• Inkapsulyatsiya
  • Sinflar va obyektlarning aloqasi va o'zaro ta'siri




    Download 0.76 Mb.
    Pdf ko'rish
    bet3/6
    Sana22.09.2023
    Hajmi0.76 Mb.
    #83513
    1   2   3   4   5   6
    Bog'liq
    14 mavzu, 16 mavzu
     
    Sinflar va obyektlarning aloqasi va o'zaro ta'siri 
    Obyekt - bu xususiyatlarga ega bo'lgan va uning xatti -harakatlarini 
    ko'rsatadigan haqiqiy nomli mohiyat. 
    Obyektga yo'naltirilgan dasturlash tillariga qo'llanilganda, obyekt va sinf 
    tushunchasi aniqlanadi: 
    Obyekt - bu kompyuter xotirasida fizik jihatdan joylashtirilgan va ularga kirish 
    imkoniyatiga ega bo'lgan ma'lumotlar to'plami (obyektlar maydonlari). Ism obyektni 
    tashkil etuvchi maydon va metodlarga kirish uchun ishlatiladi. Ba’zi holatlarda
    obekt xossalar yoki metodlarni o'z ichiga olmaydi va nomga ega bo'lmasligi 
    mumkin. 
    Har qanday obyekt ma'lum bir sinfga tegishli. 
    Sinf ma'lumotlarning tavsifi va ulardagi amallarni o'z ichiga oladi. 
    Sinf ma'lum bir -biriga bog'liq, aslida mavjud ob'ektlarning umumiy tavsifini 
    beradi. Obekt - bu sinfning aniq nusxasi. 
    Misol.
    Ikki o'lchovli fazoda geometrik shakl doirasini ifodalovchi oddiy Circle 
    sinfini ko'rib chiqaylik. Bu sinfning atributlarini quyidagicha ta'riflash mumkin: 
    x - koordinata, belgilash uchun x - markaz koordinatalari 
    y - koordinata, y - markaz koordinatasini belgilash 
    R - aylananing radiusini ko'rsatish uchun 
    Uning ba'zi operatsiyalarini quyidagicha ta'riflash mumkin: 
    findArea(), yuzani hisoblash metodi 
    findCircumference(), aylanani uzunligini hisoblash metodi 
    RadiusInc(), radiusni oshirish yoki kamaytirish metodi 
    O’zlashtirish (ta’minlash) paytida qiymatlar atributlarning kamida bir qismiga 
    beriladi. Agar biz my_circle obyektini yaratadigan bo'lsak, uning holatini ko'rsatish 
    uchun x-koordinatalar: 2, y koordinatalari: 3 va R: 4 kabi qiymatlarni belgilashimiz 
    mumkin. Endi, agar RadiusInc() metodiga ikki qiymati bilan murojaat qilsak, R 


    o'zgaruvchining qiymati 8 ga aylanadi. Bu operatsiya my_circle holatini 
    o'zgartiradi, ya'ni ob'ekt ma'lum xatti -harakatlarni ko'rsatadi. 
    Obyektga asoslangan dasturlash quyidagi prinsiplarga asoslanadi: 
    - Abstraksiya; 
    Inkapsulyatsiya
    - Merosxo’rlik; 
    - Polimorfizm; 
    Inkapsulyatsiya 
    Har bir obyekt shunday tuzilganki, unga kerakli ma'lumotlar dasturning 
    tashqarisida emas, balki shu obyekt ichida yashaydi. Masalan, agar bizda 
    "Foydalanuvchi" obyekti bo'lsa, unda foydalanuvchi haqidagi barcha ma'lumotlar 
    bo'ladi: ism, manzil va boshqalar. Shuningdek, u "manzilni tekshirish" yoki "Pochta 
    ro'yxatiga obuna bo'lish" metodlariga ega bo'ladi. 
    Inkapsulyatsiya - bu tizimda ishlaydigan ma'lumotlar va usullarni sinfda 
    birlashtirishga va foydalanuvchidan amalga oshirish tafsilotlarini yashirishga imkon 
    beruvchi tizimning xususiyati. 
    Inkapsulyatsiya - bu ma'lumotlarni manipulyatsiya qiladigan va kodni 
    birlashtirgan, shuningdek, birinchi navbatda ma'lumotlarga to'g'ridan -to'g'ri tashqi 
    kirishdan va noto'g'ri ishlatishdan himoya qiluvchi tamoyil. Boshqacha qilib 
    aytganda, sinf ma'lumotlariga kirish faqat bir xil sinf usullari yordamida mumkin. 
    Inkapsulyatsiya sinf interfeysi tushunchasi bilan uzviy bog'liq. Aslida, 
    interfeysga kirmagan hamma narsa sinfga kiritilgan. 

    Download 0.76 Mb.
    1   2   3   4   5   6




    Download 0.76 Mb.
    Pdf ko'rish

    Bosh sahifa
    Aloqalar

        Bosh sahifa



    Sinflar va obyektlarning aloqasi va o'zaro ta'siri

    Download 0.76 Mb.
    Pdf ko'rish