Bir konning o’zida mustaqil gaz yig’sh tarmoqlari orqali alohida gazni
yig’ish quyidagi holatlarda qo’llaniladi:
a) agar bitta gotizont o’zida “quruq” gaz, boshqasi kondensatli gaz to’plagan
bo’lsa, hamda gazi tarkibida sanoat ahamiyatiga ega bo’lgan geliy bo’lgan
gorizontlar mavjudligida;
b) mahsuldor qatlamlarning birida gaz tarkibida korroziyani keltirib
chiqaruvchi elementlar: oltingugurt, karbonat angidrit va organik kislotalar;
c) mahsuldor gorizontlardagi qatlam bosimlari anchagina farq qilganda (har
xil bosimli gazlarni turli iste’molchilarga jo’natish yoki ejektorlardan samarali
foydalanish uchun).
19.3. Gaz yig’ish va taqsimlash punkti.
Quduqdan chiqayotgan gaz yig`ish tarmoqlari va kollektorlar orqali gaz
yig`ish punkti (GYP) va nazorat-taqsimlash punkti (KTP) ga yig`iladi. Bu yerda
gazning bosimini o`zgartirish va nazorat qilish ishlari ham amalga oshiriladi. Bir
qator gaz bosimi past hollarda gaz kompressor stantsiyasiga uzatiladi, u yerda
kerakli bosimgacha siqilib katta bosimli tizimga o`tkaziladi. Ko`p hollarda
quvurlarni tejash va ortiqsha bosimlardan foydalanish uchun gaz ejektorlaridan
foydalaniladi.
Sho’rtan koni yig’uv punkti va unga ulangan quduqlar to’g’risida qisqacha
ma’lumot berib o’tamiz.
«Sho’rtan-18» loyihasi bo’yicha, ishlashning umumiy muddati - 46 yil, sh.j.
o’sib boruvchi qazib chiqarish davri - 11 yil, doimiy qazib chiqarish – 18 yil.
“Sho’rtan” konining ishlatiladigan quduqlari soni - 124. Quduqlar har biri 5-6
quduqlardan iborat doira shaklidagi batareyalarga guruhlanadi («Sho’rtan-16»).
Quduqlar GDTQ ga bo’yicha, ya’ni 168 mm li diametrdagi shleyflar bo’yicha
bitta yig’uv punkti (YP) ga 5-6 quduqlardan gaz ulanadigan kollektorli-ko’p qatorli
sxema bo’yicha ulanadi. Gaz 273 mm li diametrdagi ishchi kollektor bo’yicha
yig’uv punkti dan GDTQ ga kelib tushadi. Yig’uv punktidan quduqlar
mahsulotlarini o’lchash uchun 168 mm diametrli o’lchash kollektori ko’zda tutilgan.
«Sho’rtan-16» loyihasi bo’yicha GDTQ-1 ga 10 ta yig’uv punkti, GDTQ-2 ga 16
yig’uv punkti ulanadi.
Gaz yig’ishning barcha tizimi GDTQ kirish qatorlarida o’rnatilgan ehtiyot
saqlovchi klapanlarning o’rnatilgan bosimi - 121 kgf/sm
2
– maksimal bosimga
mo’ljallangan.
GDTQ-1 da gaz separatsiyalashning ikkita maydonchasi joylashtirilgan. Bitta
maydonchada, har biri 3 mln.m
3
/sutka unumdorlikdagi ishchi gazseparatorlarning 4
ta bloki o’rnatilgan. Ikkinchi maydonda har biri 3 mln.m
3
/sut unumdorlikdagi
birlamchi ishchi separatorlarning 6 ta bloki va bitta o’lchov separatori ko’zda
tutilgan.
GDTQ-2 da kirish qatorlarining ikkita maydonchasi joylashtirilgan.
Birinchisiga 8 tadan ishchi va 8 tadan o’lchov kollektorlari ulanadi, ikkinchisiga 8
tadan ishchi va 5 tadan o’lchov kollektorlari va har biri 5 mln. m3/sut
unumdorlikdagi 3 tadan ishchi gazseparatori, sh.j. 1 ta – o’lchov separatori
o’rnatiladigan, gaz separatsiyalashning ikkita maydonchasi ulanadi.
Haqiqatda konda 15 ta yig’uv punkti va 7 ta batareya mavjud. Bunda GDTQ -
1 ga 9 ta yig’uv punkti: 1, 2, 3, 12, 14, 15, 22, 26, 29 ulangan. GDTQ-2 ga 4, 6, 9,
10, 20, 24 yig’uv punktilar va 5, 17, 19, 30, 16, 34, 21 batareyalari ulangan.
GDTQ-1 da ( 426 mm x 22 mm li suv chiqarish kollektori ishga tushirilgan .
Suv chiqarish kollektoriga 273 mm li sharli kranlarni ulagan holda, 1, 2, 3, 4,
14, 15, 22, 26, 29 yig’ish punktlari suv chiqarish kollektoriga chiqarilgan.
Kranlar raqamlari: YP-6 №18 bog’. №19 KQB ; YP-20 №7 bog’. №8 KQB ;
YP-1 №327 bog’. №328 KQB ; YP-9 №13 bog’. №14 KQB ; YP-20 №9 bog’. №10
KQB ; YP-2 № 327 bog’. № 328 KQB ; YP- 10 № 2 bog’ № 3 KQB ; BT - 5 № 19
bog’. № 20 KQB ; YP- 29 № 308 bog’. № 307 KQB ; YP-12 №324 bog’. №323
KQB ; YP-26310 bog’. №309 KQB ; YP-14 №315 bog’. №316 KQB ; YP-14 №315
bog’. №316 KQB ; BT-17 №25 bog’., №26 KQB ; YP-15 №322 bog’. №321 KQB
; YP-3 №313 bog’. №314 KQB ; BT-19 №21 bog’. №22 KQB ; YP-22 №312 bog’.
№311 KQB ; BT-30 №23 bog’. №24 KQB ; YP-4 bog’.№146 KQB ;
Batareyalardan gaz Du-273 ishchi kollektori bo’yicha GDTQ-2 ning KQB ga
kelib tushadi, shuningdek batareyalardan Du-168 o’lchov kollektori tortilgan. №
17,19 batareyalaridan gaz bitta Du-325 ishchi kollektori bilan GDTQ-2 ning KQB
ga kelib tushadi, o’lchov kollektoriga esa № 22 quduq ulangan.
GDTQ-1 va GDTQ-2 dan gazni tashish Du-426 va 720 kollektorlari orqali
amalga oshiriladi.
|
