|
2015-yil 30 yanvar kuni viloyat hokimligining katta majlislar zalida 2014 yilda viloyatni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlantirish yakunlari va 2015 yilga mo‘ljallangan iqtisodiy dasturning eng muhim ustuvor vazifalariga bag‘ishlangan viloyat hokiminingyilliktahliliyma’ruzasi
2014 yil mamlakatimiz ijtimoiy-iqtisodiy hayotida juda katta ijobiy o’zgarishlar yili bo’lib, tarix zarvaroqlarida munosib muhrlandi. Viloyat - maʼmuriy-hududiy birlik. Oʻrta asrlardan maʼlum. Sharqning ayrim mamlakatlari (Afgʻoniston, Turkiya va boshqa), shuningdek Oʻrta Osiyo xonliklari viloyatlarga boʻlingan. 1924-yil shoʻrolar oʻtkazgan milliy-davlat chegaralanishi arafasida Turkiston ASSR 6 V. Dunyodagi eng nufuzli halqaro tashkilotlar Muhtaram Prezidentimiz Islom Abdug’anievich Karimov rahnomoliklarida mamlakatimizda amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlarning natijalari yuqori baholanib, dunyo hamjamiyatida munosib o’rin egallayotganligi va iqtisodiyotni raqobatbardoshligi yildan-yilga mustahkamlanayotganligini e’tirof etmoqdalar.
Bugungi yig’ilishimizning kun tartibiga kiritilgan bir qator ustuvor vazifalar ijrosini nafaqat tanqidiy tahlilini, balki 2015 yilda iqtisodiy dasturni amalga oshirishning ustuvor vazifalarini muvaffaqiyatli amalga oshirish bo’yicha aniq chora-tadbirlar ishlab chiqishni talab etadi. Shuningdek, birinchi chorakda barcha sohalarda ishlarni jadal davom ettirish uchun mustahkam poydevorni ta’minlash bo’yicha rejalarimizni belgilab olamiz.
Muhtaram Prezidentimiz Islom Abdug’anievich Karimov tomonlaridan Vazirlar Mahkamasining majlisida “O’tgan yil yakunlarini sarhisob qilar ekanmiz, birinchi navbatda, iqtisodiyotimiz va uning etakchi tarmoqlarini rivojlantirish borasida barqaror yuqori o’sish sur’atlariga erishildi” deb ta’kidladilar.
O’tgan yilda viloyatning yalpi hududiy mahsuloti 8,4 foizga, sanoat mahsuloti ishlab chiqarish hajmi 10,2 foizga, shu jumladan, iste’mol tovarlari ishlab chiqarish 7,0 foizga, qishloq xo’jaligi mahsulotlari 6,7 foizga, chakana tovar aylanmasi 13,3 foizga va xizmatlar ko’rsatish 19,2 foizga o’sdi.Mahsulot - iqtisodiy faoliyatning ashyolar va xizmatlarda mujassam etilgan natijasi. Uning moddiy-buyum shakli moddiy M. koʻrinishiga ega. Maʼnaviyat sohasida gʻoya, ixtiro va kashfiyotlar, yangi texnologiyalar, i.t. Ishlab chiqarish, moddiy ishlab chiqarish - jamiyatning yashashi va taraqqiy etishi uchun zarur boʻlgan moddiy boyliklar (turli iqti-sodiy mahsulotlar)ni yaratish jarayo-ni; ishlab chiqarish omillarini isteʼ-mol va investitsiyalar uchun moʻljallangan tovarlar va xizmatlarga aylantirish. I.ch.
Aholi jon boshiga yalpi hududiy mahsulot hajmi 2,8 mln. so’mni tashkil etib, o’tgan 2013 yilga nisbatan 107 foizga oshdi.
Farg’ona viloyati mahalliy byudjetining daromadlari 2014 yilda 2008 yilga nisbatan 3,5 martaga, harajatlar esa 3,3 martaga ortdi. Soliq va majburiy to’lovlardan mahalliy byudjetga tushgan mablag’lar 2008 yilda 451 mlrd. so’mni tashkil qilgan bo’lsa, 2014 yilda 1506 mlrd. so’mga etib 3,4 martaga oshdi va mahalliy byudjetga qoladigan qismi 3,1 barobarga ko’paydi.
