3-laboratoriya ishi Mavzu: Tunnel diodni parametrlarini o‘rganish. Ishdan maqsad




Download 0.67 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/4
Sana15.11.2023
Hajmi0.67 Mb.
#99179
1   2   3   4
Bog'liq
Tunel diod uz
A34 Les problèmes extralinguistique dans la communication interculturelle – langue, language, tabou, stéréotype, Бактериальный ожог груши и яблони – есть ли антибиотики для лечения, 7amaliyijodiy, petrografiya, XAMaRiysLw24jOrUKs7uMsIlyHmg0XVwpThkUrIA, Эстетическое воспитание, Boratov B. 11-20 mustaqil ish ikkilamchi, N. K. Dadaxonov elek r-gaz payvandlash, Темперамент тести, базага, 1678425763-1, 1-MAVZU, 10-topshiriq, SHAXZOD DES TAQDIMOT, 1639206011, 3802100653
4 – rasm. Tunnel diodga 
teskari kuchlanish qo‘yilganda 
elektronlar oqimining 
o‘zgarishi 
5 – rasm. Ikkala tomoni ham 
aynigan holatda bo‘lgan 
o‘tishning 200, 300 va 350 
0

temperaturalardagi volt – 
amper xarakteristikasi 
Tashqi kuchlanish yana ham ortib borsa, diffuzion tok tunnel tokka qaraganda 
ko„paya boradi. Natijada, tunnel diod yuqori kuchlanishda oddiy diod kabi volt-amper 
xarakteristikasiga ega bo„ladi. 
Tunnel diodning volt-amper xarakteristikasidagi maksimum va minimum 
tunnel toklari orasida diod manfiy differensial qarshilikka ega bo„ladi. Bu oraliqda 
tashqi kuchlanish ortib borishiga qaramay, tok kuchi kamayib boradi. Tunnel 
diodning bunday xususiyati yuqori chastotalada ishlaydigan generator va 
kuchaytirgich tayyorlashga imkon beradi va yana mantiqiy o„ta yuqоri tеzlikda 
ishlaydigan sхеmalarda ham qo„llaniladi. 
Endi teskari tokni 
ko„rib 
chiqaylik. 
p-n 
o„tishga kichik kuchlanish 
berilsa, p-yarimo„tkazgich-
ning valentlik zonasidagi 
elektronlar bilan bo„lgan 
energetik sathlar n-yarim-
o„tkazgichning 
o„tkazuv-
chanlik zonasidagi bo„sh 
o„rinlar to„g„risiga ko„tarilib 
qoladi. Bu esa p-yarimo„t-
kazgichdagi 
elektronlar-
ning n-yarimo„tkazgichga 
tunnel 
effekti 
orqali 
o„tishiga imkon tug„diradi 
(4-a rasm). Natijada p-n 
o„tishdan tunnel tabiatiga 
ega bo„lgan elektr toki o„ta 
boshlaydi. Tashqi kuchla-
nish ortib borishi bilan p-yarimo„tkazgichning valent zonasidan n-yarimo„tkaz-
gichning o„tkazuvchanlik zonasiga o„tayotgan elektronlarning soni ortib boradi (4-b 
rasm). Tunnel diodi oddiy diodlardan yana shu bilan farq qiladiki, testari tok to„g„ri 
tokdan miqdor jihatidan katta bo„lib, amalda temperaturaga bog„liq bo„lmaydi.
5-rasmda 
ko„rsatilgan 
volt-amper 
xarakteristika 
aynigan 
holatdagi 
Tunnel diodlarining sxematik ko‘rinishi 



 
6 – rasm. 3И301Г tipdagi tunnel 
diodning volt – amper xarakteristikasi. 
yarimo„tkazgichlar
4
dan olingan p-n o„tishga tegishli bo„lib, Esaki tomonidan 
tajribada olingan.
VAХ nochiziqli bo„lsa, uning har bir kichik 
sоhasi 
to„g„ri 
chiziq 
dеb 
qaraladi 
va 
хaraktеristikaning 
bu 
nuqtasida 
i
dU
R
dI

