2013 yil Kafedra : teri va tanosil kasalliklari fan: teri va tanosil kasalliklari

MAVZU : Dermatitlar ( oddiy va allergik kontakt dermatit ), Toksikodermiyalar Etiologiya, patogenez, klinika, diagnostika, sindrom Layell xakida tushuncha Dermatozlarni davolash asoslari

«___» «__________» 2013 yil

Protokol № __________

Terapevtik fanlar buyicha

stiklopredmet sekstiyani raisi

Prof ____________________

Tuzuvchilar : t.f.n. D.A. Muratxanova –TTA teri tanosil kasalliklar kafedrasi dostenti

Shu mavzuni ukitish talabalarning terini anatomiyasi, gistologiyasi patogistologiyasi , normal va patologik fiziologiyasi buyicha olgan bilimlariga asoslanadi.

Dars davomida olingan bilimlar teri tanosil kasallliklarni urganishda va kasalliklarni oldini olish choralarni kullashda erdam beradi.

2.Mashgulot mazmuni:

0. 
   2.1.Nazariy kismi
   

Dermatit – terining yallig’lanishi. Dermatitlar xillaridan oddiy kontakt dermatit, allergik dermatit va tokisikodermiya ajratiladi Oddiy kontakt dermatit tashqi muҳit ta’sirotlari natijasida paydo bo’ladi va bu ta’sir to’xtashi bilan, teridagi yallig’lanish belgilari, davosiz ҳam, vaqt o’tgach yaxshi bo’lib ketadi.

Dermatitni keltirib chiqaruvchi omillar tabiatga ko’ra mexanik (qisilish, qattiq bosim), fizik (yuqori va past temperatura, quyosh, radioaktiv va rentgen nurlari), kimyoviy (kislota, ishqor, tuzlar) va biologik (krapiva, meduza, ҳasharotlar chaqqanda) turlarga bo’linadi va ular ko’proq shartsiz ta’sirotlarga kiradilar.

Bu ta’sirotlar (kislota, ishqor va boshqa) teriga tekkan joyida vaqt o’tmasdan yallig’lanish belgilarini vujudga keltiradi. Misol qilib, terini issiq dazmol bilan kuyishini keltirsak bo’ladi va bunda teridagi o’zgarishlar chuqurligi faqat bu ta’sirning (temperatura) kuchiga va qancha uzoq davom etgani bilan bog’liq bo’ladi.

Shartsiz ta’sirotlar natijasida ro’y bergan terining yallig’lanishi oddiy kontakt dermatit yoki artifistial (sun’iy) dermatit deyiladi.

Allergik dermatit esa ayrim, faqat qandaydir fakultativ, shartli omillardan biriga (ayrim o’simliklar, dori-darmon, parfyu-mer maҳsulotlari va boshqa) terisini giperergik sezuvchanligi bor (monovalent sezgirlik) insonlarda, faqatgina shu allergen ta’siri natijasida kuzatiladi. Allergen teriga ta’sir qilgan vaqtdan orada muayyan inkubastion davr o’tgach (birinchi kasallanish bo’lsa, allergen takror ta’sir qilganidan so’ng), xuddi allergen tushgan joyida, ko’proq tananing ochiq joylarida, yallig’lanish belgilari paydo bo’ladi. Bemordagi allergik kontakt dermatit sababi bo’lgan allergen bartaraf qilinsa, dermatit tez o’tib ketadi. Vaqt o’tib, allergen takror ta’sir qilsa, yallig’lanish belgilari birinchidan simmetrik qismlarda paydo bo’ladi, keyinchalik tananing boshqa, uzoq qismlarida ҳam paydo bo’lishi mumkin. Ammo eng achinarlisi, bitta moddaga bo’lgan o’ta sezuvchanlik (monovalent sezuvchanlik) vaqtida davolanmasa, takror qaytarilgan (allergen) ta’sirlar oqibatida, asta-sekin boshqa allergenlarga sezuvchanligi ҳam oshib, polivalent sezuvchanlikka, ya’ni ekzema rivojlanishiga olib kelishi mumkin.