Mahalliy byudjet harajatlari jami 1822 mlrd. so’mni tashkil etib, ushbu mablag’larning 80 foizi yoki 1460 mlrd. so’mi ijtimoiy soha va aholini ijtimoiy qo’llab-quvvatlash harajatlari hissasiga to’g’ri keldi.Aholi - Yer yuzida yoki uning muayyan hududi, qitʼa, mamlakat, tuman, shaharida istiqomat qiluvchi odam (inson) lar majmui. Aholini tadqiq etish bilan maxsus fan - Demografiya shugʻullanadi.aholi oʻrtasida sodir boʻlayotgan jarayonlar biologik, geografik, ijtimoiy-iqtisodiy omillar taʼsirining natijasidir.
Ishbilarmonlik muhitini yanada yaxshilash va tadbirkorlik faoliyati yo’lidagi ma’muriy to’siqlarni qisqartirish chora-tadbirlarini amalga oshirish hisobiga yil boshidan buyon 2,5 mingta yangi kichik biznes va 6,3 mingta xususiy tadbirkorlik sub’ektlari tashkil etildi. 14 mingga yaqin tadbirkorlik sub’ektlarigatijorat banklari tomonidan 600,6 mlrd.so’mlik kredit mablag’lari, 702 ta sub’ektlarga er uchastkalari ajratildi, 842 ta sub’ektlar elektr ta’minotiga, 76 ta sub’ektlar gaz tarmoqlariga va 511 ta sub’ektlar ichimlik suvi tarmoqlariga ulanishiga amaliy yordam ko’rsatildi.
Natijada, kichik biznes sub’ektlarining sanoat mahsulotlari ishlab chiqarish hajmidagi ulushi 21 foizdan 28 foizga o’sdi va ushbu sektorning viloyat yalpi hududiy mahsulotidagi ulushini 61,1 foizdan 62,1 foizgacha ko’payshiga sharoit yaratdi. Ular tomonidan yaratilgan yangi ish o’rinlari soni
69 mingdan ortib, bandlikdagi ulushi 78 foizga etdi.
Viloyatda iqtisodiyotida muhim va rivojlanishi ustuvor sohasi sifatida aholiga xizmat ko’rsatish va servisni tashkil etishga alohida e’tibor qaratilmoqda.
Bunda xizmat ko’rsatish va servis ob’ektlarini zamonaviy arxitektura talablariga mos bo’lgan namunaviy loyihalar asosida guzar, ayollar go’zallik va sog’lomlashtirish uylari, sartaroshxona, poyafzal va maishiy texnika ta’mirlash ustaxonalari hamda boshqa zamonaviy xizmat turlari bo’yicha qurilish ishlari amalga oshirilmoqda.
Ushbu ob’ektlar uchun zarur er maydoni va binolarni ajratilishi, ularni qurish va jihozlash, moliyalashtirish, foydalanishga topshirish muddatlari va mas’ullarni aniq belgilanishi sohani rivojiga asos bo’ldi.
Birgina 2013-2014 yillarda 4854 ta xizmat ko’rsatish shahobchalari tashkil etilib, foydalanishga topshirildi. Buning hisobiga 15 minga yaqin yangi ish o’rinlari yaratildi.
Alohida e’tibor “Ayollar go’zallik va sog’lomlashtirish uylari”ni tashkil etilishiga qaratilib, bugungi kunda ularning soni 70 tadan ortdi. Shunday barcha sharoitlarga ega Oltiariq tumanidagi “Sog’lom ayol markazi” 8 ta yo’nalishda (salon, sog’lomlashtirish maslaxatxonasi, fitnes, ayollar uchun sauna, fitobar, kasbga o’qitish, biznes inkubator hamda ayollarga yuridik xizmatlar ko’rsatish) bir kunda 100 nafardan ortiq xotin-qizlarga xizmatlar ko’rsatmoqda. Huddi shunday “Ayollar guzallik va sog’lomlashtirish uylari” Beshariq, O’zbekiston, Buvayda, Farg’ona, So’x, Yozyovon va boshqa tumanlarda ham samarali faoliyat ko’rsatmoqda.
Natijada, viloyat yalpi hududiy mahsulot tarkibida xizmatlarning ulushi 46,0 foizdan 48 foizga ko’paydi.
Aholining turmush darajasi va sifatini oshirish, ijtimoiy soha muassasalarining moddiy-texnika bazasini mustahkamlash va faoliyatini samaradorligini oshirish bo’yicha “Sog’lom bola yili” Davlat dasturi tadbirlarini faol ijrosini ta’minlash chora-tadbirlari ko’rildi.
