2- ma`ruza. Saralash algoritmlari. Kvadratik, logarifmik va chiziqli qiyinchilikdagi saralash algoritmlari

1 2 3 4 5 6 7 8 9

Bog'liq
2- ma`ruza(2023)

2- ma`ruza. Mavhum ma'lumotlar turi(ADT). Algoritmning formal tasnifi. Tasvirlash usullari. Blok-sxema ko`rinishida algoritmni tasvirlash.

Avvalo algoritm tushunchasi IX asrda yashab ijod etgan buyuk bobokalonimiz Muhammad al-Xorazmiy nomi bilan uzviy bogʻliqligini tushuntirish lozim. Algoritm soʻzi al-Xorazmiyning arifmetikaga bagʻishlangan asarining dastlabki sahifasidagi “Dixit Algoritmi” (“dediki al-Xorazmiy” ning lotincha ifodasi) degan jumlalardan kelib chiqqan.
Algoritm nima degan savolga, u asosiy tushuncha sifatida qabul qilinganligidan, uning faqat tavsifi beriladi, ya’ni biror maqsadga erishishga yoki qandaydir masalani yechishga qaratilgan koʻrsatmalarning (buyruqlarning) aniq, tushunarli, chekli hamda toʻliq tizimi tushuniladi.
Algoritm tushunchasi aniq shaklda 20-asr boshlarida D. Gilbert, K. Gyodel, S. Klin, A. Chyorch, E. Post, A. Tyuring, N. Viner, A. A. Markov singari olimlarning asarlari tufayli shakllandi.

Eng qadimiy raqamli algoritmlardan biri Yevklid algoritmi (miloddan avvalgi III asr) deb hisoblanadi - ikki sonning eng katta umumiy boʻluvchisini topish. Algoritmlarning zamonaviy nazariyasi nemis matematikasi Kurt Gyodel (1931) asarlari bilan boshlandi, ular oʻzlarining rasmiy, izchil aksiomalar tizimi doirasida yechib boʻlmaydigan muammolar mavjudligini koʻrsatdi.
Algoritmlar nazariyasi boʻyicha birinchi fundamental ishlar 1936-yilda paydo boʻlgan. Tyuring mashinasi, Post va Chyorch tomonidan λ-hisobi taklif etiladi. Ushbu mashinalar algoritmning formallashtirilgan rasmiylashtirilishi edi.
Algoritmni bajarayotgan kishi – ijrochi, asosiy algoritmni aniqlashtiruvchi algoritm – yordamchi algoritm ekanligini ham ta’kidlab oʻtish joiz. Umuman, algoritmning qanday maqsadga moʻljallanganligidan qat’iy nazar uni muvaffaqiyat bilan bajarish mumkinligini aytib oʻtish lozimdir.

1 2 3 4 5 6 7 8 9