Allergen organizmga og’iz, to’g’ri ichak, nafas yoki parenteral (inekstiya) yo’l orqali tushib, idiosinkraziya yoki orttirilgan sezuvchanlik oqibatida, terida va ichki a’zolarda yallig’lanish jarayonini keltirishi toksikodermiya deyiladi. Bunda bemorning aҳvoli og’ir ke-chib, klinik manzara juda boy, terida boshidan simmetrik joylash-gan, tarqoq, o’tkir yallig’langan toshmalar va ichki a’zolarning jaro-ҳat-langani aniqlanadi.
ODDIY KONTAKT DERMATIT KLINIKASI
Odatda oddiy kontakt dermatitga uchragan bemor terida paydo bo’lgan toshmalar sababini (shartsiz ta’sirotni) aniq ko’rsatib beradi va ko’pincha yallig’lanish o’chog’ida achish, og’riq, kamroq qichishishga shikoyat qiladi.

Shartsiz ta’sirotni kuchli va qisqa vaqtli ta’sir oqibatida vujudga keladigan teri yallig’lanishini o’tkir oddiy kontakt dermatit (kuyish) va uzoq vaqt qaytalama kuchsiz ta’sir oqibatidagi teri yallig’lanishi xronik oddiy kontakt dermatit (uzoq vaqt mexanik ishqalanish oqibatida qaloq paydo bo’lishi) deyiladi.

Ko’rilganda, bemor terisida faqatgina tashqi omil ta’sir qilgan joyida, omilning shakli va kattaligiga teng, aniq chegarali o’tkir yallig’langan dog’ kuzatiladi (eritematoz davr). Qizargan teri shishadi va infiltrastiyalashadi, ustida bir yoki bir necha seroz yoki gemorragik suyuqli pufak va pufakchalar paydo bo’lishi mumkin (bullez davri). Tashqi omilning tanaga bo’lgan ta’siri juda kuchli bo’lsa teri nekrozi ҳam uchrashi mumkin (nekrotik davr).

Oddiy kontakt dermatitni keltirgan tashqi ta’sirni bartaraf qilsa, yallig’lanish ancha tez kamayib yo’qoladi. Bemor davolanmasa, pufaklar vaqt o’tib quriydi yoki ko’proq yoriladi va o’rnida paydo bo’lgan eroziyalarga ikkilamchi infekstiya qo’shilishi mumkin. Natijada yiringli ajratmalar paydo bo’lib, bemorda piodermiyalik asoratlar rivojlanib ketishi mumkin.

1.Dermatitis allergica.

2.Impetigo bullosa.

3.Pemphigus vulgaris.

2-jadval
ALLERGIK DERMATITLAR KLINIKASI
Allergik kontakt dermatitning klinik belgilari ҳam teriga shart-li omillar ta’sir qilgan joyida eritematoz dog’, infiltrastiya va ustida pufak va pufakchalar vujudga kelishi bilan xarakterlanadi. Lekin, allergen ta’siridan keyin inkubastion davr o’tishi bilan, terining shikastlangan joyida paydo bo’lgan qizil rangli yallig’langan dog’ chegarasi noaniq bo’lib, ustida seroz bo’shliqli toshmalardan ko’proq pufakchalar aniqlanadi. Keyinchalik qaytalama allergen ta’siri oqibatida, yallig’lanish oldin terining simmetrik qismlariga, keyin boshqa qismlarga ҳam tarqalishi mumkin. Bemor shikoyatida qichish va terining achishi birinchi o’ringa chiqadi. Allergen ta’siri to’xtatilsa, allergodermatit tez yo’qoladi. Davolanmasa allergik dermatitga xos monovalent sensibilizastiya polivalent sensibilizastiyaga o’tib, bemorda ekzema rivojlanadi.

Differenstial tashxisi

1.Dermatitis acuta.

2.Exzema.

3.Toxicodermia.