Davlat dasturi doirasida joriy yilda barcha manbalar hisobidan 687 mlrd.so’m, 43 mln AQSh dollari va 305 ming evro, sarflanishi belgilangan yillik mablag’larning 110 foizi miqdorida mablag’lar o’zlashtirildi.Dastur - 1) biron-bir faoliyat, ishning mazmuni va rejasi; 2) siyosiy partiyalar, tashkilotlar, alohida arboblar faoliyatining asosiy qoidalari va maqsadlari bayoni; 3) oʻquv fani mazmunining qisqacha izohi; 4) teatr, konsertlar va b. Dollar (ing . dollar, nem. "Taler" soʻzidan) - 1) Amerika Qoʻshma Shtatlari pul birligi. 1786 y.dan muomalaga (kumush D.) kiritilgan. 1 D. = 100 sent. Xalqaro ifodasi USD. AQSH D. xalqaro hisob-kitoblarda keng qoʻllaniladi.
Joriy yilda yangi ish o’rinlarini tashkil etish va aholi bandligini ta’minlash dasturining ijrosini muhim ustuvor vazifa sifatida o’zimizga belgilab olganmiz. Tizimli chora-tadbirlarni amalga oshirish natijasida 2014 yilda 93 ming yaqin yangi ish o’rinlarini tashkil etish ta’minlandi, ulardan 69 mingtadan ortig’i yoki 71 foizi qishloq joylarda tashkil etildi.
Hududiy mehnat bozoridagi vaziyat barqaror saqlanib, band aholi soni 1mln. 462 ming nafarga etib (mehnatqilish qobiliyatiga ega 2 mln. 4 ming nafar kishiga nisbatan 73),ishsizlik darajasi 5,0foizgachapasaydi.
Amalga oshirilgan ishlar natijasida 2013-2014 o’quv yilida 60 ming 903 nafar bitiruvchilarning 60 ming nafarini bandligi ta’minlandi. Ularning 1554 nafari oliy ta’lim muasssasalariga o’qishga kirdilar.
Alohida ta’kidlab o’tmoqchiman, tijorat banklari tomonidan bitiruvchilarga 25,7 mlrd. so’m miqdorida yoki o’tgan yilga nisbatan 1,5 karra ko’p imtiyozli kreditlar ajratilib, 7 mingdan ortiq bitiruvchilarni o’z tadbirkorlik faoliyatini boshlashlariga ko’maklashildi.
Bugun o’zimizda ishlab chiqarilayotgan oziq-ovqat iste’mol tovarlari hajmlari va assortimentini 120 foizga o’sishi hisobiga o’tgan yilning mos davriga nisbatan importdan olinayotgan oziq-ovqat tovarlar hajmini sezilarli darajada kamayishi ta’minlandi.
Viloyatda eksportga mo’ljallangan mahsulotlar ishlab chiqarishni kengaytirish, hajmlari va mahsulotlar nomenklaturasini ko’paytirish va yangi bozorlarni o’zlashtirish bo’yicha ko’rilgan qator chora-tadbirlar hamda eng muhimi kichik biznes sub’ektlariga eksport qilishlari uchun qulay sharoitlarni yaratilishi va ularni qo’llab-quvvatlanishi hisobiga amalga oshirilgan eksport hajmi 459 mln. dollarga etdi.
Hududiy tasarrufdagi korxonalar tomonidan 165 mln. dollarga teng eksport amalga oshirilib, o’tgan yilning mos davriga nisbatan qariyb 2 marta o’sishga erishildi.
Viloyatda 2015 yil 1 yanvar holatiga jami ro’yxatdan o’tgan horijiy investitsiyali korxonalar soni 16 taga ortib, jami 131 tani, ular tomonidan ishlab chiqarilgan mahsulotlar hajmi 1,1 trillion so’mni, o’sish ko’rsatkichi 119,1 foizni tashkil etdi.
Oxirgi 7 yil davomida viloyatga jalb etilgan investitsiyalar hajmi 8,6 trln. so’mdan oshdi. Birgina 2014 yilda bu ko’rsatkich qariyb 2 trln. so’mni tashkil etgani ayniqsa e’tiborlidir.
2008 yilga nisbatan o’zlashtirilgan investitsiyalar hajmi 4,2 barobarga, shu jumladan uning tarkibida markazlashgan investitsiyalar hajmi 5 barobarga, tijorat banklari kreditlari 12,7 barobarga, chet el investitsiyasi 1,8 barobarga ortgan.
Jalb etilgan investitsiyalarning qariyb yarmi sanoatni modernizatsiya qilish, yangi texnologiyalarni joriy etishga sarflandi.