diffеrеnsial qarshilik kiritiladi. Agar хaraktеristika 
kamayuvchi bo„lsa, bu sоhada qarshilik R
i
manfiy 
qiymatga ega bo„ladi. Tunnеl diоdi manfiy 
diffеrеntsial qarshilik bilan хaraktеrlanadi. 
Sanoatda galliy arsenid va germaniy 
asosidagi tunnel diodlarini ishlab chiqarish keng 
miqyosda olib boriladi. 
Misol tariqasida 3И301Г tipdagi tunnel 
diodning VAX i keltirilgan (6-rasm). 7-rasmda 
sanoatda ishlab chiqariladigan ba‟zi tunnel 
diodlarining tashqi ko„rinishlari keltirilgan. 
4
Aynigan holatdagi yarimo„tkazgich – kirishma kiritilgan yarimo„tkazgichlar. 
 
 
 
7 – rasm. Sanoatda ishlab chiqariladigan ba’zi tunnel diodlarining tashqi ko‘rinishlari 



8-rasm. АИ301Г o‘lchamlari (mm larda) 
Quyidagi jadvalda esa ba‟zi tunnel diodlarining elektr parametrlari keltirilgan. 
Tipi 
I
mak.
mA 
I
mak.
/ I
min.
U
mak.
mV 
U
min.
mV 
U
p.
V 
АИ101А 
ГИ103Б 
АИ101Д 
АИ101Е 
АИ101И 
АИ201Е 
АИ201И 
ГИ305Г 
ГИ305Б 
1,0 
1,2 
2,1 
5,0 
5,0 
20 
50 
9,6 
10,2 





10 
10 


160 
80 
160 
180 
180 
200 
260 
180 
85 
390 
390 
390 
380 
380 
410 
410 
430 
430 
0,55 
0,40 
0,55 
0,55 
0.55 
0,55 
0,55 
0,52 
0,54 
Yuqoridagi jadvalda: 
I
mak.
-volt-amper xarakteristikasining maksimum nuqtasiga mos keluvchi to„g„ri 
tunnel tokining qiymati
I
mak.
/ I
min.
-maksimal tok (I
mak.
) ning minimal tok (I
min.
) ga nisbati; 
U
mak.
-maksimal tokka mos keluvchi to„g„ri kuchlanish qiymati; 
U
min.
-minimal tokka mos keluvchi to„g„ri kuchlanish qiymati; 
U
p.
-xarakteristika kuchlanishi (diod orqali o„tayotgan diffuzion tok maksimal 
tunnel tokiga teng bo„ladigan, volt-amper xarakteristikasining ikkinchi o„suvchi 
shoxidagi kuchlanish qiymati). 
АИ301Г tunnel diodi asosi galliyarsenidli yarimo„tkazgichlardan tayyorlangan 
bo„lib, tashqi muqovasi metal qoplamali va egiluvchan simli kontaktlarga ega. Quyida 
uning elektrik va texnik xarakteristikalari keltirilgan. 
Elektrik parametrlari: 
Maksimal tok kuchi: 
I
mak. 
= 9…11 mA, T = 25 
0
C; 
I
mak. 
= 7,7…11,6 mA, T = - 60 va +70 
0

Kuchlanish - U > 0,8 V. 
VAXning minimum nuqtasidagi 
umumiy sig„imi (1…10 MHz) - C<50 pF. 
O„zgarmas to„g„ri tok - 5,5 mA 
Diod uchlari (elektrod)ni payvandlash ishlarini diod muqovasidan 3 mm dan 
kam bo„lmagan masofalarda amalga oshirish tavsiya qilinadi. Diodlarni o„rnatishda 
diod qopqog„iga (uning tekisligiga perpendikulyar) tushadigan bosim kuchi 
(deformatsiya) 15 N dan oshmasligi kerak. Diodlarni multimetr yordamida 
(multimetrning maxsus tekshirish bo„limidagi “ ” belgili ulanish yordamida mumkin 
emas) sinash mumkin emas. 



Ushbu laboratoriya ishini o„rganish maqsadida diodlarning xossalarini 
tekshirish uchun АИ301Г diodlaridan foydalanilgan. 

Download 0.67 Mb.
1   2   3   4




Download 0.67 Mb.
Pdf ko'rish

Bosh sahifa
Aloqalar

    Bosh sahifa



3-laboratoriya ishi Mavzu: Tunnel diodni parametrlarini o‘rganish. Ishdan maqsad

Download 0.67 Mb.
Pdf ko'rish