Allergodermatitning davosi:

1. Allergenni aniqlab bartaraf qilish.

2. Desensibilizastiyalovchi va antigistamin preparatlari.

3. Ҳo’l bog’lamlar, kortikosteroid malҳamlar.
TOKSIKODERMIYa KLINIKASI
Toksikodermiya vujudga kelishi oziq-ovqat maҳsulotlari va ke-yin-gi yillar ko’proq dori-darmonlar bilan bog’lanib qoldi. Dori-darmonlarni, asosan, antibiotik va sulfanilamidlarni bo’lsa-bo’lmasa davolash amaliyotida, ularni bir-biriga bo’lgan munosabatini, terapevtik miqdorini va ta’sirchanligini e’tiborga olmasdan (maҳalliy ishlatish – allergodermatitni) parenteral ishlatish – medikamentoz toksikodermiyaning asosiy sababidir. Toksikodermiya turli boy klinik belgilarga ega bo’lib, chegaralangan (fiksastiyalangan sulfanilamid eritema) yoki ko’proq tarqalgan shaklda teri va shilliq pardalarda uchraydi. Bu kasalliklar farmastevtik va tibbiyot xizmatchilarida ҳam uchrab turadi va kasbga oid dermatit yoki toksikodermiyalar guruҳiga kiradi.

Differenstial tashxisi

1. Eritema exudativum multiforme.

2. Exzema.

3. Pemphigus.

4. Eritema nodosum.

Davolash prinstiplari:

1. Dori-darmonlarni qabul qilishni to’xtatish.

2. Allergenni bartaraf qilish va ko’p suyuqlik qabul qilish.

3. Dezintoksikastion, antigistamin va desensibilizastiyalovchi terapiya.

4. Maҳalliy kortikosteroid malҳamlari.

5. Juda og’ir kechganda kortikosteroid preparatlari ichiladi.

6. Parҳez

EKZEMA ( GO’Sh)

Etiologiya va patogenezi. Ekzemaning kelib chiqishida asab siste-masidagi o’zgarishlar, ҳimoya kuchlar susayishi, gipovitaminoz, auto-intoksikastiya o’rni baland bo’lib, asosan, ekzogen va endogen aller-gen-larga qarshi polivalent sensibilizastiyaning rivojlanishi bo’ladi.

Klinikasi. Klinik kechishiga ko’ra ekzema o’tkir, o’rtacha o’tkir va surunkali ekzema; patogenetik xususiyati, klinik ko’rinishi va etiologik omillariga ko’ra – chin, mikrobli, seboreyalik, professional va bolalar ekzemasi turlariga bo’linadi

ChIN EKZEMA (EXEMA ACUTUM)

Yuqorida keltirgan o’tkir ekzemaga xos klinik ko’rinishi davolash natijasida, kamroq o’z-o’zidan o’zgarib, yallig’lanish jarayoni pasayadi va o’rta o’tkir ekzemaga xos klinik ko’rgazma vujudga keladi. Bu bemorning terisida namlanish yo’q, yangi pufakchalar va tugunchalar toshishining kamayib to’xtashi va kam miqdorda qizargan va shishgan terida ikkilamchi toshmalar bo’lishi kuzatiladi va bemor qichishishning kamayganiga e’tibor qiladi.

Keyinchalik, ko’pincha qo’shimcha etiologik omillarning ta’siri bo’lmasa va bemorning ichki a’zolari funkstional jaroҳatlanmasa, terida surunkali ekzemaga xos yallig’lanish infiltrastiyasi rivojlanib, chegaralangan o’choq zichlashib qalinlashadi va lixenifikastiya ko’rinishida bo’ladi.

Ekzema ҳar doim bir xil kechavermaydi, ba’zan birdaniga o’t-kir-lashib, yangi ko’p miqdorda xilma-xil toshmalar, ko’pincha pufakchalar toshib o’tkir ekzemaning klinik ko’rinishi vujudga keladi. Aniqlansa, bu restidiv ko’proq bemorning o’zi parҳezining buzganligi, dori-darmon qabuli yoki asab sistema va boshqa ichki a’zolar muammolari bilan bog’liq bo’ladi.

VARIKOZ, NUMMULYaR)

Mikrobli ekzema ko’proq yiringli (zamburug’) kasallik bilan uzoq vaqt ҳastalangan bemorda, sensibilizastiya rivojlanishi oqibatida, ikkilamchi kasallik bo’lib paydo bo’ladi va nummulyar, paratravmatik va varikoz turlarga bo’linadi.