“Farg’ona viloyatini ijtimoiy iqtisodiy rivojlantirish dasturi” doirasida 154,4 mln. dollar miqdorida investitsiyalar o’zlashtirilib, 550 ta ishlab chiqarish loyihalari foydalanishga topshirildi. Natijada 12 ming ta ish o’rinlari yaratildi va shu loyihalar doirasida 262 mlrd. so’mlik sanoat mahsulotlari ishlab chiqarildi.
Viloyatda engil sanoat mahsulotlari ishlab chiqaruvchi korxonalar soni va ishlab chiqarish hajmlarining yuqoriligi bilan respublikada etakchi o’rinlarda turadi.
Mustaqillik yillarida ushbu tarmoqqa 500 mln AQSh dollaridan ziyod xorijiy sarmoyalar jalb etildi. Xususan, Qo’qon shahridagi “Indorama Qo’qon tekstil” O’zbekiston –Singapur qo’shma korxonasida 2010-2014 yillar davomida kalava ip ishlab chiqarishni kengaytirish ishlariga 100 mln.dollarga yaqin investitsiyalar o’zlashtirilishi hisobiga yiliga 16,5 ming tonna kalava ip ishlab chiqarish quvvatlari ishga tushirildi, 1000 ga yaqin yangi ish o’rinlari yaratildi.
Shuningdek, 2014 yilda Marg’ilon shahridagi “Ekspo Kollor Printeks” qo’shma korxonasi, Farg’ona shahridagi “Turon tekstil”, Uchko’prik tumanidagi “Xumo to’qimachi”, Rishton tumanidagi “Rishton to’qimachi”, Oltiariq tumanidagi “Xamza Ekspo art tekstil” korxonalari yangidan qurilib, 20 ming tonna paxta tolasini qayta ishlash quvvatlari foydalanishga topshirildi.
Bundan tashqari, Quva tumanida “Quva tekstil” mas’uliyati cheklangan jamiyat, Dang’ara tumanidagi “Musavvarteks” qo’shma korxona, Bag’dod tumanidagi “Fergana spinning” qo’shma korxonalarida modernizatsiya va kengaytirish ishlari amalga oshirildi.
Amalga oshirilgan ana shunday ishlar tufayli viloyatda birgina 2014 yilda engil sanoat korxonalari tomonidan 86 ming tonna paxta tola qayta ishlandi. Bu esa viloyatda etishtirilayotgan paxta tolasini qayta ishlash hajmi 2008 yildagi 45 foizdan 2014 yil yakuni bilan 100 foizga etganini, hech shubhasiz, jiddiy o’sish sifatida baholash o’rinlidir.
Shuningdek, o’tgan yillar mobaynida viloyat yalpi sanoat mahsuloti hajmida engil sanoatning ulushi 2,5 barobarga oshib, 26 foizga etdi, kalava ipdan tayyor mahsulotlar ishlab chiqarish 4 martaga ortdi.
Mahalliylashtirilgan mahsulot ishlab chiqarish hajmlarining hisoblab chiqilgan eksportning o’rnini bosish samarasi 17,2 mln. AQSh dollarini tashkil etdi, mahalliylashtirish dasturi doirasidagi 20 ta korxonalar tomonidan hisobot davrida 43,3 mlrd. so’mlik mahsulotlar ishlab chiqarildi. Natijada mazkur korxonalarga 2,1 mlrd.so’mlik soliq imtiyozlari qo’llanildi.
O’tgan davr mobaynida hududiy iqtisodiyot tarkibida etakchi o’rin egallab kelayotgan agrar-sektorning deyarli barcha tarmoqlarida ulkan yutuq va natijalar qo’lga kiritildi. Hozirgi vaqtda fermerlik harakati o’z tarkibida 8590 ta fermer xo’jaliklarini birlashtirmoqda va viloyatda sug’oriladigan erlarning asosiy qismida etishtiriladigan qishloq xo’jaligi mahsulotlarining hajmi aynan ularning hissasiga to’g’ri kelmoqda.
Fermerlik harakatini isloh qilish bo’yicha amalga oshirilgan ishlar, qishloq xo’jaligida olib borilgan iqtisodiy islohotlar natijasida keyingi yillarda viloyatda paxta, g’alla, pilla va boshqa qishloq xo’jalik mahsulotlarini etishtirish rejasi ortig’i bilan bajarilganligida yaqqol namoyon bo’lmoqda.Harakat - borliqnint ajralmas xususiyati boʻlgan oʻzgaruvchanlikni (q. Barqarorlik va oʻzgaruvchanlik) ifodalovchi falsafiy kategoriya. H. tushunchasi imkoniyatlarning voqelikka aylanishini, roʻy berayotgan hodisalarni, olamning betoʻxtov yangilanib borishini aks ettiradi.
