|
Optik va jismoniy testlar
|
| bet | 3/5 | | Sana | 06.07.2023 | | Hajmi | 28.96 Kb. | | #76343 |
Bog'liq МАЪРУЗА 26 27, Maslastiriw.Qabil etiw, 634de0ca0f3b5fba4665b5d4a186791a Yuqori tartibli hosilalar yordamida funks, zakovat, mustaqil-ish, Mustqail ish. Mavzu Katta xajimdagi ma’lumorlar bilan ishlash t, Eksperimental psixologiyaning rivojlanishi, 1 тақырып, 1-Mavzu Ta’lim texnologiyasini tuzilishi Reja, ijci2j3i1212см3л12щ31c12321c123c12c123, xemis-5, 1-tema, tajriba ishi 1, Calculus with Analytic Geometry. Crowell and Slesnick\'s3. Optik va jismoniy testlar.
Sinovlar davomida metall nafaqat turli xil ta'sirlarga duchor bo'ladi, balki mikroskop ostida yaxshilab tekshiriladi. Bunday tadqiqotlar metallning sifatini, uning mosligini, strukturaviy xususiyatlarini va boshqalarni baholash imkonini beradi.
Bundan tashqari, metallar radiografik nazoratdan o'tkaziladi. Ushbu tadqiqotlar gamma nurlanishi va qattiq rentgen nurlari yordamida amalga oshiriladi. Ushbu nazorat metalldagi mavjud nuqsonlarni aniqlash imkonini beradi. Payvand choklari ko'pincha radiografik jihatdan tekshiriladi.
Metall ta'sir qiladigan boshqa bir qator nazorat usullari ham mavjud. Ular orasida:
Magnit kukun - faqat nikel, temir va kobalt, shuningdek, ularning qotishmalari uchun ishlatiladi. Bu usul po'latning ayrim turlarining nuqsonlarini aniqlaydi.
Ultrasonik - shuningdek, nuqsonlarni faqat ultratovush zarbasi yordamida aniqlash imkonini beradi.
Maxsus usullarga stetoskop bilan tinglash, siklik viskozite testlari va boshqalar kiradi.
Laboratoriya sinovlarini o‘tkazishda va korrozion jarayonlarni modellashtirishda quyidagi prinsiplarga rioya qilish kerak.
1. Sinashlarni korroziya jarayoni borish mexanizmi bo‘yicha amalga oshirish kerak.Misol uchun: uglerodli va past legirlangan po‘latlarni Fitting korroziyaga chidamliligini aniqlashda agressiv muhitning bir oz o‘zgarishi ham (haroratning, eritma konsentratsiyasining ortishi va rN ning kamayishi po‘latning faol holatga keltirishi, ya’ni korrozion jarayon mexanizmini almashtirishi mumkin.
.2. Korrozion muhitning tarkibi va xususiyati foydalanishdagi qo‘yiladigan talablarga mos tushishi kerak. Misol uchun, atmosfera korroziyasi jarayonini modellashtirish uchun harorat, namlik va foydalanish sharoitidagi real muhitning anion tarkibini hisobga olish kerak. Sanoat muhitini imitatsiya qilishda esa oltingugurt oksidi borligini hisobga olish kerak.
3. Korrozion jarayonni samarali tezlatish uchun asosiy nazorat qiluvchi faktorni aniqlash va unga ta’sir qilish kerak.
4. Sinash usullari sinaladigan material xususiyatlarini hisobga olgan holda ishlab chiqilishi kerak.
5. Quyma va korroziyaga qarshi himoya vositalarini tanlashda korroziya ko‘rsatgichini to‘g‘ri tanlash kerak. Materiallarni korroziyaga bardoshliligini kriteriyasi sifat va miqdoriy bo‘lishi mumkin.
Sifat mezoni. Korrozion sinash jarayonida sinalayotgan namuna va korrozion muhitning sinash davridagi o‘zgarishlari sifat ko‘rsatgichi bo‘lib hisoblanadi. Namunaning tashqi ko‘rinishini o‘zgarishi kuzatuv va mikroskopik tekshiruv orqali baholanib, metall yuzasi morfologiyasi va uning rangini o‘zgarishi bilan baholanadi. Korrozion muhitdagi o‘zgarishlar haqida muhit rangining o‘zgarishi va erimaydigan korroziya mahsulotlarini hosil bo‘lishi bilan aniqlanadi.
Sifat ko‘rsatgichlarini aniqlash usullaridan biri indikator usuli bo‘lib, bu usulda korrozion muhitga qo‘shilgan indikator rangining sinalayotgan materialni korroroziya mahsuloti ta’sirida o‘zgarishidir. Amalda ferrokaliy va ferrotsianidkaliy ana shunday indikator-reaktivlardan bo‘lib, temirning ikki valentli ionlari bilan ta’sirlashib tiniq ko‘k rangga ega bo‘lgan dog‘lar hosil qiladi.
