2-amaliy mashg‘ulot. Ma’lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy qattiq disklardan foydalanish tuzilmalari.
Ishdan maqsad: Ma’lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy qattiq disklardan foydalanish.
Kompyuter xotirasi (saqlash qurilmasi, xotira qurilmasi) - bu ma’lum vaqt davomida hisob-kitoblarda ishlatiladigan kompyuterning bir qismi, fizik qurilma yoki saqlash vositasi. Xotira, markaziy ishlov berish birligi kabi, 1940 yillardan beri kompyuterning o‘zgarmas qismi bo‘lib kelgan. Hisoblash qurilmalaridagi xotira ierarxik va odatda turli xil xususiyatlarga ega bir nechta saqlash moslamalarini ishlatishni o‘z ichiga oladi.
Masalani qo‘yilishi: Yo‘qotilgan barcha fayllarni asl nomlari va katalog tuzilishi bilan qayta tiklash.
1. Ma’lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy qattiq disklardan foydalanish tuzilmalarini qo‘llang.
2. Xotira turlari va adreslar bilan tanishib chiqing.
Javoblar
Ma'lumotlarni qayta ishlashda mantiqiy qattiq disk tuzilmalari, ma'lumotlar bilan qanday amal qilishingizni va ularni qanday qayta ishlashingizni tuzatish uchun qo'llaniladi. Ular odatda ma'lumotlarni saqlash, ularni o'qish, o'zgartirish va o'chirishni o'rganishda yordam beradi. Quyidagi qattiq disk tuzilmalardan bir nechta misollar:
1. **Fayllar tizimi (File System)**: Fayllarni tuzilishini belgilash va ularga qurboniyatni mukharrir qilish imkonini beradi. Ko'p platformalarda foydalaniladigan fayl tizimlari NTFS (Windows uchun), HFS+ (Mac uchun) va EXT4 (Linux uchun) kabi misollar bo'ladi.
2. **Ma'lumotlar bazasi tizimi**: Ma'lumotlar bazasi tizimi, ma'lumotlarni tuzilishini va ularga o'zgarishlarni qo'shishni boshqarish uchun foydalaniladi. SQL (Structured Query Language) yoki NoSQL tizimlari, masalan, MongoDB yoki Redis, ma'lumotlar bazasi tuzilmalarning misollari bo'lib qaraladi.
3. **Ma'lumot saqlash tizimi**: Ma'lumotlarni o'zgartirishni qo'llab-quvvatlovchi yaratish imkonini beradi. Ma'lumotlarni kuzatuvchi, o'chiruvchi, o'qish va yozish funksiyalari tashkil etadi. Ma'lumotlar bazasi boshqaruv tizimlari, misol uchun MySQL yoki PostgreSQL, ma'lumotlarni saqlashda ishlatiladi.
4. **Cloud Storage**: Ma'lumotlarni onlayn saqlash tizimlaridan foydalanish, ma'lumotlarni turli platformalardan o'qish va ularga yozishni osonlashtiradi. Amazon Web Services (AWS), Google Cloud Platform (GCP), Microsoft Azure va boshqa bulut hizmatlari foydalanish uchun misollar bo'lishi mumkin.
5. **Qayta ishlash dasturlari**: Ma'lumotlarni o'qish, tahrir qilish va qayta ishlash uchun dasturlar va skriptlar yaratish. Bu dasturlar, ma'lumotlarni filtratsiya qilish, o'zgartirish va o'chirishda ishlatiladi. Masalan, Python, R, va Bash dasturlash tillari.
6. **Ma'lumotlar bazasi serverlari**: Ma'lumotlar bazasi serverlari, ma'lumotlarni saqlash va ularga ma'lumotlarga kirishni ta'minlash uchun ishlatiladi. PostgreSQL, MySQL, MongoDB va Redis serverlari ma'lumotlarni qayta ishlashda o'z-o'zini o'zgartiruvchi tuzilmalar bo'lishi mumkin.
Ma'lumotlarni qayta ishlashda qanday qattiq disk tuzilmalardan foydalanish, mantiqiy va turli vazifalarni o'rganishga bog'liq bo'ladi. Ma'lumotlar turini, hajmini va ishlash usullarini o'rganish va kerakli qattiq disk tuzilmasini tanlash juda muhimdir.
Xotira turlari va ularga misollar bilan tanishib chiqamiz:
1. **Operativ xotira (RAM)**: Operativ xotira, kompyuter operatsion tizimi va dasturlar uchun vaqti-vaqti bilan ishlatiladigan tanasi bo'lib, tezkor amalni ta'minlaydi. Misol uchun, kompyuterning RAM-i (Random Access Memory) bu turdagi xotirani ta'minlaydi.
2. **Disk xotirasi (Hard Drive)**: Disk xotirasi, o'zgaruvchan ma'lumotlarni saqlash uchun ishlatiladi va bu ma'lumotlarni kutubxona ko'rinishida saqlash imkonini beradi. Misol uchun, kompyuterning kattaligiga qarab hard disk draivlar yoki SSD (Solid State Drive) xotirasi ishlatiladi.
3. **Flesh xotirasi (USB Drive)**: Flash xotirasi, kompakt, o'zgaruvchan xotira qurilmasi bo'lib, ma'lumotlarni ko'chirish va saqlash uchun foydalaniladi. Misol uchun, USB flesh disk.
4. **Pil xotirasi (Cache)**: Pil xotirasi, tezkor ma'lumotlarni saqlash va ularga tezlik bilan kirish imkonini beradi. Masalan, veb-brauzerlarning yozilish vaqti va kompyuter o'qi o'zining cache yotqizmasi bu turdagi xotiralardan foydalanadi.
5. **Wolfram Alpha kabi onlayn xizmatlar**: Bu tashqi xizmatlar, ma'lumotlarni internetda tashqi serverlarda saqlaydi. Misol uchun, Wolfram Alpha ilmiy va hisob-kitob ma'lumotlarni onlayn ko'rsatadi.
6. **Bulut xotirasi (Cloud Storage)**: Bulut xotirasi, ma'lumotlarni internetda serverlarda saqlash va ularga istalgan vaqtda va istalgan joyda kirish imkonini beradi. Masalan, Google Drive, Dropbox, va OneDrive kabi xizmatlar bu turdagi xotira xizmatlari.
7. **Optik disk (Optical Disc)**: Optik disk, ma'lumotlarni saqlash va ko'rib chiqish uchun o'zgaruvchan disk bo'lib, CD, DVD va Blu-ray disk shakllarida keladi.
Xotira turlari foydalanilish maqsadi va o'lchamiga qarab tanlanadi. Har bir tur o'ziga xos maqsadlar uchun eng mos tuzilmalarni ta'minlaydi.
| 