SEBOREYaLI EKZEMA (EXEMA SEBORRHOICUM)
Seboreyali ekzema – ko’proq boshning sochli qismi, quloq atrofi, yuz, qo’ltiq osti, ko’krak va boshqa yog’ ajrab turuvchi bezlarni ko’p joylashgan teri qismlarida rivojlanadi. Atrofdagilarni e’tiborini o’ziga jalb qiluvchi, bemorning terisini yaltirab turishi, ko’zga tashlanadi. Klinik ko’rinishida sarg’ish, yog’li, chegaralari aniq ajralib turadigan va bir-biriga qo’shilib ketadigan dog’lar, tugunchalar va po’stloqchalar bo’ladi. Kasallik jinsiy uyg’onish davridan boshlanib, bemorni qattiq qichishish bezovta qiladi. Seboreyali ekzemaning klinik kechishida pufakchalar va namlanish bo’lmaydi.

Ekzematoz terining gistopatologiyasi. Epidermisda spongioz, parakeratoz, akantoz va dermada limfostitar va gistiostitar infiltrat kuzatiladi.

Differenstial tashxisi

1. Dermatitis allergica.

2. Psoriasis exsudativa.

3. Pemphigus.

4. Toxicodermia.

5. Eritema exudativum et multiforme.

Bolada oldin monovalent sensibilizastiya, keyinchalik turli xil surunkali infekstiya o’choqlari, me’da-ichak kasalliklari va ularga qar-shi olib borilgan to’g’ri-noto’g’ri davolar, organizmning immunobiolo-gik kuchlarini pasaytirib polivalent sensibilizastiya rivojlanishiga olib keladi. Kasallik birinchidan bolaning ҳayot sifatini buzib, uning tengdoshlarga qaraganda aqliy va jismoniy zaiflikka keltiradi.

Kasallikning klinik kechishida esa, yuqorida ko’rsatgan kattalarning ekzemasiga xos turli toshmalar bo’lib, bolada chin, mikrobli va seboreyali ekzemaning belgilari namoyon bo’lishi mumkin. Bolalarda tezda ikkilamchi infekstiya rivojlanib, limfatik tugunlar kattalashadi va keyinchalik klinik ko’rinishi diffuz neyrodermitga (atopik dermatit) aylanishi mumkin.

Davosi.

2. Allergensiz, kam tuzlik va kam suyuqlik parҳez.

3. Yallig’lanishga qarshi davo (antigistamin va desensibilizastiyalovchi preparatlar)

4. Trankvilizator va sedativ preparatlar.

5. Ichki a’zolardagi kasalliklarni aniqlab, ularni davolash.

6. Qisqa vaqtga kortikosteroid preparatlari.

7. Maҳalliy davo ҳar bir bemordagi kasallikning turi va klinik kechishiga qarab, uni

qizarish va shish paydo bo’ladi.

Bemorda oldin monomorf, keyinchalik polimorf sensibilizastiya aniqlanishi mumkin.

Professional ekzema va dermatitlar klinik kechishi, yuqorida keltirilgan dermatit va ekzemalardan deyarli farq qilmaydi. Faqat boshlanish davrlarida professoinal ekzema engilroq davolanadi va ko’proq tananing ochiq qismlarini jaroҳatlab, chegaralangan bo’lib, ekzematoz quduqchalar bilan namlanish juda kam bo’lishi mumkin.

Professional kasallanish korxonaning javobgarligi bilan bog’liq bo’lgani uchun, professional kasallikni aniqlab, yakuniy diagnoz qo’yish uchun, shifokor bemorga tibbiy yordam berib, uni mutaxassislashtirilgan tashkilotga yuborishi zarur. O’zbekistonda bu Sanitariya, Gigiena va Professional Kasalliklar Ilmiy Tekshirish Instituti Klinikasi Kasallik ishga chiqqanda rivojlanib qaytarilishiga, yaqin-uzoq-qa komandirovka va ta’tilga ketganda tuzalganiga, bo’lgan bemorni ko’rsatuvi, professional omillarning o’rni borligini o’ylashga va keyinchalik, bemor terisida o’tkaziladigan sinab ko’ruvchi test orqali allergenni aniqlash diagnoz qo’yish uchun asos bo’ladi.