Vazirlar Mahkamasining qarori bilan viloyatda tuproq unumdorligi past, suv ta’minoti og’ir va kam rentabelli bo’lgan Buvayda, O’zbekiston va Farg’ona tumanlarida paxta hamda g’alla maydonlari 16,4 ming gektarga qisqartirilishi hisobiga sabzavot, kartoshka va boshqa turdagi qishloq xo’jaligi mahsulotlari etishtiriladigan er maydonlari 1,6 barobarga ko’paydi.
Buning hisobiga 2008 yilga nisbatan viloyatda meva-sabzavot, kartoshka, poliz mahsulotlari etishtirish hajmlari salkam 2 barobarga ko’payib, viloyat aholisining ehtiyojlarini to’liq qondirish bilan bir qatorda, yiliga o’rtacha 300 ming tonna meva-sabzavot va uzum dunyoning 19 ta davlatlariga eksport qilinmoqda.
Shuningdek, oxirgi yillarda 700 gektardan ortiq maydonlarida zamonaviy intensiv bog’lar tashkil etildi. Intensiv bog’larni tashkil etish uchun Turkiya, Polsha, Serbiya davlatlaridan noyob meva ko’chatlari keltirilib, bugungi kunda hosilga kirgan bog’larda yiliga o’rtacha 250 tsentnerdan hosil olinayotganligi agrar sohadagi islohotlarimizning ijobiy natijasidir. Misol uchun, “Boxodirxon yangiariq bog’i” fermer xo’jaligi 5 ga intensiv usulda olma bog’i yaratilib, “Mirzarsul bog’i” fermer xo’jaligi 11 ga intensiv usulda olma va nok bog’ini yaratilib, nixollar xosilga kira boshladi.
Yana bir muhim yo’nalish sifatida etishtirilgan meva-sabzavotni saqlash borasida zamonaviy sig’imlarni ko’paytirishga qaratildi. O’tgan davr mobaynidat 30 ming tonnadan ortiq qishloq xo’jaligi mahsulotlarini saqlashga mo’ljallangan sovutish sig’imlar ishga tushirilib, ularning umumiy hajmi 45 ming tonnadan ortdi. Misol uchun, “Mamatqul xojiobod” fermer xo’jaligi 1000 tn va “Roxatoy” fermer xo’jaligi 500 tnlik suvutgichlarni ishga tushirib, meva-sabzavot mahsulotlari zahirasini yaratdilar.
Bu o’z navbatida aholini qish-bahor mavsumida qishloq xo’jaligi mahsulotlari bilan uzluksiz va barqaror narxlarda ta’minlashga xizmat qilmoqda.
Qishloq xo’jaligida hosildorlikni oshirish maqsadida sug’oriladigan erlarini meliorativ jihatdan yaxshilash uchun markazlashtirilgan kapital qo’yilmalar hisobidan 110,1 mlrd.so’m mablag’ yo’naltirildi. Ajratilgan mablag’lar doirasida 2008-2014 yillarda 125,1 ming km kollektor drenaj tarmoqlari qurilgan va rekonstruktsiya qilingan, 10,5 ming km. ta’mirlash va tiklash ishlari amalga oshirildi.
Ushbu tadbirlarning bajarilishi natijasida jami 247 ming 400 gektar sug’oriladigan maydonlarning 110 ming gektari, yoki qariyb 45 foizining meliorativ holati yaxshilandi.
Misol uchun, Osiyo taraqqiyot banki tomonidan “Suv resurslarini boshqarish” Farg’ona va Zarafshon vodiysida 60 ming gektar erlarni meliorativ holatini yaxshilash loyihasiga 2011 - 2014 yillar mobaynida 18,2 mln.Vodiy - relefning uzunasiga choʻzilgan botiq shakli. Hosil boʻlishiga koʻra erozion va tektonik V. boʻladi. V.larning dastlabki shakli, asosan eroziya natijasida, vaqtincha oqar suvlar hosil qilgan jarliklardir. dollar va 43,9 mlrd.so’m, Halqaro rivojlantirish uyushmasi tomonidan “Farg’ona vodiysida suv resurslarini boshqarish (Faza-1)” 48 ming gektar erlarni meliorativ holatini yaxshilash loyihasiga 2011 - 2014 yillar mobaynida 29,8 mln.dollar va 39,2 mlrd.so’m mablag’lar o’zlashtirildi.
