqum tezliklar farqi ko’rinishida aniqlanadi.
(19.9)
Agregat ishlayotganda (19.9) formula bo’yicha quyidagini olamiz:
I-tezlikda
vqum I=0,276-0,095=0,181 m/s;
II-tezlikda
vqum II=0,399-0,095=0,304 m/s;
III-tezlikda
vqum III=0,610-0,095=0,515 m/s;
11.Yuvilgan qum mtiqinini ko’tarish tavomiyligi quyidagi formula orqali aniqlanadi
t=H/vq (19.10)
Agregat ishlayotganda t ni (19.10) formula orqali aniqlaymiz:
I-tezlikda
tI=2000/0,181=11050 s=3 soat 18 min;
II-tezlikda
tII=2000/0,304=6590 s=1 soat 50 min;
III-tezlikda
tIII=2000/0,515=3890 s=1 soat 6 min;
12.suyuqlik oqimining yuvish kuchi, uni quyidagi fornula orqali aniqlash mumkin:
(19.11)
Bu yerda Q-agregatning uzatishi, l/s; foq- quduqqa haydalayotgan suyuqlik oqimining ko’ndalang kesimining yuzi, sm2; F-ishlatuvchi quvurlar tizmasining ko’ndalang kesimining yuzi, sm2. Bu masalada kattaliklar quyidagilarga teng: foq=30,2 sm2 (73 mmli tizma uchun); F=177 sm2(168 mm li tizma uchun).
Shunday qilib (X.11) formula bo’yicha fgregat ishlashida P oqim kuchi:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
20-amaliy mashg’ulot
Qum tiqinini teskari yo‘nalishda yuvishning texnologik ko‘rsatkichlarini aniqlash.Diametri 73 mm quvurda suyuqlikning harakatlanishida gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi quyidagi formula orqali aniqlanadi
. (20.1)
Ko’targich ishlashida (20.12) formula bo’yicha:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
Diametri 73 mm quvurda suyuqlikning qum bilan aralashmasi harakatlanishida gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi quyidagi formula orqali aniqlanadi
. (20.2)
Bu yerda vs – to’g’ri yuvishda pasayib boruvchi oqim tezligi vn ga teng, shuning uchun hisoblarda 19.2-jadvalda topilgan tezlikdan foydalaniladi.
(20.2) formuladan foydalanib, ko’targich ishlayotganda h2 aniqlaymiz:
I-tezlik
m suv. ust.;
II-tezlik
m suv. ust.;
III-tezlik
m suv. ust.;
IV-tezlik
m suv. ust.;
3.Yuvuvchi quvur va xalqali tizimda turli xil zichlikdagi suyuqlik ustunini muozanatlashda bosim yo’qotilishini (19.3) formula orqali aniqlash mumkin, undagi f o’rniga fs=30,2 sm2 – 73 mm li quvurning ichki qisimining yuzi:
Ko’targich ishlayotganda (19/3) formula bo’yicha h3 quyidagiga teng:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
4.Teskari yuvishda shlang va vertlyukda gidravlik qarshilk ta’sirida bosim yo’qatilishi juda kichik, yo’q desa ham bo’ladi/
5. Teskari yuvishda ham haydovchi chiziqda gidravlik qarshilik ta’sirida bosim yo’qatilishi to’g’ri yuvishdagidek bo’ladi:
I-tezlikda h6=1,3 m suv ust.; II-tezlikda h6= 2,7; III-tezlikda h6=13 m suv ust.
6. Nasosdan chiqishdagi bosim, (19.5) formula orqali aniqlanadi:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
Quduq tubidagi bosim (19.6) formula orqali aniqlanadi:
I-tezlikda
III-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
8. Qum tiqinini yuvish uchun kerak bo’ladigan quvvvat (19.7) formiula orqali aniqlanadi:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
IV-tezlikda
IV-tezlikda ishlash mumkin emas.
9. Yuvuvchi agregatning maksimal quvatidan foydalanish (19.8) formuladan aniqlanadi:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
10. Agregat ishlayotganda yuvilgan qumning ko’tarilish tezligi:
I-tezlikda
II-tezlikda
III-tezlikda
11. Yuvilgan qumni ko’tarish davomiyligini (19.10) formula orqali aniqlaymiz:
I-tezlikda
t=2000/0,953=2100 s=35 min;
II-tezlikda
t=2000/1,425=1404 s=23,4 min;
III-tezlikda
t=2000/2,225=757s=12,6 min;
12.Suyuqlik oqimining yuvish kuchini (19.11) formula orqali aniqlaymiz, unda fs o’rniga quduqning xalqali qismiga haydalayotgan suyuqlik oqimining ko’ndalang kesimi yuzi f=135 sm2 ni qo’yamiz:
I-tezlikda
II-tezlikda
II-tezlikda
|