Ish uchun zarur:

1. 
   Savollar va vaziyatli masalalar to’plami aloҳida qog’ozlarda.
   
2. 
   Guruҳdagi talabalar soni bo’yicha jerebevka uchun raqamlar
   
3. 
   Toza qog’ozlar, ruchkalar.
   

1. 
   Ҳamma talabalar kur’a bo’yicha 3 guruҳga bo’linadi.
   
2. 
   Ҳar bitta guruҳ aloҳida stolga o’tiradi va toza qog’oz bilan ruchkani tayyorlaydi.
   
3. 
   Qog’ozda sana, guruҳning raqami, fakultet, talabalarning F.I. ko’rsatiladi (o’yinning nomi).
   
4. 
   Ҳar bitta guruҳning ishtirokchisi konvertdan savol oladi.
   
5. 
   Talabalar o’z vazifasini qog’ozga yozadi.
   
6. 
   Bu qog’oz aylana bo’yicha beriladi.
   
7. 
   Ҳar bitta talaba o’zini javobini yozib qog’ozni boshqasiga beradi.
   
8. 
   Ҳar bitta talabaning javobiga 3 daqiqa beriladi.
   
9. 
   Vaqt tugagach qog’oz o’qituvchiga topshiriladi.
   
10. 
    Ҳamma ishtirokchilar natijalarni muҳokama qilib eng to’g’risini tanlab, unga maksimall ball qo’yishadi.
    
11. 
    Muҳokamaga 15 daqiqa beriladi.
    
12. 
    Talabalar javoblari uchun ballni mashg’ulotni nazariy qismining reytingiga asoslanib olishadi.
    
13. 
    Talabaning olgan balli mashg’ulot uchun baҳoda ҳisobga olinadi.
    
14. 
    Talabalarning ishi o’qituvchida qoladi.
    
15. 
    Javoblarning analizi o’tkaziladi.
    

Nazorat savollari :

Dermatitlarni tasnifi

Ekzemani tasnifi

Toksikodermiyani tasnifi

Dermatitlarni klinikasi

Ekzemani klinikasi

Toksikodermiyani klinikasi

Professional ekzemani klinikasi

Oldini olish choralari

seroz suyukli pufak bor.

3.1.. Grafikli organayzer

Qadamlar:

1. tuzish qoidasi bilan tanishadilar.

2 Bir qator muammolarni tasvirlash va uni echish imkonini beradi. Tizimli fikrlash, tuzilmaga keltirish, taҳlil qilish ko’nikmalarini rivojlantiradi

Muammo Bilan tanishadilar. Aloҳida/kichik guruҳlarda yuqori “suyagida” kichik muammoni ifodalaydi, pastda esa, ushbu kichik muammolar mavjudligini tasdiqlovchi dalillar yoziladi

Kichik guruҳlarga birlashadilar, taqqoslaydilar, o’zlarining chizmlarini to’ldiradilar. Umumiy chizmaga keltiradilar.

Klaster-(tutam, bog’lam)-axborot xaritasini tuzish yo’li- barcha tuzilmaning moҳiyatini markazlashtirish va aniqlash uchun qandaydir biror asosiy omil atrofida g’oyalarni yig’ish.

Bilimlarni faollashtirishni tezlashtiradi, fikrlash jarayoniga mavzu bo’yicha yangi o’zaro bog’lanishli tasavvurlarni erkin va ochiq jalb qilishga yordam beradi.

1 kadam -talabalar muammo bilan tanishadilar .

2 ezuv taxtasi yoki katta qog’oz varag’ining o’rtasiga asosiy so’z yoki 1-2 so’zdan iborat bo’lgan mavzu nomi yoziladi.Enida mavzu bilan bog’liq so’z va takliflar kichik doirachalar “yo’ldoshlar” yozib qo’shiladi. Ularni “asosiy” so’z bilan chiziqlar yordamida birlashtiriladi. Bu “yo’ldoshlarda” “kichik yo’ldoshlar” bo’lishi mumkin. Yozuv ajratilgan vaqt davomida yoki g’oyalar tugagunicha davom etadi muxokama uchun klaster bilan almashish adi

. Aqlingizga nima kelsa, barchasini yozing. G’oyalari sifatini muҳokama qilmang faqat ularni yozing.