Ana shunday amaliy ishlar natijasida keyingi etti yil ichida paxta hosildorligi 23,6 tsentnerdan 28,0 tsentnerga, g’alla hosildorligi 56,5 tsentnerdan 60,4 tsentnerga oshishiga erishildi.
Bu yil viloyatimiz Paxtakorlari mavsumni noqulay va murakkab kelishiga qaramasdan, birinchi navbatda ko’p yillar davomida to’plangan tajriba va zamonaviy agrotexnikani samarali qo’llashlari va boshqa turli muammolarni bartaraf etishlari, eng muhimi dehqon-fermerlarimizning fidokorona mehnati evaziga 280 ming tonnadan ziyod ulkan xirmon bunyod etib, katta mehnat g’alabasiga erishdilar.
Viloyatimiz iqtisodiyotini rivojlantirishda e’tibor qaratilishi muhim bo’lgan vazifalardan yana biri - infratuzilmani yaratish, yo’l-transport va muhandislik-kommunikatsiya qurilishini rivojlantirishdan iborat.
Viloyatda 2014 yilda 431 ta qishloq ko’chalaridagi 163,8 km. ichki yo’llar va 6 ta chegaradosh tumanlarning 64 ta ko’chalaridagi 42,2 km. ichki yo’llar hamda 14,5 km. umumfoydalanuvdagi avtomobil yo’llari rekonstruktsiya qilindi.
Shuningdek, Respublika yo’l jamg’armasi mablag’lari hisobidan 28,9 km.Respublika (lot. respublica, res - ish va publicus - ijtimoiy, umumxalq) - davlat boshqaruvi shakli, unda bar cha davlat hokimiyati organlari saylab qoʻyiladi yoki umummilliy vakolatli muassasalar (parlamentlar) tomonidan shakllantiriladi, fuqarolar esa shaxsiy va siyosiy huquqlarga ega boʻladilar. Davlat ahamiyatidagi avtomagistrallar rekonstruktsiya qilindi. Jami ushbu ishlarga 70 mlrd.so’mga yaqin davlat mablag’lari sarflandi.
Albatta, bu kabi yo’llarda olib borilayotgan qurilish ishlari yo’l bo’yidagi infratuzilmalarni rivojlantirishga va yangi ish o’rinlarini yaratilishiga ham katta zamin bo’lmoqda.
O’zbekiston milliy avtomagistrali bo’ylab yo’l infratuzilmasi va servisini rivojlantirish chora-tadbirlari doirasida “Toshkent-O’sh” avtomagistral yo’l bo’yida 2010-2014 yillarda jami 14 ta infratuzilma ob’ektlari, jumladan, kemping, avtomobillarga siqilgan gaz to’ldirish, avtomobillarga texnik xizmat ko’rsatish, avariya chaqiruv shahobchalari, tibbiy yordam va sanitariya gigena punktlari tashkil etildi.
Aholini markazlashgan toza ichimlik suvi bilan ta’minlash maqsadida 94 ta qishloqlarga 48 ta quduqlar qazilib, 10 ta quduqlar ta’mirlandi, 75 ta yangi nasoslar o’rnatildi va 79 km ichimlik suvi tarmoqlari tortildi.
Bu kabi ishlarni amalga oshirilishi hisobiga 140 mingdan ortiq aholining toza ichimlik suvi ta’minoti yaxshilandi.
Aholini ichimlik suvi ta’minoti va oqava suvlar tizimidan foydalanishda xalqaro moliyaviy institutlar mablag’laridan foydalanish tadbirlar faol davom ettirilmoqda.
Muhtaram Yurtboshimiz tashabbuslari bilan Osiyo Taraqqiyot Banki ishtirokida Qo’qon va Andijon shaharlari suv ta’minoti va oqava suv tizimlarini hamda Farg’ona, Marg’ilon shaharlari va Rishton tuman markazi suv ta’minoti tizimlarini rekonstruktsiya qilish loyihasini amalga oshirish ishlari jadal olib borilmoqda. Jumladan, Qo’qon shahrida Mingtut suv inshootida 2 ta 10 ming kub. metrlik suv saqlash inshooti, 35 kVli elektr tarmog’i qurilishi va ikkinchi ko’tarma nasos stantsiyasini rekonstruktsiya ishlari bajarildi. Tulyash va Muqimiy suv inshootlari va Oqava suv tozalash inshootida qurilish-montaj ishlari davom etmoqda. Shuningdek, loyihadagi 117 ta ko’chalarda 96 km. suv ta’minoti va oqava suv tarmoqlari qurish ishlari bajarildi. Ushbu ishlarga 41 mln. AQSh dollari sarflandi.
