ulanadi.
2-rasmda rezistor qarshiligini o’lchovchi raqamli asbob sxemasi keltirilgan
bo’lib,
R
x
kuchaytirgich
K ning manfiy teskari bog’lanish zanjiriga ulanadi.
Kuchaytirgichni kuchlanish bo’yicha kuchaytirish koeffitsienti juda katta bo’lgani
uchun rezistor
R
x
kuchaytirgichga ulanganda kuchaytirgichning
chiqish qismida
kuchlanish hosil bo’ladi. Kuchaytirgichning kirish qismidan o’tuvchi tok kichik
bo’lganligi tufayli asosiy tok
R
x
rezistor qarshilik orqali o’tadi.
2-rasm. Kombinatsiyalangan raqamli asbob
SHuning uchun kuchaytirgichning chiqish kuchlanishi:
bo’ladi. Kombinatsiyalangan SHCH-4313 rusumli raqamli asboblar 5 mV dan 500
V gacha o’zgarmas va o’zgaruvchan kuchlanishni, 5 pA dan 500
mA gacha
o’zgarmas va o’zgaruvchan tokni, 50 Om dan 5000 kOm gacha qarshilikni
o’lchashga mo’ljallangan. Yuqoridagi qayd etilgan parametrlarni 4520000 Hz
chastota diapazonida o’lchash mumkin. Bu asbobning og’irligi 3kg, gabarit
o’lchamlari 300x70x300 mm. bo’lib, u 220 V o’zgaruvchan kuchlanishli tarmoqdan
yoki 17,5 V li avtonom manbadan ta’minlanadi.
Mikroprotsessor bilan boshqariladigan raqamli o’lchash asboblari
Raqamli o’lchash asboblari tarkibida mikroprotsessorni qo’llash o’lchash
jarayonini soddalashtiradi, ularni qiyoslashni va kalibrlashni avtomatlashtiradi,
o’lchash natijalariga (axborotiga) statistik ishlov beradi va
asboblarning metrologik
xarakteristikalarini yaxshilaydi.
3-rasmda raqamli
mikroprotsessorli voltmetrni sxemasi keltirilgan.
3-rasm. Raqamli mikroprotsessorli voltmetr sxemasi.
Raqamli mikroprotsessorli volbtmetrning kirish bloki masshtabli o’zgartkich
(MO’)dan iborat bo’lib, u bir yo’la o’zgaruvchan
(U
x
) kuchlanishni o’zgarmas
kuchlanishga o’zgartiradi. Keyin esa o’zgarmas tok kuchlanishi analog - raqamli
o’zgartkich (ARO’) ga beriladi va u yerda raqam shakliga keltiriladi. Hozirgi zamon
mikroprotsessorli asboblarda ARO’ larning ikki bosqichda integrallaydigan turlari
keng tarqalgan.
Kirish kuchlanishiga proportsional bo’lgan ma’lum
ketma - ketlikdagi
impulbslar soni ARO’dan
mikroprotsessorning (MP) interfeysiga uzatiladi.
Masshtabli o’zgartkich (MO’) va mikroprotsessor (MP) lar o’zaro tokli impulbs
orqali bog’lanadi.
Mikroprotsessor integrallash jarayonini boshqaradi va raqamli axborotni
raqamli displeyga(RD) chiqarib beradi. Raqamli displey (RD) o’lchangan kattalikni
va unga tegishli matnli axborotni ham yozib chiqaradi.
Mikroprotsessorli volbtmetrlar ko’p
dasturli asboblar hisoblanib, ular
yordamida o’lchangan kattaliklar ustida barcha
arifmetik va algebraik amallarni,
o’rtacha kvadratik chetlanish (og’ish), dispersiya, matematik kutilishlarni hisoblash
hamda xotirlash amallarini bajarish mumkin.
Hozirgi paytda Rossiya Federatsiyasida ishlab chiqariladigan SH 1531. SH
1612. V7-39, V7- 40 rusumli hamda Germaniyada ishlab chiqariladigan 7055, 7065
turdagi mikroprotsessorli voltmetrlar keng ko’lamda ishlatilmoqda.