2. Xatni to’xtatadigan imlo xatolariga va boshqa omillarga e’tibor bermang.

3. Ajratilgan vaqt tugaguncha yozishni to’xtatmang. Agarda aqlingizda g’oyalar kelishi birdan to’xtasa, u ҳolda qachonki yangi g’oyalar kelmaguncha qog’ozga rasm chizib turing.

Ushbu usul mashgulot davomida xamkorlikda ishlash va xar bir talabaning faol katnashishini ko’zda tutadi, o’qituvchi butun gurux bilan ishlaydi.

O’qituvchi g’oyani aniqlashda xalaqit beradigan xech qanday tanbex va nojo’ya gaplarni ishlatmasligi kerak . Fikrlash qobiliyatiga ta’sir qilmaslik kerak. Xar xil g’oyalarni kombinastiyasini qo’llash kerak.

Ushbu usul talaba nutqi, fikrlash qobiliyatini rivojlantiradi va talabada mustaqil fikrlash, muloҳaza yuritishni shakllantiradi.

Xar bir gurux boshqa guruxlarni baxolaydi. Xar bir talab bo’yicha tulik bajarilsa – 15 ball

Gurux №	Tushunarli va aniq javob (5)	Ko’rgazma-lilik (5)	Reglamentga amal qilish (2,5)	Gurux faolligi (2,5)	Jami ball
1.
2.

Baxolash mezoni:

Maksimal ball 15	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
100%-86%	85%-73%	70-56%	53%-46%	43% va undan kam

3.2.Vaziyatli masalalar

1.Be’mor 40 eshda. Uzok vakt tovon epidermofitiyasi bilan kasallangan, yod preparatlarini ko’llagandan so’ng butun tanasiga mayda toshmalar toshgan.

Yod preparatini ishlatmagandan keyin asta sekin toshmalar so’rilgan.

2.Poliklinikaga 14 yashar qiz chap qo’lida pufakli toshmalar paydo bo’lishiga shikoyat qilib bordi. Be’mor dazmollaganda qo’li dazmolga tegib ketgan. Chap qo’lida uchburchak, aniq chegarali, o’tkir yallig’langan dog’ kuzatiladi, ustida

Testlar
1. Ekzemaning suvlanish bosqichida maxalliy davoda qo’llaniladi:

A. namlash usuli*

B. sepmalar

V. krem

D. chayqatma

2. Ekzema uchun xos belgilar:

A. xammasi to’g’ri*

B. toshmalarning polimorfizmi

V. tez-tez qaytalanib kechish

G. ba’zida sababsiz qo’zg’alanishi

D. asab tizimini o’zgarishi va alergik xolat

A. oddiy (artifistial. dermatit)*

B. allergik dermatit*

V. toksikodermiya*

G. melanodermiya

D. dermatomiozit

E. ekssudativ dermatit

4. Oddiy kontaktli dermatitning klinik manzarasi tasirlovchining qanday xususiyatlariga bog’lik bo’ladi:

A. tasirotning kuchliligi va qonstentrastiyasiga*

B. tasir etish vaqtiga*

V. tasirotning tasir etish maydoniga*

G. tasirotning allergenlik xususiyatiga

0. 
   4.Amaliy kismi
   

-og’zaki

-vaziyatli masala

-o’zlashtirilgan amaliy ko’nikmalarni namoyish etish

Grafikli organayzerlar
5.1.Talabalar bilimi, ko’nikma va maxoratini baҳolashda qo’llaniladigan nazorat mezonlari

№	Baxo	a’lo	yaxshi	urta	konikarsiz	yomon
	O’zlashtirish % ҳisobida	100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
1	Nazariy kism	20-19 ball	18-17 ball	16-15 ball	14-13 ball	12 ball
2	Analitik kism: organayzer	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
3	Test	15-14 ball	13-12 ball	11-10 ball	9-8 ball	7-6ball
4	Amaliy kism	40-34,4-ball	34-28,4ball	28-22ball	21,6-14,8 ball	14,4 ball
5	Nazorat savollari	10-7,9	7,75-5,6	5,5-4,25	4,1-2,5	2,4 ball

Talabaga kuyiladigan baxoni 10% TMI baxosi tashkil etadi.

TMI referat , prezentstiya, eki biletlarga, savollarga ezma ravishda javob berishi bilan olinadi.