2014 yilda elektr energiyasi ta’minotini yanada yaxshilash maqsadida 22,2 mlrd. so’mlik qurilish vata’mirlashishlaribajarildi. Jumladan,8,6 ming km. elektr tarmoqlari va 2300 dona transformatorlar ta’mirlandi, 96 dona transformatorlar katta quvvatlisiga almashtirildi. Farg’ona shahridagi 2 ta podstantsiya rekonstruktsiya qilindi, Qo’qon shahridagi podstantsiya kengaytirildi hamda Marg’ilon shahri va Qo’shtepa tumanida 1 ta yangi podstantsiya qurilishi yakunlanmoqda. Natijada 187 ming nafar aholining elektr ta’minoti yaxshilandi.
Tabiiy gaz ta’minotini yaxshilash maqsadida 6,1 mlrd. so’mlik qurilish va ta’mirlash ishlari bajarildi. Jumladan, 49 ming dona suyultirilgan gaz ballonlari sotib olindi, aholiga 21 ming tonna suyultirilgan gaz etkazib berildi. Shuningdek, 9,6 km. gaz quvurlari mukammal ta’mirlandi, 10 km. gaz quvurlari rekonstruktsiya qilindi.
Quva va Uchko’prik tumanlarida maishiy gaz ballonlariga suyultirilgan gaz to’ldirish punkti (GNP) va Farg’ona tumani Mindon qishlog’ida 400 ta gazballoniga mo’ljallangan servis markazi qurilishi yakunlandi.
Suyultirilgan gaz ballonlari tashib kelish va tarqatish uchun
7 ta “Isuzu” hamda 6 ta “MAN” maxsus texnikalari sotib olindi.
Muhtaram Prezidentimizning tashabbuslari bilan viloyatda Qishloq joylarda namunaviy loyihalar bo’yicha yakka tartibdagi uy-joylar qurilish Dasturi ijrosi ta’minlanib, 2009-2014 yillarda davomida 3802 ta, jumladan 2014 yilda 927 ta uy-joylar qurilib, foydalanishga topshirildi. Bu degani viloyatdagi 4 mingtaga yaqin oilalar shinam va qulay uylar bilan ta’minlandilar.
2014 yil davomida viloyatda axborot kommunikatsion texnologiyalarni jadal rivojlantirish ishlari izchillik bilan davom ettirildi. Xususan, viloyat hokimligining rasmiy veb-sayti www.ferghana.uz - O’zbekiston Respublikasida axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini rivojlantirish holatini baholash tizimini joriy etish chora-tadbirlari talablari asosida modernizatsiya qilindi. Hozirda viloyat hokimligi rasmiy veb-sayti orqali fuqarolar va tadbirkorlik sub’ektlariga 25 ta va O’zbekiston Respublikasi “Yagona interaktiv davlat xizmatlari portali” orqali esa 13 ta interaktiv davlat xizmatlari ko’rsatib kelinmoqda.Hokim ( Oʻzbekiston)da - viloyat, tuman, shaharda oliy mansabdor shaxs. U mahalliy vakillik va ijro etuvchi hokimiyat boshligʻi. H. lavozimining joriy etilishi oʻzbek milliy davlatchiligi anʼanalari va tarixiy tajribalarga asoslangandir.
So’x radio televizion stantsiyasiga va Lenburg radio televizion stantsiyasiga raqamli teleuzatkichlar o’rnatildi. Farg’ona tumani Log’on radio televizion stantsiyasiga kam quvvatli radiouzatkich yuqori quvvatlisiga almashtirildi va qamrov hududi kengaytirildi. Shuningdek, Chimyon radio televizion stantsiyasiga teleuzatkich o’rnatilib, “Sport” telekanali hamda “O’zbekiston” radiosi dasturlari efirga uzatilmoqda.
Ushbu yo’nalishda 2015 yilda 3,1 mlrd. so’mdan ortiq mablag’lar o’zlashtirilishi hisobiga keng polosali optik tarmoqlarni rivojlantirish uchun 30 km, magistral telekommunikatsiya tarmog’ini kengaytirish uchun 30 km. optik tolali aloqa liniyalari quriladi.