Materiallarni korroziyaga bardoshliligini sinashda miqdoriy me’zon baholari korroziya turi va qo‘llanilayotgan sinash usulidan kelib chiqib aniqlanadi. Korroziya ko‘rsatgichlariga turli xildagi fizik va fizik-ximik qiymatlar misol uchun, metall massasini kamayishi, korroziya chuqurligi, metallni zararlangan joylari va miqdori, korrozion yoriqlarni mavjudligi va chuqurligi, tok va potensiallarning mavjudligi kiradi. Eng ko‘p qo‘llaniladigan korroziya kriteriyasi korroziyaning bir tekisligidir.
Korrozion sinashga quyidagi talablar qo‘yiladi:
1. Sinov usuli va rejimi korrozion jarayonni katta tezlikda amalga oshishini ta’minlashi kerak. Misol uchun atmosfera korroziyasini o‘rganishda metal yuzasidagi plyonkani tez-tez yangilab turish kerak. Korrozion jarayonni tezlashtirish uchun muhitga agressiv komponentlar yoki depolyarizatorlar qo‘shish kerak. Agarda korrozion muhitga 0,1 %li vodorod pereoksidi qo‘shilsa kislorodli depolyarizatsiya bilan bo‘ladigan korroziya tezligi ortadi.
2. Korroziya tezligini orttiruvchi faktor sifatida haroratdan foydalanilganda amalga oshayotgan jarayonni harakterini hisobga olish kerak. Misol uchun haroratning ortishi vodorodli depolyarizatsiya bilan amalga oshadigan korroziya jarayonini tezlatish mumkin. Kislorodli depolyarizatsiya bilan amalga oshadigan korroziya jarayonida haroratning ko‘tarilishi kislorodning eruvchanligini kamaytiradi.
Korrozion sinashning tezlashtirilgan usullari. Agarda metall material foydalanish davomida doimiy ravishda elektrolitga botirilgan holda bo‘lsa, tezlashtirilgan korroziya sinovlarida 1 sm2 metall yuzasiga 2-200 sm2 eritma olinadi. Bu holatda korroziya elektrokimyoviy korroziya mexanizmi bo‘yicha boradi va jarayonning kinetikasini tadqiq qilishning asosiy usuli polyarizatsion egri chiziqlarni qurish usulidir. Polyarizatsiya egri chiziqlaridan korrozion diagramma quriladi, korroziya tezligiga ta’sir qiluvchi korroziya toki va nazorat qiluvchi davr aniqlanadi.
Nordon muhitda metallarni korrozion sinashda kislota konsentratsiyasini orttirish, vodorodni qayta kuchlanishini kamaytirish va haroratni orttirish tavsiya etiladi.
Elektrolitni tanlashda buyum turadigan korrozion muhitning tarkibini hisobga olish kerak va shu buyum uchun agressiv bo‘lgan komponentning miqdorini oshirish kerak. Daryo suvi modelini quyidagi eritma bilan tasvirlash mumkin: 30 mg/dm3 NaCl +70 mg/dm3 Na2SO4; Dengiz suvi modeli esa -3 % -li NaCl eritmasi.
Elektrolitga davriy botirish usuli. Bu usuldan kemasozlik va gidrotexnik inshootlar detallarini va atmosfera sharoitida ishlovchi buyumlarni sinashda foydalaniladi.
Immitatsiyalanuvchi atmosfera sharoitlari standartlashtirilgan. Metall va nometall noorganik qoplamalarni tezlashtirilgan sinovlari tartibini GOST 9.308-85 belgilaydi.
Sinovlarni o‘tkazish tartibi bo‘yicha davriy va uzluksiz usullari mavjud. Korrozion muhit turi bo‘yicha atmosferada, eritma va kislotalarda, ishqor eritmalarida va neytral muhitlarda sinash farqlanadi.
Korroziya turlari bo‘yicha sinash yoppasiga, kristallar aro, Fitting korroziya, kuchlanish ostidagi korroziyaga sinash va metall va nometall qoplamalarni himoya xususiyati va korroziya bardoshligiga baho berish.
Metall turi bo‘yicha korrozion tadqiqotlar alyumin va uning quymalari, titan va uning quymalari va shu kabilarda o‘tkaziladi.
GOST 9905-82 bo‘yicha korrozion sinash usullariga (elektrokimyoviy korroziyadan tashqari) umumiy talablar belgilangan. Korroziya tezligi haqida ishonchli ma’lumot olish uchun unga qo‘yilgan talablarni: sinov turi, sinovlar miqdori apparatura reaktivlar, namuna yuzasi holati va sinovni o‘tkazishga qo‘yilgan talablarni bajarish muhim bo‘lib hisoblanadi. Foydalanishdagi sinashlarda korrozion muhit ishchi muhit bo‘lib hisoblanadi.
Kristallararo korroziya, korrozion yoriq, shuningdek uncha katta bo‘lmagan qatlamga ajralish ko‘ndalang shlishda yaxshi aniqlanadi. Korroziyani metallografik sinash va shliflarni tayyorlash uchun maxsus zaharlovchi eritmalardan foydalaniladi. Sinashlarning davomiyligi korroziya tezligining doimiy qiymatiga yetishi uchun yetarli bo‘lishi kerak.
|
| |
