2- mavzu. Parafinlar. Olefinlar. Quyi va yuqori olefinlar. Piroliz va kreking jarayonlari texnologiyasi

Yuqori parafinlar. To'g'ri zanjirli uglerod atomidan iborat parafinlar organik sintezda xomashyo sifatida muhim o'rinni egallaydi. Ularni C16-gacha bolgan vakillari xona sharoitida suyuqlik, C16-dan yuqorilari esa qattiq moddalar hisoblanadi. Ularni suyuqlanish temperaturasi uglerod zanjiri ko'payishi bilan ortib boradi, n-parafinlarni suyuqlanish temperaturasi tarmoqlangan izomerlarga nisbatan yuqori bo'ladi.

• 
  Yuqori parafinlar. To'g'ri zanjirli uglerod atomidan iborat parafinlar organik sintezda xomashyo sifatida muhim o'rinni egallaydi. Ularni C16-gacha bolgan vakillari xona sharoitida suyuqlik, C16-dan yuqorilari esa qattiq moddalar hisoblanadi. Ularni suyuqlanish temperaturasi uglerod zanjiri ko'payishi bilan ortib boradi, n-parafinlarni suyuqlanish temperaturasi tarmoqlangan izomerlarga nisbatan yuqori bo'ladi.
  

Neft mahsulotlaridan ajratish vaqtida n-parafinlar aralashma holida ajraladi. Ular orasida yumshoq va qattiq parafinlar muhim ahamiyatga ega. Yumshoq parafinlarning tarkibi C11-C20 uglevodorodlardan iborat bo`lib, ular 200 dan 320-350°C orasida qaynaydi.

• 
  Neft mahsulotlaridan ajratish vaqtida n-parafinlar aralashma holida ajraladi. Ular orasida yumshoq va qattiq parafinlar muhim ahamiyatga ega. Yumshoq parafinlarning tarkibi C11-C20 uglevodorodlardan iborat bo`lib, ular 200 dan 320-350°C orasida qaynaydi.
  
• 
  Qattiq parafin C20- C35 uglevodorodlaridan iborat bo`lib, ular 300-350 dan 450-500°C da qaynaydi.
  

Past parafinlarni ajratish. Past parafinlarning (C1-C5) asosiy manbai tabiiy va yoldosh gazlar, neft zavodlarida hosil bo'ladigan gazlardir.

• 
  Past parafinlarni ajratish. Past parafinlarning (C1-C5) asosiy manbai tabiiy va yoldosh gazlar, neft zavodlarida hosil bo'ladigan gazlardir.
  
• 
  Tabiiy gazlar deb, gaz konlaridan olinadigan gazlarga aytiladi. Yoldosh gazlar deb, neft konlaridan neftni qazib olish vaqtida ajralib chiqadigan gazlarga, aytiladi. Bu gazlarning bir qismi separatorlar yordamida ajratiladi, qolgan qismi esa neftda erigan holda qoladi va neftni stabillash jarayonida ajratiladi, ya'ni uchuvchan komponentlarni haydab olinadi. Turli gazlar tarkibi 2-jadvalda ko'rsatilgan.