Joriy nazoratni baҳolash mezoni

№	O’zlashtirish % va balda	Baҳo	Talabaning bilish darajasi
1.	96-100	A’lo”5”	- ҳulosa va qaror qabul qila biladi - ijodiy fikrlay oladi - mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushunadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
2.	91-95		- ijodiy fikrlay oladi - mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushunadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
3.	86-90		- mustaqil mushoqada yurita oladi - amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik va ijodiy yondasha oladi - vaziyatli masalalarni to’liq asoslangan javob bilan to’g’ri echa biladi - savolni moҳiyatini tushinadi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
4.	81-85	Yaxshi”4”	- amalda qo’llay oladi - interaktiv o’yinlar o’tkazishda yuqori faollik ko’rsatadi - vaziyatli masalalarni echa biladi, lekin javobini asoslay olmaydi - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
5.	76-80		- interaktiv o’yinlar o’tkazishda faollik ko’rsatadi - vaziyatli masalalarni echa biladi, lekin javobni isboti to’liq emas - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
6.	71-75		- vaziyatli masalalarni to’g’ri echa biladi, lekin javobni isboti to’liq emas - savolni moҳiyatini tushuna biladi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - aniq tasavvurga ega
7.	66-70	qoniqarli”3”	- savolni moҳiyatini tushuna biladi - vaziyatli masalalarni to’g’ri echa biladi, lekin javobini isbotlay olmaydi - biladi, ishonch bilan aytib beradi - mavzuni aloҳida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega
8.	61-65		- vaziyatli masalalarni echimida xatoliklarga yo’l qo’yadi - biladi, ishonch bilan aytib bera olmaydi - mavzuning aloҳida savollari yuzasidan aniq tasavvurga ega
9.	55-60		- biladi, ishonch bilan aytib bera olmaydi - qisman tasavvurga ega
10.	54 va undan past	qoniqarsiz”2”	- ҳech qanday tasavvurga ega emas - bilmaydi

Talabaga kuyiladigan baxoni 10% TMI baxosi tashkil etadi.

TMI referat , prezentstiya, eki biletlarga, savollarga ezma ravishda javob berishi bilan olinadi.
6 Nazorat uchun savollar

1. dermatitlar, toksikodermiyalar, ekzema, professional ekzema va professional dermatitlar kasalliklarining etiologiyasi va patogenezi

2. kasalliklarini klinik kurinishi

3. kasallliklarni davolash asoslari va tashxis kuyish asoslari

5. professional ekzema, va professional dermatitlarni profilaktikasi
Baxolash mezoni:

100%-86%	85%-71%	70-55%	54%-37%	36% va undan kam
10-7,9-a’lo	7,75-5,6-yaxshi	5,5-4,25-urta	4,1-2,5-konikarsiz	2,4 va undan kam-yomon

7. Adabietlar

Asosiy

1 Arifov S.S., Eshbaev E.X. Teri-tanosil kasalliklar. T.,1997

2 Vaisov A.Sh. Teri-tanosil kasalliklari. T., 2004

3 Vladimirov V.V., Zudin V.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. 4Atlas. Uchebnoe posobie dlya studentov med. VUZov.

5 Skripkin Yu.K. Kojnыe i venericheskie bolezni. Uchebnik dlya medistinskix institutov. M.,1979., 1980,

6 Skripkin Yu.K. Rukovodstvo po kojnыm i venericheskim boleznyam. M.Medistina, 1995.

7 Pavlov S.T., Shaposhnikov O.K.. Samstov V.I., Ilin I.I. Kojnыe i venericheskie bolezni. L 1989g

8 Shadiev X.K., Axmedov. Teri-tanosil kasalliklar.,T.1993.

9 Karimov A.M. Ter iva tanosil kasalliklari 1995 y

10 Kapkaev R.A. « Spravochnik dermatoveenrologa» 1997g.

1) www tma uz

2)www .mediashhera aha.ru // dermatol// derm –mn htm

3)www . matrix ucdavis edu // DOJ . htm l

4)www.c.c. emory .edu //WHCL// medveb. Dermatology .html/

5)www I . Mosbycom // Mosbi // Periodicals // medicals // CPDM // dm / html

6)www. Skindex . com .

7)www amaassu/org//journals // standing // derm // dermhome .htm