Ma’lumotlar bazasi fanidan
bajarilgan amaliy ishlar
PostgreSQL dasturini o’rnatishni ko’rib chiqamiz
PostgreSQL o'rnatishning umumiy jarayoni quyidagicha bo'ladi:
1. PostgreSQL o'rnatishni boshlash uchun rasmiy PostgreSQL veb-saytidan dasturni yuklab oling: [PostgreSQL Download Page](https://www.postgresql.org/download/).
2. Operatsion tizimga mos dasturni tanlang (Windows, macOS, Linux) va o'rnatish jarayonini boshlang.
3. Dasturni qayerga o’rnatishni ko’rsatamiz va “Next” buyrug’ini bosamiz:
4. Dastur ishlashi uchun kerak bo’ladigan qo’shimcha komponentlarini ham o’rnatamiz:
5. Dasturda yaratilgan va yaratiladigan Ma’lumotlar bazasi yani “Data Directory” qayerda saqlanishi ko’rsatamiz va o’rnatishni davom etamiz:
6. Dasturni ishga tushurish uchun parol yaratamiz va shu parolni pastki qatorga takror teramiz va jarayonni davom etamiz:
7. Jarayonni tugatamiz va “Finish” tugmasini bosamiz:
PostgreSQL dasturini o’rnatdik endi uni ishga tushuramiz va Ma’lumotlar bazasi hamda jadval yaratamiz. Shu yaratgan jadvalimizga har xil atributlar qo’shish, o’zgartirish, o’chirish kabi operatorlarni ko’rib chiqamiz.
Birinchi “Jahongir” nomli baza yaratamiz va unda “Xodimlar” nomli 6 ta atributdan iborat jadval yaratamiz. Buning uchun “CREATE DATABASE” va “CREATE TABLE” operatorlaridan foydalanamiz.
Baza va jadval yaratdik endi atributlarini kiritamiz. Buning uchun “INSERT INTO” operatoridan foydalanamiz:
Yana bir nechta xodimlarni qo’shamiz:
Mana xodimlar jadvalini yaratib oldik. Endi jadvalni o’zartirishni ko’ramiz. Jadvalga “KOMMENT” nomli atribut qo’shamiz. Buning uchun “ALTER TABLE” va “ADD COLUMN” buyrug’laridan foydalanamiz:
Endi jadvalimizdan biror xodimni o’chirishni ko’ramiz:
Endi jadvalimizdan “KOMMENT” ustunIni o’chirishni ko’ramiz:
Yaratgan jadvalimizni “DROP TABLE” buyrug’I yordamida ma’lumotlar bazasidan o’chiramiz va natijani ko’ramiz:
Endi jadvalni ma’lumotlar bazasidan “SELECT * FROM” buyrug’I yordamida chaqirib koramiz va natijamiz quyidagicha:
Hozir “pgAdmin4” ma’lumotlar bazasini yaratdik va har operatorlar bilan ishladik. Endi shu ishlarni “SQL SHELL (psql)” buyruqlar qatori orqali amalga oshirishni ko’ramiz. Buning uchun “SQL SHELL (psql)” dasturini ishga tushuramiz:
Endi TIFT nomli baza yaratamiz:
Tift nomli bazamizga o’tib oldik va unga atributlarni kiritdik. Endi qiymatlarga mos ma’lumotlarni kiritamiz:
Yana bir nechta qatorlarni qo’shamiz:
Biz hozir MB ga ma’lumot kiritishning ikki xil usulini ko’rib chiqdik.
PostgreSQL dasturi ma'lumotlar bazalarini boshqarishda keng imkoniyatlarga ega bo'lgan moslashtirilgan tizimdir. Bu dastur ma'lumotlar bazalarini yaratish, ularni boshqarish, so'rovlar yaratish va amalga oshirish, ma'lumotlarni yangilash, o'chirish, taxminan turli formatlarda ma'lumotlar ko'rsatish, baza amalga oshirishni monitoring qilish va boshqalar kabi imkoniyatlarni taqdim etadi.
| 