Bundan tashqari, CDMA-450 standartida Uzmobayl mobil aloqa tarmog’ini kengaytirish borasida hududlarda 17 ta baza stantsiyalari o’rnatiladi. Raqamli televideniya qamrovini yanada kengaytirish borasida 5 ta raqamli teleuzatkichlar o’rnatiladi.
Ushbu amalga oshirilgan ishlar chegara hududlari aholisini O’zbekiston telekanallari va radio eshittirishlarini barcha aholiga bir hilda etkazib, turli hil bizning tizimimizga yod bo’lgan tele va radio kanallarini efirda uzatilishini oldini olishga qaratilgan.
Sir emaski, iqtisodiyotning barqaror o’sish sur’atlarini saqlash va jadal rivojlantirishni kichik biznes sub’ektlarini yanada rivojlantirish va qo’llab-quvvatlashsiz tasavvur ham qilib bo’lmaydi.
Lekin, haligacha ko’plab davlat idoralari, tashkilotlar va tizimlar tomonidan kichik biznes sub’ektlari faoliyatiga noqonuniy arlashish, ularning qonun bilan qo’riqlanadigan huquqlarini poymol qilish holatlari hali to’liq bartarf etilmagan. Ushbu masala yuzasidan Adliya boshqarmasi boshlig’i Mirxayot Nazaraliev kengroq to’xtalib o’tadi.
Viloyat nazorat qiluvchi idoralari va boshqa rahbarlarga Muhtaram Prezidentimiz Islom Abdug’anievich Karimovning Vazirlar Mahkamasida o’tkazilgan majlisidagi bir fikirlarini eslatib o’tmoqchiman.
“Tadbirkorlik sub’ektlari va xususiy mulk egalari uchun huquq va kafolatlarni qonuniy himoya qilish normalarini kuchaytirish darkor. Bu borada xususiy mulkdorlarning qonuniy huquq va manfaatlarini himoya qilishda sud organlari rolini oshirish, davlat, huquqni muhofaza qilish va nazorat qiluvchi organlar mansabdor shaxslarining tadbirkorlik sub’ektlarining xo’jalik va moliyaviy faoliyatiga noqonuniy aralashuvi uchun javobgarligini kuchaytirish birinchi darajali ahamiyatga ega bo’lishi lozim” deb takidladilar.
Shuning uchun, xususiy tadbirkorlikni rivojlantirish yo’lidagi to’siqlar va cheklashlarni bartaraf etish, bu borada to’liq erkinlik berish bo’yicha ko’rilayotgan chora-tadbirlarni yanada kuchaytirish maqsadida viloyat hokimining farmoyishi bilan Adliya boshqarmasi boshlig’i rahbarligida alohida Ishchi guruh tashkil etildi.
Ishchi guruhiga tadbirkorlik sub’ektlari va xususiy mulk egalari faoliyatiga noqonuniy aralashishlarga barham berish va uning oldini olish, ularning huquq va kafolatlarini qonuniy himoya qilish asosiy vazifa etib belgilandi.
Davlat mulkidan oqilona va samarali foydalanish bo’yicha ham viloyatida bir qator ishlar amalga oshirilmoqda, keyingi yillarda 44 ta davlat aktivlari “nol” qiymatda 150 mlrd. so’m miqdorida investitsiya majburiyatlarini qabul qilish sharti bilan tadbirkorlik sub’ektlariga sotilgan.
Davlat mulki ob’ektlarini kichik biznes va xususiy tadbirkorlik sub’ektlariga sotish borasidagi qo’shimcha chora-tadbirlari asosida 29 ta hozirda foydalanilmayotgan, yaroqsiz davlat mulki ob’ektlari to’liq buzilib, bo’shagan er maydonlari tadbikorlarga ajratib berildi.
11 ta ob’ektlar o’rnatilgan tartibda ommaviy savdolarga chiqarilib, shundan 9 ta ob’ektlar sotildi.
Ishlab chiqarish tashkil etish, investitsiya kiritish va yangi ish o’rinlarini yaratish sharti bilan 7 ta ob’ekt “Nol” qiymatda sotildi.
Ushbu ob’ektlarga 27 mlrd. so’m va 704 ming AQSh dollari miqdorida investitsiyalar o’zlashtirilib, minga yaqin yangi ish o’rinlari yaratiladi.
Zarar ko’rib ishlayotgan, iqtisodiy nochor va past rentabelli tashkilotlarning foydalanilmayotgan hududlari va ortiqcha ishlab chiqarish maydonlarini yanada optimallashtirish chora-tadbirlariga asosan 11 ta davlat ob’ektlar tadbirkorlik sub’ektlariga sotildi.
|
